Vesturland - 23.10.2014, Blaðsíða 9

923. Október 2014
Íslenska sjávarútvegssýningin:
Skaginn og 3X-Technology hlutu verðlaun
Íslenska sjávarútvegssýningin sem haldin var í Kópavogi í lok sept-embermánaðar dró að sér margaa
gesti enda margt að skoða. Skaginn
á Akranesi var þar með bás í sam-
starfi við 3X-Technology á Ísafirði,
en þetta eru samstarfsfyrirtæki. M.a.
kynnti Skaginn nýtt kælikerfi fyrir fisk
sem gerir það að verkum að ís verður
óþarfi um borð í ískfiskskipum. Það
er óneitanlega mikil bylting, gæði
hráefnisins aukast og líftíminn eykst.
Mikill ís í stórum körum getur valdið
skaða á hráefninu, það getur marist og
þar með dregið úr gæðum þess áður
en það kemst í hendur neytendanna.
Á sýningunni hlutu Skaginn og
3X-Technology hlutu verðlaun
fyrir að vera frábær íslenskur birgir
og HB-Grandi hlaut verðlaun sem
framúrskarandi íslensk fiskvinnsla.
Auk fiskvinnslu á Akranesi er HB-
Grandi með fiskvinnslu í Reykjavík
og á Vopnafirði.
skóla Íslands, Náttúrufræðistofnun,
Landbúnaðarháskóla Íslands og fleiri
óháðum aðilum. Við höfum aldrei ef-
ast um færni og einurð þeirra tuga vís-
indamanna sem koma að umhverfis-
vöktun á nágrenni álvers Norðuráls.
Hins vegar hafa þeir vissulega þurft að
þola að bornar séu brigður á trúverð-
ugleika starfa þeirra. Faxaflóahafnir
fengu á síðasta ári teymi sérfræðinga til
að gera úttekt á mengunarmælingum
á stóriðjusvæðinu við Grundartanga.
Niðurstöðurnar sýna að störf fyrr-
greindra vísindamanna eru fyrsta
flokks og gefa góða mynd af áhrifum
fyrirtækjanna á umhverfi sitt. Þær sýna
að rétt hefur verið staðið að mælingum
og að niðurstöður þeirra eru réttar.
Jafnframt kemur fram að þær kröfur
sem gerðar eru til álvera hér á landi
eru meðal þeirra ströngustu í heimi.“
- Finnst forsvarsmönnum Norðuráls
það til fyrirmyndar að erfitt sé að lesa
skýrslur um umhverfisvöktun sér til
gagns?
„Ábendingar um framsetningu í
skýrslum eru vel þegnar og hægur
vandi er að koma þeim á framfæri,
enda er tilgangurinn sá að fólk geti
nýtt sér upplýsingarnar og haft af þeim
gagn. Skýrsla Umhverfisvöktunar
iðnaðarsvæðisins á Grundartanga og
allar sérfræðiskýrslur eru aðgengilegar
á heimasíðu Norðuráls www. nordural.
is.“
- Finnst forsvarsmönnum Norðuráls
það til fyrirmyndar að ekki sé til við-
bragðsáætlun vegna mengunarslysa í
iðjuverinu?
„Viðbragðsáætlun Norðuráls á
Grundartanga tekur til hugsanlegra
mengunarslysa.“
- Finnst forsvarsmönnum Norðuráls
það til fyrirmyndar að auka álfram-
leiðsluna og þar með losun flúors þó
iðjuverið starfi í blómlegu landbúnað-
arhéraði?
„Okkur hjá Norðuráli er vel ljóst að
við erum stórt fyrirtæki á viðkvæmu
svæði. Starfsemin er viðamikil og þarf
mikið olnbogarými. Við erum líka
meðvituð um að það eru ekki allir
sáttir við staðsetninguna og áhrifin.
