Stígandi - 01.10.1944, Side 25

STÍGANDI
HANNES J. MAGNÚSSON:
HINN ÓÞEKKTI HERMAÐUR
Réttum tveimur árum ef’tir að heimsstyrjöldinni lauk, var sú
ákvörðun tekin af brezkum stjórnarvöldum að láta grafa upp lík
einhvers óþekkts hermanns, er fallið Iiafði á vesturvígstöðvunum,
og jarðsetja það með mikilli \iðhöfn í enskri mold.
Hinn 11. nóvember árið 1920 var svo kistan með jarðneskum
leyfum hins óþekkta hermanns flutt til Westminster Abbey og
jarðsett þar í viðurvist ýmissa helztu stórmenna Englands. Sami
siður var síðar upp tekinn í öðrum Jreim löndum, sem stærstar
fórnir höfðu fært í þessum blóðugasta sorgarleik veraldarsögunn-
ar, sem þá Jrekktist.
Síðan Jretta gerðist, er s\o á hverju ári, á vopnahlésdaginn 11.
nóvember, lagður blómsveigur á gröf hins óþekkta hermanns. í
sumum löndum er eldur látinn loga á gröfinni dag og nótt og
heiðursvörður haldinn um hana eins og Itelgan stað.
Þótt þetta séu harla litlar yfirbætur lyrir allar hinar blóðugu
syndir heimsstyrjaldarinnar, \ ilja þjóðirnar þó væntanlega sýna
með þessu, að þær vilji ekki aðeins heiðra minningu þeirra
manna, sent bera hin stóru og Jtekktu nöfn, heldur einnig allra
hinna, milljónanna, sem hvíla nú í Itinum nafnlausu gröfum, og
á tíðum í framandi mold.
Það hefir skapazt sú hefð í okkar herskáa heimi að telja það
helz.t til hetjuskapar, sem stendur í sambandi við styrjaldir og
\ígaferli. Mennirnir, sem skrifað liafa veraldarsöguna, hafa lagt
grundvöllinn að þessu nrati á hetjulundinni.
Nöfn herkonunga og yfirgangsmanna, sem lögðu undir sig
lönd og Jtjóðir blóðugir til axla, skipa stærst rúm á blaðsíðum
sögunnar, og oft miklu meira en trúarhetjum og siðspekingum
er Jrar útldutað, sent báru Jtó blys sannleikans og réttlætisins frarn
fyrir mannkynið. Svo hefir fjarlægðin í tíma og rúmi sveipað
eins konar ævintýralegunr frægðarljóma um þessa menn, sem
ungir menn öld eftir öld hafa látið blekkjast af. Við þetta mat á
hetjumenninu eigum við að ntiklu leyti að búa enn í dag.