Stígandi - 01.10.1944, Blaðsíða 22

260
BENEDIKT JÓNSSON Á AUÐNUM
STÍGANDI
að hún hefði litlar sannanir að styðjast við, myndi heldur ekki
vera mönnunum eins nauðsynleg og talið væri. Á meðan þeir
væru ungir, langaði þá að vísu til að lifa eilíflega, en gerðu sér
annars flestir lítil heilabrot um það og myndu enn síður gera, ef
jarðlífið væri bætt svo sem líkur mætti telja til að yrði. Þegar til
ellidaganna kæmi, myndu flestir verða „saddir lífdaga" — eins og
sumir gömlu mennirnir, sem biblían segir frá — og draumlausum
hvíldarsvefni fegnir. Nokkur breyting ætla ég að hafi orðið á
þessari hugsun hans á síðari árum. En fyrst og fremst var lífstrú
ltans lífstrú vísinda nútímans, trú á þróunarkenningu 19. aldar,
trú á þróunarvilja mannsins og máttugleika til sífelldra framfara
mannkynsheildarinnar. — Hann hafði bráðskarpa skilningsgáfu
og aðra námshælileika í ríkum mæli, en var ekki frumlegur lrugs-
uður að sama skapi, og ætla ég, að hann hafi fundið það sjálfur
og það lamað sjálfstraust hans og þátttöku í opinberum málum.
Ég sat á opinberunr fundum með honum um kaupfélagsmál o. fl.
um fjörutíu ára skeið, og voru fundirnir töluvert fleiri en árin.
En ekki minnist ég þess að hafa heyrt hann halda fundarræðu oft-
ar en tvisvar sinnum og í hvort tveggja skiptið upplýsingalegs
eðlis. Hugsanir hans komu aðallega fram í fámenni og voru þá
venjulega ljósar og sannfærandi. Á yfirborði voru áhrif hans
sjaldan mikil. En á hugsunarhátt almennings hér í sýslu hafði
hann meiri áhrif en nokkur samherja hans. Fróðleikur hans var
marghliða og jafnan á takteinum. Á bak við hann fólst mikil sam-
úð — og stundum mikil gremja yfir rangindum, sem uppi vaða í
mannlegu lífi. En yfir hvoru tveggja sveif leitandi hugur, er
stefndi æ hærra og hærra til göfugra og betra lífs.