Stígandi - 01.01.1944, Blaðsíða 81

STÍGANDI
UM BÆKUR
79
urinn eftir Skottu litlu frá Viðfirði:
„Ég hefi svo gaman að ljúga að hon-
um Þórbergi". Hefir þessi litla
Skotta, sem helgaður er fimmtung-
ur bókarinnar, ekki annað erindi inn
í hana en það að segja þessa setn-
ingu. — A bls. 20-—27 er frásögn af
gúmmíormi, sem „svaf í einni borð-
skúffunni hans Þórbergs" (líklega
skrifborðsskúffunni hans), en hægt
var að láta hrökkva upp úr rotinu,
blása út bumbuna, sendast upp úr
borðskúffunni, þjóta út úr herberg-
inu og skjótast út á ganginn „með
gapandi trjónu og glenntar klær, í
blóðþyrstum iðandi hlykkjum".
Þessi ormur fyllti huga allra barna
í nágrenni Þórbergs „kitlandi ógn-
um“ í „tvö ógleymanleg ár“, svo að
hvar sem hann fór, „heyrðist--------
hvíslað í spenntum hátíðleik um
leið og hann (þ. e. Þórbergur) gekk
fram hjá: Þetta er maðurinn, sem á
orminn". — Sögurnar eru fyrst sagð-
ar af því að menn hafa svo „gaman
að Ijúga að honum Þórbergi", síðan
blæs hann þær út eins og orminn,
til að fylla huga lesendanna „kitl-
andi ógnurn" og vekja um leið hjá
þeim sömu lotningu og hinum börn-
unum, sem hvísluðu í „spenntum
hátíðleik: Þetta er maðurinn, sem á
orminn“. Sjálfur gengur höfundur-
inn fram hjá barnalegum lesanda
sínum með einlægnislegum og spek-
ingslegum einfeldnissvip, trúaður á
ógurleik þess gúmmíorms, sem
hann hefir verið látinn blása út, af
því að það er svo „gaman að ljúga
að honum“.
Það dregur mest úr skemmtun-
inni við lestur bókarinnar, að höf-
undinum mistekst stundum að
„blása út orminn". Aðeins tvisvar
tekst honum það fullkomlega. Það
er í fyrstu undrasögunni, Manndráp-
ið í Hrafnkelsdal, sem ekki er neitt
„Viðfjarðarundur", og kemur öðru
efni bókarinnar ekkert við, nema
að því leyti, að það er saga full af
„kitlandi ógnum“, og í annarri
undrasögunni (sem er fyrsta „Við-
fjarðarundrið"), „Er andskotanum
alvara?" A þeirri sögu er þó ofurlít-
ill dindill, sem er til óprýði og Þór-
bergur hefði átt að klippa af. í sög-
unni „Drukknun þeirra félaga“ hef-
ir Þórbergur verið nærri því kom-
inn að blása vel og myndarlega út
orminn, en þegar mest lá við, hefir
hann þrotið erindið og ormurinn
skroppið saman og hlykkjast mátt-
laust niður. Sums staðar tekst hon-
um að vísu enn verr, en þá eru efni
minni og því minna misst.
Þó að vissulega sé gaman að
þessum tilburður Þórbergs, þegar á
þá er litið frá réttu sjónarmiði, mjög
gaman, þegar honum tekst vel og
dálítið gaman, þegar honum mis-
tekst, ætti hann samt hér á eftir að
láta sér hægt að rita um undur því-
lík og þessi og þau, sem hann hefir
áður ritað um í Indriða miðli. Hann
á það nefnilega á hættu, ef hann
gengur lengur oft á þessum vegi, að
börnin taki að hrópa að honum eins
og segir í sögunni um gúmmíorminn,
þegar uppvíst verður í hverju töfr-
arnir eru fólgnir: „Þórbergur orm-
ur/ Þórbergur orm-ur/“ Síðan geta
líka þau sögulok endurtekið sig að
öðru leyti: „Og loddarinn hrökklað-
ist burtu alfarinn úr Skólavörðu-
holtinu rúmum hálfum níunda mán-
uði síðar“. Arnór Sigurjónsson.
Dagur í Bjarnardal I, II, III,
eítir Trygve Gulbranssen.
Bókaútgáfan Norðri h/f
Akureyri. Prentverk Odds
Björnssonar. KonráS Vil-
hjálmsson íslenzkaði.
í síðasta hefti Stíganda var að-
eins sagt frá 1. bindi þessarar sögu,