Harmoníkan - 01.02.2001, Qupperneq 8

íslenskir dans og dazgurlagahöfundar
Frcymóöur Jóhannsson
Listamaðurinn og félagsmálafrömuð-
urinn Freymóður Jóhannsson, alías Tólfti
september fæddist að Stóra Árskógi við
Eyjafjörð 12. september 1895. Það eitt að
alast upp á þessum slóðum, er ærin
ástæða til að verða listamaður. Þegar litið
er til hafs af Árskógsströndinni blasir við
perla Eyjafjarðar, Hrísey, í sinni
hæversku fegurð á miðjum firðinum.
Handan fjarðarins gnæfir Kaldbakur og
þar norður af, Drangafjöllin, sannkallað-
ir útverðir, tilbúnir að bjóða öllu birginn.
Annað listamannsefni var reyndar að
slíta barnsskónum á sama tíma litlu sunn-
ar á ströndinni. I Fagraskógi var jafnaldri
Freymóðs, Davíð Stefánsson, sem átti
einnig eftir að verða eitt af þjóðskáldun-
um. Fyrstu kynni af tónlist hafði Frey-
móður á heimili sínu. en foreldrar hans
voru tónelsk og faðir hans, sem var sjó-
maður og smiður, las nótur átakalaust.
Freymóður var ekki hár í loftinu, þegar
fólk tók eftir að litir og blýantur léku bet-
ur í höndum hans en annara.
Hann nam ungur málaraiðn og í fram-
haldi af því stundaði hann síðan listmál-
aranám í Danmörk, Italíu og víðar og
sem listmálari varð hann kunnur fyrst og
fremst. En hann lét ekki þar við sitja
heldur lærði leiktjaldamálun til viðbótar
og vann við hana í nokkur ár við Kon-
unglega leikhúsið í Kaupmannahöfn.
Af þessum formála mætti ætla að verið
væri að opna málverkasýningu, en það er
nú öðru nær. Freymóður Jóhannsson hóf
ekki afskipti af tónlist fyrr en eftir miðjan
aldur. Þau má að hluta til rekja til starfs
hans innan Góðtemplarahreyfingarinnar.
Hann hafði ungur gengið til liðs við
hreyfinguna og hún naut starfskrafta hans
um langt árabil og þar sem maðurinn var
öðrum þræði, lífsglaður fjörkálfur,
geislandi af starfsorku og eldmóði, varð
hann fljótlega potturinn og pannan í
skemmtanalífi templara. Þá var Gúttó við
Vonarstræti(milli tjarnarinnar og Alþing-
ishússins) í Reykjavík eitt af aðal dans-
húsum bæjarins og þar skemmti fólk sér
og öðrum án áfengis.
Eitthvað hafði aðsókn að þessum
skemmtunum dvínað eftir stríðið og því
var það, að hann kom með þá hugmynd
að hressa hana við með danslagakeppni.
Hljómsveitin setn kynnti lög Freymóðs Jóhannessonar ásamt eiginkonu höfundar. Þórir Magn-
ússon, Edwin Kaaber, Ómar Axelsson, Hjálmfríður Þöll Friðriksdóttir söngkona, Þórleifur
Finnsson og Jóhanna Freysteinsdóttir.
Þetta var þó
aðeins hluti
ástæðunnar.
Freymóður
var mikill
unnandi ís-
lenskrar
menningar
og alls sem
íslenskt var.
Honum
sveið að níu
af hverjum
tíu dægur-
lögum sem
heyrðust á
dansleikjum
og í Rfkisút-
varpinu
voru erlend
og íslensk
textagerð í
lágmarki.
Hann hafði
þá trú, að að
hægt væri
að breyta
þessu og
gekk í málið
af þeirri
stefnufestu
sem hann
var þekktur
fyrir.
Árangur-
inn varð
mesta fram-
faraspor ís-
lenskrar
^ŒzurkL nK "f í J AKRAÍl£5-5K0ftNJR Lag og texti: Tólfti September, > i > > , , .

i M
rf+f- j mani nkirsá 9- * 9+9 miklivUil, u i 1 lortCllRw/iUlSO knitrúmt»roH*rt

* t + 9 W /Vl» >■ > V ^ > r— ^ >>1.

fo'iKu Svoino L rósmfl AiöLnni bantinnh^rirw fóknafljt-l i j. i •r-tvtÍRáorÍ X 4 ^urhomuntil

i- r ¥ . r i z X • r r

* ' \zs ‘ ^ ' fí)
nM * * > ~ > > . > > T>

'é jítnon [ál * 4 1J , En brtflð ur-vií brólTóve boltiw tu h. tn^dlJÁr Slt eí-iir vi$ aiL-ar 'ujn d'- bótí oqSKjjst l þft TU.fArtw I4rupti , i

fi) .
>l L> > >•

ár*—j—;— hr\ i 3 r/J

bog -a, v» tt- -r ) braáronn -a. > T + srl f h,J W5V0 0 bo^-SfcniÁr b< 9 X Úrttúin o T ~ tá'tr|sl[rnm narKÍ n. liúrr-a • Húrr-a1 iTnntt

1. r m
>1 ^ 3 1-hfH » . j,
luijl lif sfi^non Unti Ul u! Hurr-a! Aknm « í Ijjffr-^/ Koatt- f þcðlwiji lift! ^nKujlin^Ufu! lif-í. þoir Sin frtfk 0 -jjr unn ikir.Vási^uiT Uf-1. ió.

—U'■ -. r tr 1

t* | T >.r J 3 > — — •■t-
6 J
ancLL t
tlL iij-urt u.r - ! T~
F J 1 J'
V- + 9 r J Tólfti r-—Copyright by: Tólfti September - Reykjavflc 1957.
8
Munið Stjörnutónleikana í Langholtskirkju 5. maí n.k.