Stígandi - 01.01.1944, Page 10

Stígandi - 01.01.1944, Page 10
8 LEITAÐ AÐ LEIÐUM STÍGANDÍ síðast liðin ár fyrir kosningu og afli sér aðaltekna innan vébanda þess? Þegar gengið hefir verið til fulls frá stjórnarskrá lýðveldisins íslands, lig'gja þegar fyrir til úrlausnar tvö höfuðmál, bæði ver- aldleg, en þó þannig vaxin, að andlegur þroski þjóðarinnar fer að mjög miklu eftir því, hvernig tekst um úrlausnir þeirra: Hvernig verður bezt tryggt efnalegt örvggi þeirra, er byggja landið, og hvernig verður bezt liáttað forsjá þeirra, sem landið skulu erfa, þ. e. æsku landsins. Bölvun öryggisleysis um efnalega afkornu ætti að vera hverjum manni augljós. Samt sem áður er þetta öryggisleysi stundum svo dulbúið, að mönnum sést yfir það. Og svo hefir farið tun Islend- inga á yfirstandandi stríðsárum. Þeir reyndust þess ekki um- komnir að taka skörulega á dýrtíðarmálunum svonefndu. Nú munnhöggvast flokkarnir um það, hverjum slíkt sé að kenna. Það eru bændurnir, eru verkamenn látnir segja, það eru verka- menn, er bændunum prédikað. Engir hafa bent á sannleikann, að pað eru launamennirnir, sem voru og eru aðaltaflmennirnir í dýrtíðartafli striðsgróðans. Við skulum til glöggvunar líta til baka um nokkur ár. Frá 1930 og fram að núverandi stríði mun launamannastéttin hafa átt við jafna bezt kjör að búa í heild, hvað tekjur snerti. Flestir höfðu allrífleg laun, miðað við meðaltekjur þjóðarinnar, og pau stóðu ekki í neinu föstu hlutfalli við afkomu pjóðarbúsins. Þegar harðn- aði í ári um framleiðsluna, varð svo óeðlileg sókn í raðir launa- manna gegnum flokkssambönd og persónutengsl. Slíkt eykur ekki sjálfsvirðingu manna, að vita sig þannig kominn að jötu og hafa þó þau augu að sjá aðra sitja við daufari eld, enda missti stéttin allmjög í virðuleik og festu, en varð hins vegar áhrifamikil vegna fjölda síns og aðstöðu (rnjög margir þingmenn) og þó á liinu leitinu handbendi flokka og pólitískra spákaupmanna. Auk þessarar óeðlilegu tilfærslu úr framleiðslustéttunum varð svo sí- vaxandi og óviðráðanlegt aðstreymi til kaupstaðanna, sérstaklega höfuðstaðarins. Það var ekki sá vöxtur og gróska í atvinnulífi þjóðarinnar, sem menn sáu, að þar þurfti þó að vera, ef þjóðin átti sem heild að vaxa og dafna. Allmikill vorhugur og löngun var hjá ýmsum ráðandi mönnum til úrbóta, en annað hvort skorti þá ráð og kjark til úrbóta eða málin voru lífsafkomu peirra ekki nógu nákomin, til pess að peir tœkju á þeim af festu. Bændur og útgerðarmenn fengu eftirgjafir skulda og kreppu-

x

Stígandi

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Stígandi
https://timarit.is/publication/1085

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.