Stígandi - 01.01.1949, Blaðsíða 20

kvað hafa numið allan Eyjafjöið milli Sigluness og Reynisness
(Jiað er Gjögurtáar) og gert mikinn eld við livern vatnsós og
lielgað sér svo héraðið. Þetta svæði er að tölu bæja töluvert
stærra en landnám Ingólfs. í landi Ingólfs taldi Jón Johnsen
fyrir 100 árum (Jarðatal á íslandi, 1847) hér um bil 420 býli, en
í landi Helga um 480. Saga jtessa landnáms virðist að mörgu
leyti hafa verið lík sögu landnáms Ingólfs. Þar kemur fram álík
beltaskipting. Kjarninn var við botn fjarðarins, í vestanverðum
aðaldalnum. Þar hafði Helgi áskilið sér stórt svæði, að líkindum
allt land milli Glerár og Merkigils (á móts við Munkaþverá) og
bjó í Kristnesi. í þessu landi stendnr Akureyri, svipað og Reykja-
vík þar, sem Ingólfur bjó. Þar bjuggu sennilega einnig flestir
skipverjar hans, en-ekki Ingjaldur og Hrólfur synir hans. Þeim
gaf Helgi allan ansturhluta Eyjafjarðardals frá Ytri Þverá inn-
eftir, Staðarbyggð og austurhluta Saurbæjarhrepps. Því, sem eftir
var af dalnum, vestan árinnar allt land fyrir innan Merkigil og
austan hennar Kaupangssveit, skipti Helgi milli fjögurra tengda-
sona. Þeir fengu allir lönd sín að gjöf. Auk Jress gaf Helgi land
tveim bræðrum, sem honum voru nákomnir, Ásmundi og Ás-
grími, sonum Öndótts kráku. Þeir fengu Kræklingahlíð. Landið,
sem nú er talið, er stórt óslitið svæði, sem nær frá Hörgá eða
Moklhaugnahálsi í vestri og Varðgjá í austri, þar sem nú mætast
Eyjafjarðar- og Suður-Þingeyjar-sýsla, inn um allan Eyjafjarðar-
dal og þverdali hans og er á þrjá vegu innilukt háum fjallgörð-
um. Kjarni alls landnámsins, búland Helga hins magra, er aftur
á alla vegu innilukt landi, sem hann gaf sonum og venz.lamönn-
um sínum.
Að Jtessum stóru innri svæðum liggja austan fjarðarins tvö
landnám, sem voru numin að ráði Helga. Annað þeirra náði frá
Varðgjá út til Fnjóskármynnis, liitt þaðan til Grenivíkur. Þá eru
Joeim megin fjarðarins eftir tvö önnur landnám, sem að sögn
Landnámabókar voru numin án tilhlutunar Helga. Þau eru
Fnjóskadalur og Látraströnd, og liggja að áðurnefndum tveim
landnámum að austan og norðan, svo að Jressi ná aðeins á stuttum
kafla að takmörkum alls landnáms Helga-
Vestan Eyjafjarðar nefnir Landnámabók aðeins eitt landnám,
sem hún segir að sé numið að ráði Helga. Það er Svarfaðardalur.
Hann liggur langt frá takmörkum hins landsins, sem Helgi gat
ráðstafað sjálfur. Þenna dal segir heimildin, að numið hafi Þor-
steinn svarfaður, og nefnir engan annan landnámsmann í hon-
1 8 STÍGANDI