Stígandi - 01.10.1944, Qupperneq 10

248
MILLI HRAUNS OG HLIÐA
STÍGANDI
um atvinnugreinum, þótt um sams konar afköst sé að ræða,
stundum jafnvel meiri afköst hjá konum. Skrifstofustúlkunni er
greitt lægra kaup en skrifstofumanninum, iðnverkakonunni lægra
en iðnverkamanninum, afgreiðslustúlkunni lægra en afgreiðslu-
manninum. Þetta væri sanngjarnt, ef um meiri afköst væri að
ræða iijá karlmanninum, en það mun yfirleitt ekki vera í þeint
starfsgreinum, þar sem fyrst og fremst reynir á lipurð, nákvæmni
og flýti, hins vegar strax og veruleg líkamleg áreynsla kemur til
greina. Rök þau, sem færð eru því til stuðnings, að þessu sé
haldið, eru þessi helzt: Það er ódýrara fyrir konur að lifa, at-
vinnugreinarnar þyldu ekki, að kaujj kvenna væri fært til sam-
ræmis við kaup karla, konur hafa ylirleitt ekki fyrir heimilum
að sjá.
En eru þetta ekki með öllu falsrök? Húsnæði er konunni jafn-
dýrt og karlmanni, fæði kvenna er ni'i selt aðeins 15 krónunr
ódýrar en karla, klæðnaður kvenna mun engu ódýrari en karla,
nema síður sé. — Hér má til gamans geta þess, að 1936 lét eitt
stærsta líftryggingarfélagið í Bandaríkjunum athuga allnákvæm-
lega, hver meðalkostnaður væri við uppeldi barns frá fæðingu til
16 ára aldurs hjá fimnr nranna fjölskyldunr. Kom í ljós, að upp-
eldi telpna var nokkru kostnaðarsamara en drengja. — Satt er það,
að konur kunna margar hverjar betur en karlmenn að gera sér
nrikið úr litlu, að sumu leyti vegna þess að uppeldi kvenna miðar
að slíku, en eiga þær að gjalda þessara kosta í kaupgreiðslunr? Og
eru þau rökin haldgóð, að atvinnuvegirnir þyldu ekki, að kaup
k\'enna væri jafnhátt kaupi karla fyrir sönru afköst? Þessi rök
liafa alltaf verið notuð gegn öllunr kauphækkununr, en reynslan
helir sýnt, að þjóðarauður Islendinga, þ. e. velmegun atvinnuveg-
anna, hefir farið sívaxandi síðustu áratugi, þrátt fyrir síhækkandi
kaupgjald. — Um þriðju röksemdina, að konur hafi sjaldnast
lyrir heimilum að sjá, er það fyrst að segja, að því fer fjarri, að
allir karlnrenn séu fyrirvinna heimila; í öðru iagi hafa nrargar
konur fyrir heimili að sjá, t. d. ekkjur, konur öryrkja, konur
nreð börn eða gamalmenni á framfæri sínu o. s. frv. Við kennum
í brjósti unr þær konur, sem lrafa \ið svo erfiðar aðstæður að
búa, en fæstum okkar lrvarflar í lrug, að þetta sé ranglátt í
sjálfu sér.
Ríkisvaldið er þó tekið að rumskast í þessu máli. Föst venja
mun orðin að greiða konunr og körlunr jöfn kennslulaun við
opinbera skóla. Hins vegar kemur misræmið undir eins fram,