Stígandi - 01.10.1944, Page 31
STÍGANDI
HINN ÓÞEKKTI HERMAÐUR
269
lands aftur. Hún minnir á aðra hetjudáð, sem unnin var af ís-
lenzkum manni.
— Eitt sinn var Guðmundur Arason, síðar biskup, á ferð vestur
yfir Heljardalsheiði um hávetur og' var að fara á fund Brands
biskups á Hólum. Margt manna slóst í för með honum að vanda,
bæði karlar og konur. En þegar upp á heiðina kom, skall á blind-
hríð með hörkufrosti. Eftir ráðum Guðmundar var þá snúið \ ið,
og varð það til að bjarga lífi margra, en þó tvístraðist hópurinn,
og sumir urðu úti. Með Guðmundi voru tveir lærisveinar lians,
l)iirn að aldri, og tvö stúlkubörn. Annar sveinninn lenti í vatni
og kól til bana á skammri stund. Önnur litla stúlkan gafst upp,
en þá fór Guðmundur úr kyrtli sínum, vafði utan um stúlkuna og
gróf liana síðan í fönn. Nokkru síðar gáfust einnig hin börnin tvö
upp. Guðmundur lagðist þá niður með þau í faðminum og vafði
um þau klæðum sínum, en allir aðrir reyndu að komast til bæja
og bjarga lífi sínu.
Daginn eftir var komið að leita þeirra. Var þá sveinninn and-
aður í fangi Guðmundar, en báðar stúlkurnar voru lifandi og
óskemmdar.
Sagan gerir sums staðar fremur lítið úr karlmennsku og hetju-
lund Guðmundar biskups Arasonar. En á Heljardalsheiði birtist
hann sem hetja.
Menn geta unnið lietjudáðir fyrir margra hluta sakir. Sumir
vinna þær fyrir metnaðar sakir, t. d. ganga á kaðli yfir Niagara-
fossinn. En það er aðeins eitt, sem gerir menn að sönnum hetjum:
það er ást á hugsjónum, einstaklingum eða ættjörðinni. Það er
kærleikur í einhverri mynd. Eg býst ekki við, að Guðmundur
Arason liefði reynzt frábær hermaður á vígvelli, en sú mikla og
heita glóð, sem vermdi allt hans dapra líf, var fórnarlundin og
kærleikurinn, og það var sú innri glóð, sem kom honum til að
bjóða dauðanum byrginn úti í íslenzkri öræfastórhríð til að bjarga
tveimur barnslífum.
„Án vegabréls vors hjarta er leiðin töpuð,“ segir Einar Bene-
diktsson einlivers staðar. Hetjurríar í ríki friðarins stefna eftir
því vegabréfi, en ekki eftir neinum járnhörðum skipunum. Þær
spyrja ekki um gróða eða tap, ekki peninga, metorð né mann-
virðingar.
Við höfum átt og eigum enn marga karla og konur með lmgar-
fari Guðmundar góða, en þó óttast margir, að þessi gullforði okk-
ar sé að ganga til þurrðar að sama skapi sem krónunum í landi