Við getum ekki breytt staðsetningunni
- augljóslega. Hins vegar getum við
sýnt metnað og vilja til að lágmarka
áhrifin. Það höfum við lagt áherslu á
og munum kappkosta áfram. Rann-
sóknir sýna að starfsemi Norðuráls
er ekki skaðleg umhverfinu og ekkert
sem bendir til að starfsemin verði það
eftir að stækkunin hefur farið fram.“
Viðbrögð Umhverfis-
vaktarinnar
Umhverfisvaktin sendi VESTUR-
LANDI viðbrögð við svörum Norður-
áls og segir þar; Í spurningu 5 í svörum
Norðuráls segir: „Áhrif flúors á bú-
fénað hafa verið rannsökuð í tugi ára
og eru vel þekkt. Á grundvelli þeirra
rannsókna hafa viðmið um magn flú-
ors í fóðri verið sett. ” Umhverfisvaktin
óskar eftir því að fá þessar rannsóknir
um áhrif flúors á búfénað afhentar.
Umhverfisvaktin hefur ítrekað bent á
að viðbragðsáætlun vegna mengunar-
slysa í iðjuverinu sé ekki fyrir hendi.
Í svari Norðuráls við spurningu 9
er vísað til þess að viðbragðsáætlun
Norðuráls taki til hugsanlegra meng-
unarslysa. Umhverfisvaktin óskar eftir
því að fáviðbragðsáætlunina svo hægt
sé að sjá hvernig hún snýr að íbúum
Hvalfjarðar.
Samstaða á Alþingi um forgangs-
röðun í þágu umferðaröryggis
Vilhjálmur Árnason, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, hóf fyrir skömmu sérstaka umræðu um
umferðaröryggismál á Alþingi. Kom
þar fram að kostnaður samfélagsins
vegna umferðarslysa væri mikill, bæði
félagslega og fjárhagslega. Á síðasta ári
létust 15 í umferðinni, 177 slösuðust
alvarlega og 1040 minniháttar eða 1232
einstaklingar. Á sama tíma urðu 12.300
manns fyrir áfalli, þ. e. aðstandendur
þessara einstaklinga. Útreikningar sýna
að þetta eru á milli 40 og 50 milljarðar
króna í peningum fyrir utan samfélags-
lega þáttinn sem slysin kosta.
Almenn samstaða var meðal þing-
manna að auka þyrfti fjármagn til
samgöngumála með áherslu á um-
ferðaröryggi og að það mætti gera
með aukinni forgangsröðun við gerð
fjárlaga og nýrra leiða í fjármögnun,
til dæmis í samvinnu við einkaaðila og
lífeyrissjóði. Þá voru líka til umræðu
aðgerðir í umferðaröryggismálum
sem þyrftu ekki að kosta mikið eins og
betri umferðarmerkingar og aukið eft-
irlit með því að flytja umferðareftirlit
Samgöngustofu til lögreglunnar, en
það myndi margfalda sýnileika lög-
reglu.
bílaumferð er víða mikil, einnig í fámennari byggðarlögum. Vegna fram-
kvæmda á borgarfjarðarbrú í sumar myndast þar stundum mikil umferð-
arteppa. Hefði ekki mátt vera með þessar framkvæmdir á öðrum árstíma?
ASÍ tilnefnir ekki fulltrúa
í verðlagsnefnd búvara
ASÍ telur að í kjölfar dóms Samkeppnisráðs vegna mjólk-urafurða á hendur Mjólkur-
samsölunni vegna meintra brota MS
að þrátt fyrir að ASÍ hafi átt fulltrúa í
verðlagsnefnd búvara megi ekki skilja
sem svo að Alþýðusambandið telji nú-
verandi fyrirkomulag heppilegt til að
ná markmiðum um lægra vöruverð
til neytenda. ASÍ varaði við viðtækum
undanþágum frá samkeppnislögum
við undirritun samnings um starfsskil-
yrði mjólkurframleiðslu árið 2004. Á
þau varnaraðarorð var ekki hlustað og
meirihluti Alþingis samþykkti undan-
þágurnar. ASÍ stóð því frammi fyrir erf-
iðu vali. Áttu samtökin að hafna því að
taka þátt í starfi verðlagsnefndarinnar
eða að taka þátt í starfi nefndarinnar
og reyna að gæta hagsmuna neytenda
innan þess gallaða kerfis sem Alþingi
hafði ákveðið. Niðurstaðan varð sú að
taka þátt í starfi nefndarinnar og gæta
hagsmuna neytenda innan hennar. Í
ljósi aðstæðna hefur ASÍ ekki séð sér
fært að tilnefna fulltrúa í verðlags-
nefnd búvara undanfarin misseri eða
fyrr en fyrir liggur úttekt á núverandi
kerfi sem unnið er að. Ummæli Guðna
Ágústssonar um verðlagningu búvara
er með öllu óskiljanleg og langt frá
öllum sannleika.
