Stígandi - 01.01.1949, Blaðsíða 11

áfram herstöðvunum í Hvalfirði, Skerjafirði og við Keflavík.
Reyndar gerir fyrirlesarinn ekki svona mikið úr þeim fjármun-
um, sem átt hafi þá að fylgja því að verja okkur.en segir með gætni
sinni, „að það átti að vera hægt fyrir Bandaríkin að endurgreiða
tollinn af íslenzkri framleiðslu, sem seld var í landinu“ (þ. e.
Bandaríkjunum). Ekki er það beinlínis sagt, en fyllilega gefið í
skyn, að „gullið augnablik“ geti aftur komið, ef við viljum ganga
í hernaðarbandalag með „hinum vestrænu þjóðum“. Núverandi
fjármálaöngþveiti okkar er á hina hliðina lýst rnjög ótakanlega:
„Nú erum við svo fátækir, að okkur vantar nálar og tvinna til að
-gera við sokkana okkar, og það er sagt, að mörg hundruð stúlkur
í Reytjavík gangi berfættar í kuldanum, af því að það eru ekki
til sokkar, sem þær geta notað.-----Við erum með tómar búðir
og atvinnulaust fólk.“ Með inngöngu í Atlantshafsbandalagið
eigum við að sjálfsögðu að fá Bandaríkjaher aftur til landsins,
því að samkvæmt því, sem í fyrirlestrinum segir, liefir „sjálfstæði
þjóðarinnar svifið í lausu lofti síðan liðsafli Bandaríkjanna fór
héðan 1946.“ Þetta er sami skilningurinn á sjálfstæði Jrjóðarinnar
og Indriði á Fjalli lýsti svo 1908:
Þig á að verja danski dátinn,
drattaðu nú í eftirbátinn;
Jjjóðarormur, Jtaggaðu grátinn,
þú verður ekki af hendi látinn.
Nú er að vísu ameríski dátinn boðinn fram í staðinn fyrir hinn
danska, en Jrað er líka allur munurinn. — Skilningurinn á
lækningu fjármálaöngþveitisins er hins vegar líkastur skilningi
J^eirra, er vilja hita sér á fótum með hinu Jjjóðkunna ráði að
pissa í skó sinn, sent flestum hefir þó reynzt „skammgóður verm-
ir“. Við íslendingar fengum nokkra reynslu af þvílíku fjármála-
viti, er við gengum á hönd vini og verndara þjóðarinnar á 1S. öld,
Hákoni konungi hinum kórónaða, gegn skilyrðum og vilyrðum
um að sex hafskip skyldu árlega forfallalaust flytja vöru til lands-
ins frá Noregi og landaurar í Noregi skyldu upp gefast. En fyrir
þetta fengum við í reyndinni margra alda áþján og örbirgð, sem
við loks nýlega fengum af okkur lnundið, fftir aldarlanga baráttu.
Megum við vissulega þakklátir vera, ef hlutur okkar verður þó
ekki enn verri, þegar okkur gistir öðru sinni þvílíkt „gullið
augnablik".
Því var líkast, sem þessi fyrirlestur, sem nú hefir verið frá sagt,
STÍGANDI 9