Stígandi - 01.03.1949, Blaðsíða 39

gríms. En þá var ekki um annað að gera en að skjóta greinargerð
um hann þar inn, sem komið var, og þar stendur hún í Þórðar-
bók. Eg sé ekki líklegri skýringu á þessu en þá, sent nú er talin,
og tel því mjög ósennilegt, að elzta Landnámabók hafi eignað
landnámi Skallagríms sömu takmörk og Melabók.
Fyrra brot gamla Melabókarhandritsins nær inn í landnám
Ketils iiængs. Þar sem komið er inn fyrir takmörk Jæss — við
Markarfljót — og Sturlubók og Hauksbók segja frá Katli, er hans
ekki getið í Melabók. Það er óljóst, á hverjum stað þar var gert
grein fyrir honum og liver takmörk þar voru eignuð hans land-
námi. Þórðarbók geymir engar minjar þess. í skinnbókarbrotinu
er þó sagt frá þremur mönnum, sem hafa numið land á því svæði,
sem Sturlubók og Hauksbók telja með landnámi Ketils, og sem
þær segja að hafi gert það með lians leyfi. Þeir eru Sigvatur hinn
rauði, Þorkell bundinfóti og Baugur. En orðin „að ráði Hængs“
standa hvergi í Melabók. Það virðist því vera öruggt, að höfund-
ur hennar hefir eignað Katli töluvert minna landnám en hinar
gerðir Landnámabókar ásamt F.gils sögu. Þó er þar annað alriði,
sem mælir á móti því. Séra Þórður nefnir ekkert slíkt, þó að liann
sé annars vanur að tilfæra heldri frábrigði Melabókar. Það getur
verið, að Jrar hafi fyrst verið lilaupið yfir kaflann um Ketil, af
svipuðum ástæðunr og við Skallagrím, en hann svo verið felldur
inn í á jafnóhentugum stað.
En Jró að Melabók hafi nefnt þrengri takmörk á landnámi Ket-
ils hængs, þá er samt með öllu óvíst, hvort luin lylgir hér elztu
gerð Landnámabókar.
Til Jress að ráða fram úr Jrví, hvort Jrað ern þær Egils saga,
Sturlubók og Hauksbók ellegar þá Melabók, sem hér hafa rétt að
mæla, verðum við nú að lokum að athuga, hvað það var, sem gat
hvatt þenna höfund, sem brá frá því, sem satt var, til slíkrar breyt-
ingar. Höfundar íslenzku fornritanna eru flestir svo sannorðir og
helztu drög í sögulandnámsaldarmörgummönnumlengisvokunn-
ug, að það má telja mjög ósennilegt, að þessi höfundur hafi lögið
vísvitandi. Hann mun hafa þótzt vita hið sanna. Ef Skallagrímur
hefir ekki numið meira land en frá Norðurá til Hítarár, þá skil
ég ekki, að nokkur maður skuli hafa dirfzt að kalla allt land milli
Hafnarfjalla og Borgarhrauns hans landnám. En ekki nóg með
það. Menn hafa kennt höfundi Egils sögu um Jressa lygi og um
leið verið sannfærðir um, að Jressi höfundur sé Snorri Sturluson.
F.n ef Skallagrímur hefir kastað eign sinni á allt héraðið, sem
stígandi J 09