Verðlagningu breytt með-
an deila er óútkljáð
Í yfirlýsingu frá MS segir m.a. : „Verð
á ógerilsneyddri mjólk í lausu máli
verður hið sama frá og með mánudeg-
inum 29. september í öllum viðskiptum
MS hvort sem um er að ræða sölu til
óskyldra aðila eða miðlun á mjólk til
fyrirtækja í framleiðslusamstarfi með
MS. Um er að ræða varúðarráðstöfun,
sem gildir meðan á áfrýjunarferli
stendur eftir ákvörðun Samkeppn-
iseftirlitsins, sem kynnt var í síðustu
viku. Í henni felst engin viðurkenning
á niðurstöðu eftirlitsins í málinu sem
verður vísað til til áfrýjunarnefndar
samkeppnismála. Kjarni málsins er
deila um með hvaða hætti búvörulög
heimila fyrirtækjum í nánu eigna- og
framleiðslusamstarfi að miðla á milli
sín verðmætum þegar þau stilla saman
framleiðslukerfi sín til að ná fram
hámarkshagræðingu. Á grundvelli
búvörulaganna 2004 hafa Mjólkur-
samsalan, Kaupfélag Skagfirðinga og
dótturfélög gert þetta með því að miðla
hráefni milli sín á innkaupsverði án
álagningar. Um þetta er nú deilt eftir
að fram kom ný túlkun Samkeppnis-
eftirlitsins á búvörulögum, sem hafa
verið í gildi hér í 10 ár.
Meðan ekki hefur verið skorið úr
um gildi þessarar nýju túlkunar hafa
fyrirtækin ákveðið að nota ekki þetta
fyrirkomulag og gera upp þetta sam-
starf á öðrum sviðum framleiðslu
einstakra mjólkurafurða, geymslu og
dreifingu þeirra en í verðlagningu á
mjólk. Þetta er gert í varúðarskyni
vegna réttarstöðu á tímabili áfrýjun-
arinnar. Þetta þýðir að á meðan málinu
stendur verður reikningsfært hráefnis-
verð milli aðila í samstarfinu hið sama
og til óskyldra aðila sem standa utan
samstarfs. Það verð er í samræmi við
ákvörðun verðlagsnefndar búvöru um
verð fyrir ógerilsneidda mjólk í lausu
máli sem tók gildi 1. apríl 2014. Inni-
falið í því verði er hlutdeild í áföllnum
kostnaði við flutning og dreifingu,
rannsóknir, gæðaeftirlit og sameig-
inlegan kostnað. Þetta verð gildir frá
og með mánudeginum 29. september
2014 í öllum viðskiptum MS á þessum
markaði. Þessi breyting felur ekki í
sér viðurkenningu á málflutningi eða
niðurstöðu Samkeppniseftirlitsins, sem
Mjólkursamsalan hafnar.
Mjólkurafurðir eru stór hluti neyslu-
vara Íslendinga.
Fulltrúar Skagans og 3X-technology
voru að vonum brosmildir á verð-
launaafhendingunni sem fram fór í
Gerðarsafni í kópavogi.
Þorgeir Jósefsson í sýningarbás Skagans á sjávarútvegssýningunni.