Stígandi - 01.10.1944, Blaðsíða 65

STÍGANDI ALTARISTAFLAN Á MÖÐRUVÖLLUM 303
heilaga Martino. Hún á þriðjung í heimalandi (og) í skógum
svo mikið, sem þarf til húsa umbóta, Guðrúnarstaði og Björk (í
SaurbæjarhreppiV'. Síðan eru taldir upp ýmsir gripir kirkjunnar.
Seinna í máldaganum segir svo: „Reiknaðist um 16 ár, er hústrú
Margrét hélt Möðruvöllu, síðan biskup visiteraði og tók reikn-
ing eftir því, sem hans bréf þar um gjört vottar, 12 hundruð og
20, þar til biskup Ólaf tók reikning nefndrar kirkju.
Lúkti hústrú Margrét fyrir þetta porcío kirkjunni á Möðru-
völlum brik með alabastrum forgyllt, etc".
Þar eð ekki er getið um altarisbrík í neinum fyrri máldögum,
er sennilegt, að þetta sé sú brík, sem nú er á Möðruvöllum. Mar-
grét var dóttir Vigfúsar ívarssonar Hólms hirðstjóra. Bað hennar
fyrst Magnús, írskur fylgisveinn ]óns biskups Gerrekssonar, en
var synjað um ráðahaginn. Safnaði hann saman ýmsu óaldarliði,
drap ívar, bróður Margrétar, og brenndi upp staðinn á Kirkju-
bóli á Miðnesi, þar sem þau systkin bjuggu þá, en Margrét slapp
undan með naumindum, komst á hestbak, reið sem skjótast norð-
ur til Möðruvalla og hét þeim manni eiginorði, er hefði manndáð
í sér að hefna fyrir hana á illræðismönnunum. Þorvarður Lopts-
son hefndi þessa ódæðis og giftist Margréti. Risu upp úr þeim
hefndum deilur milli Þorvarðs og Jóns biskups, sem lauk með
því, að Þorvarður safnaði liði um Eyjafjörð og sótti, ásamt Teiti
Gunnlaugssyni, biskup heim að Skálholti. Var hann dreginn frá
altari í fullum skrúða, látinn í poka og drekkt í Brúará. Er gott
þess að minnast, að íslendingar höfðu djörfung til að hefna sín á
útlendum ójafnaðarmönnum. Þorvarður dó 1446 og þótti verið
hafa hinn ágætasti höfðingi sem faðir hans. Lét hann eftir sig
hinn mesta auð. Höfðu þau Margrét helmingafélag með sér og
skyldi hvort þeirra, er lifði hitt, fá fjórðungsgjöf úr hins helm-
ingi. Fjórðungsgjöf Margrétar eftir hann var 2 hundruð hundraða
í jörðum, 1 hundrað hundraða í fríðu og 50 hundruð í virðingafé.
Var það þó aðeins l/% þess fjár, er Þorvarður lét eftir sig.
Geta má þess liér, að Guðmundur Pálsson, afabróðir minn,
sem kallaður var bíldhöggvari (d. Billedhugger) og skreytti
Þingeyrarkirkju með útskurði sínum, hefir gert við altarisbrík
þessa. Hefir hann skorið út laufamyndir þær úr tré, sem eru fyrir
ofan altaristöfluna, auk þess sem hann hefir gert við hana sjálfa.
Var Guðmundur snillingur í höndunum, þegar bezt lét, og ætti
skilið að hans yrði betur minnzt en gert hefir verið. Guðmundar
er getið í Blöndu V. bls. 280-287.