Stígandi - 01.01.1949, Blaðsíða 39

vegar er því haldið fram, að árásarhættan staii frá þessu landi
einu, á liinn bóginn, að ósigur þess í nýrri heimsstyrjöld sé óum-
flýjanlegur, og þess ósigurs muni ekki langt að bíða. Það er ekki
sá aðili, sem viss er um ósigur, sem er vanur að hefja árásarstyrj-
aldir, og ekki einu sinni ákveðnustu andstæðingar þeirra frýja
Moskvumönnum vits. En hafa ekki Sovétríkin beitt öflugum
áhrifum sínunr í næstu nágrannalöndum, þó ekki hafi komið
þar til styrjalda, og stuðlað þar víðast livar að því að koma á fót
stjórnarfari hliðstæðu sínu eigin? Rétt er það og ekki bót mæl-
andi. En er þetta ekki í aðalatriðunr það sama og Bandaríkin hafa
gert á sínu áhrifasvæði, sem er nriklu víðtækara, og er nauðsyn-
legt að túlka þetta sem viðleitni til lreimsyfirráða? í grein, sem
sænski sósíaldemókratinn og blaðamaðurinn Karl Fredriksson, er
er aldrei hefir verið sakaður um að vera vinur Rússa eða fylgi-
fiskur kommúnista, ritaði í tímarit sænskra sósíaldemókrata, Ti-
den, í maímánuði sl., þ. e. eftir lrina alkunnu atburði í Tékko-
slóvakíu, segir svo: „Mér kæmi það ekki á óvart, þótt viðleitni
bolsévíkanna til að auka áhrifasvæði sitt, byggðist eingöngu á ósk
þeirra að koma í veg fyrir, að þær eyðileggingarherferðir verði
endurteknar, sem hvað eftir annað liafa geysað yfir hina rússnesku
þjóðfélagsbyggingu.“ Sé þessi túlkun rétt, og mér finnst hún hafa
mikið til síns máls, þá er ábyrgðarinnar á því, sem t. d. gerðist í
Tékkoslóvakíu, ekki eingöngu að leita austur í Moskvu, heldur
ekki síður hjá þeim leiðtogum í Bandaríkjunum og Vestur-Ev-
í'ópu, sem alið hafa á styrjaldaróttanum, mönnunum með atóm-
sprengjuna.
Eg hefi hér gert að umræðuefni tvö aðalatriði þess áróðurs-
flaums, sem flætt hefir hér yfir landið undanfarin ái', og nú mun
vera talið, að sé búin að hafa þau áhrif, að þessi þjóð sé reiðubúin
að afhenda land sitt sem herstöðvar til verndar sjálfri sér og ör-
yggis lýðræðinu í heiminum, eins og það mun verða kallað. Um
vernd í nútíma styrjöld getur aldrei verið að ræða, sízt fyrir þau
svæði hnattarins, sem skipuð verða útvarðasveitunr. Lýðræðið í
heiminum verður ekki tryggt með styrjaldarundirbúningi eða
nýjum styrjöldum. Hitt mun óhætt að fullyrða, að átökin milli
hinna tveggja risa séu þegar vel á vegi með að kyrkja lýðræðið,
bæði hjá þeim sjálfum og annars staðar í heiminum, ný heims-
styrjöld myndi tortíma því að fullu og öllu, hvor aðilinn sem
sigraði. [Grein þessi er að mestu samhljóða ræðu, er höfundur flutti á fundi
Stúdentafélags Reykjavikur þann 2. jan. 1949.]
STÍGANDI 37