Stígandi - 01.07.1944, Blaðsíða 11

STÍGANDI „FYRIR ALMENNINGSNÖF OG DALATÁ'
169
„Báglega tókst með alþing enn."
um sýnist hagsmunum sínum bezt borgið hjá einni eða annarri
þjóð, og fer það eflaust mjög eftir áliti því, sem þær hafa á þjóð-
inni. Og nú getum við spurt sjálfi okkur að lokum: Hvort ber
greincf og vel mönnuð þjóð meiri virðingu fyrir einbeittri og
þegnhollri utanríkispólitík nágrannaþjóðar sinnar eða undan-
sláttarsamri, þegnsvikulli og skottdillandi utanríkispólitík?
Það er orðin tízka að lirakyrða
þingið eða þingmennina fyrir
vesaldóm, og yfiirleitt mun það dómur almennings, að margt hafi
þar miður tekizt. Það gengur líka sú skrítla rnanna á meðal, að
allir flokkarnir séu glóandi hræddir við kosningar, glóandi hrædd-
ir hver við annan og glóandi lnæddir við að gera nokkurn skap-
aðan hlut. Það er eins og allir flokkarnir hafi misst allt áræði til
nýrra dáða, þori ekki að hætta á, vilji af tvennu illu fremur láta
skamma sig fyrir það, sem þeir þora ekki að gera, heldur en hitt,
sem þeir liafi liaft áræði til. Óneitanlega er gagnrýnin orðin harla
hatrömm, þegar hún verður til þess, að allt kafnar í ráðleysi, í
stað þess að leiða til betri og viturlegri úrlausna.
tn' Og enn er dýrtíðarvandamálið óleyst. Þótt þetta
maletm hati allmjog verið rætt, munu urlausmrnar
vera mönnum harla óljósar. Veldur þar ekki minnstu um, að um-
ræðurnar hafa að allmiklu leyti farið fram í dægurnaggtón blað-
anna og því m. a. verið beitt að reyna að espa framleiðendur (sér-
staklega bændur) gegn verkamönnum og verkamenn gegn fram-
leiðendum (sérstaklega bændum). Þetta er því kynlegra, sem þess-
ar stéttir (bændur, verkamenn) ættu auðveldlega að geta skilið
hvor aðra, svo náin blóðbönd liggja enn í milli þeirra. Hér skal
aðeins drepið á örfá atriði, senr sjaldan virðast athuguð glöggt:
Eina ,,kapital“ verkamannsins er tvær hendur, að þessu leyti eru
kjör verkamannanna í heild svipuð um land allt. Kaupmismunur
elitir stöðum fór að rnestu eftir dýrtíðarmismun staðanna og eftir-
spurn vinnunnar. Nú eru þessar orsakir um sinn báðar úr sög-
unni, því að vinna hefir mátt teljast næg og Reykjavíkurdýrt'íð
hefir breiðzt út um allt, sumpart vegna aðgerða verðlagseftirlits.
Samt sem áður gætir nokkurs misræmis í kaupi eftir stöðum, en
þessi munur er ekki ýkja mikill, svo að kjör verkamanna eru yfir-
leitt furðu jöfn. Mismunur eftir dugnaði og hagsýni kemur mjög
lítið til greina.
Bændur hafa hins vegar misjafnlega stór bú, misjafnlega góðan
bústofn, nrisjafnlega góðar jarðir, misjafnlega settar, hvað mark-