Stígandi - 01.10.1944, Side 57

STÍGANDI HIÐ GULLNA RYK ENDURMINNINGANNA
295
myndi verða. Og nú skildist mér það til fullnustu: Auðnar-auðn
einmana sálar, er hjá þér hafði loks fundið fyllingu lífsins að
örðugum leiðum og órannsakanlegum. —
Tómleikakenndin gagntók mig. Ég saknaði alls, sem áður var
hér. Og mér varð auðnar-tóm þetta enn ömurlegra og sárara sök-
um þess, að stofurnar báðar voru fullar af ryki. Það lá sem þykk
ábreiða á gólfi, veggjum og lofti. Og í hverju horni var loðið af
dordingulvef og ryki.
Mig furðaði stórlega. Og ég kenndi til sársauka. Frænka mín
hafði aldrei þolað að sjá ryk, og hafði haldið öllu hreinu og fág-
uðu. Henni myndi liafa þótt sárt að sjá þetta. —
Osjálfrátt lyfti ég hendi til að strjúka úr einu horninu, og síðan
niður eftir veggnum. Mér finnst ég verða að gera þetta, svo að
enginn skuggi sktdi falla á minningu frænku minnar látinnar.
„Nei.“
Ég hrekk við. Hér var eigi mælt mannlegri röddu. En neit-
unin var skýr og ákveðin, með sálrænni fyllingu, er smaug gegn-
um vitund mína alla. Hér rnælti hugur manns, sem sér og les
hugsanir mínar. Ég lít við, því að ég veit þegar, hver þetta er.
Hann situr á miðju gólfinu og horfir á mig eins og oft áður,
er ég var unglingur og hann miðaldra maður. Hann hefir á höfði
sömu svörtu kollhúfuna víðu, skáhallt út í vinstri vangann að
vanda. Sama göfugmennskan lýsir úr svip hans og yfirbragði. Hin
sama sálræna djúphygli með ljósvarpi mikilla gáfna og fjölhæfni.
Ég sé einnig hugsanir lians. Nú þurfurn við eigi að klæða þær
fátæklegum flíkum fáskrúðugra orða. Ég les í huga lians.
„Þú skalt eigi þurrka rykið — ennþá. Það er mér eina sýnilega
endurminningin um hana, sem ekki þoldi að sjá ryk í húsurn
inni. Það vefur geislaskrúða minninganna urn Iiana hérna inni
hjá mér. Hún er mér nærverandi í ryki jarðar. Þess vegna má
eigi hrófla við því fyrr en síðar — þegar ég er ferðbúinn. — Þá
þurrka ég það ef til vill sjálfur, — í sama skyni og þú ætlaðir að
gera það, — svo að enginn skuggi nái að falla á minningu hennar.
Og þá er minning liennar heldur eigi tengd því framar.“----
Óvæntum bjarma og einkennilegum sló skyndilega á andlit
honum, og var sem kæmi liann innan að. Stofurnar báðar fylltust
leiftrandi birtu. Ég leit upp, forviða og undrandi. Gullið sólskins-
flæði streymdi inn um alla glugga, — úr öllwn áttum, — og fyllti
þær fljótandi gullbrá. Rykið varð í einni svipan að lifandi gullin-
móðu, sem logaði og leiftraði í undursamlegustu brigðum lits