Fréttir - Eyjafréttir - 27.02.2008, Blaðsíða 8
8
Fréttir / Fimmtudagur 28. febrúar 2008
UNDARLEG RÁÐSTÖFUN Það vakti mikla reiði hjá sjómönnum og útgerðarmönnum þegar hafrannsóknaskipin héldu til hafnar í Reykjavík og fóru ekki til leitar fyrr en á sunnu-
daginn. Mynd: Sísí.
Engu máli skipt að veiða þessi
80 þúsund tonn
-segir Guðmundur Huginn Guðmundsson, skipstjóri á Hugin VE sem finnst
jákvætt að reyndir loðnuskipstjórar eru nú um borð í Árna Friðrikssyni. Þar geta
þeir spjallað og rökrætt við fiskifræðinga um það sem kemur fram á tækjunum
~Æm viðtöi
^ J Ómar Garðarsson
itó- /n omar@eyjafrettir..is
Sjávarútvegsráðherra ákvað að
stöðva loðnuveiðar þann 21. febr-
úar. Þessi ákvörðun er í samræmi
við reglu um að að skilja eftir
a.m.k. 400.000 tonn af loðnu í
hrygningargöngu til að viðhalda
loðnustofninum. Mælingar standa
yfir en loðnusjómenn eru ósammála
fiskifræðingum um það sem kemur
fram á mælitækjum. Telja mun
meiri loðnu á ferðinni. Hagsmunir
eru miklir því allt að þriðjungur
árstekna fólks í loðnu, bæði sjó-
manna og landvinnslufólks, er í
húfi og Isfélag og Vinnslustöð eru
að missa 30% til 40% af tekjum
sínum.
Fréttir ræddu við þrjá loðnuskip-
stjóra um ástandið á miðunum og
hvernig staðan lítur út frá þeirra
sjónarhól. Skipstjórarnir eru
Guðmundur Huginn Guðmundsson,
Eyjólfur Guðjónsson og Olafur
Olafur Ágúst Einarsson sem allir
eiga að baki áratuga reynslu af
loðnuveiðum.
„Við vorum ekkert að flýta okkur
að byrja veiðar, ætluðum að fá sem
mest verðmæti og taka loðnuna
þegar hrognafylling er í hámarki,"
sagði Huginn þegar hann var
spurður um vertíðina og ákvörðun
sjávarútvegsráðherra að stöðva
veiðarnar síðasta fímmtudag.
„Þegar við byrjuðum voru ekki
nema um 80 þúsund tonn eftir af
kvóta íslendinga og hefði inanni
ekki þótt mikið þó þá hefðu verið
eftir 100 þúsund tonn. Það hefði
ekki skipt nokkru máli að veiða
þessi 80 þúsund tonn. Það hefði
deyft höggið en við vorum að bíða
eftir að gefrnn yrði út viðbótarkvóti
en nú getum við ekkert gert nema
vonað.“
Norðmenn fengu sitt
Huginn segir að mikil reiði sé
meðal íslenskra sjómanna vegna
veiða Norðmanna sem fengu að
klára sinn 35.000 tonna kvóta.
„Þeir áttu að hætta þann 14. en
Einar Kristinn Guðfinnsson, sjáv-
arútvegsráðherra ákvað að gefa
þeim kost á að veiða einn sólar-
hring til viðbótar og fjölga skip-
unum úr 25 í 40. Á þessum tíma
tókst þeim að klára sinn kvóta en
við sitjum eftir með sárt ennið.“
Huginn segir að grænlenski kvót-
inn sé að nafninu til í eigu Græn-
lendinga en skipið er í eigu fyrir-
tækis sem íslendingar eiga. „Fyrst
máttu þeir ekki veiða nema á
ákveðnum svæðum fyrir austan en
nú má skipið veiða hvar sem er við
landið. Þarna hefur ekki verið gætt
hagsmuna íslendinga og auðvitað
átti það sama að gilda um okkur og
Norðmennina, að fá að klára kvót-
ann sem búið var að gefa út. Og
það sama á aðgilda um Græn-
lendinga og aðra útlendinga sem
mega ekki veiða við Suðurland."
Samkeppni við hvalinn
En það eru fleiri sem vilja sína
sneið af loðnunni, bæði er það
hvalurinn sem álitið er að éti eina
til tvær milljónir tonna á ári af
loðnu og svo þorskurinn. Þeir sem
starfa við loðnuveiðar og vinnslu
óttast vaxandi andúð við loðnu-
veiðar því þeir sem starfa við botn-
fisk segja loðnuna mikilvægan
hlekk í fæðukeðju þorsks.
Huginn segist kannast við þetta
sjónarmið og auðvitað sé rétt að
þorskurinn étur loðnu. „Ef við
hugsum okkur Breiðafjörðinn sem
mikið hefur verið rætt um í þessu
sambandi þá er rétt að loðnan
gengur þar inn og á meðan étur
þorskurinn loðnuna. Það er ekki
nema einn mánuð á ári en undan-
farin ár hefur Grundarfjörður verið
fullur af síld og hún verið víðar í
Breiðafnði. Síld er líka mikilvægt
æti fyrir þorskinn ásamt kolmunna,
spærlingi, rækju og fleiru. Þorsk-
urinn er með sporð og hann leitar
ætið uppi hvar sem það er að
fmna,“ sagði Huginn sem telur
samt að standa þurfi vörð gegn
einhliða áróðri gegn loðnuveiðum.
„Þetta er mjög massívur áróður
þar sem menn eins og Arthúr
Bogason og Grétar Mar eru framar-
lega í flokki. Þetta sér maður líka á
bloggsíðum þar sem skórinn er
níddur af okkur sem stundum
þessar veiðar og vinnslu."
Meira af loðnu nú en
undanfarin ár
Þegar talið berst að loðnunni í dag
segist Huginn óhikað getað sagt að
ástand hennar núna sé betra en
undanfarin þrjú til fjögur ár. „Það
er þó sannarlega minna af loðnu
núna en var hér fyrir nokkrum
árum þegar við vorum að veiða
þetta 700 þúsund til eina milljón
tonna á vertíð. Við sjáum meira
núna og ég væri ekki að halda
þessu fram ef ég væri ekki búinn að
tala við aðra skipstjóra sem eru
sama sinnis.“
Hugmyndin um jafnstöðuafla í
loðnu sem menn gætu gengið að
vísum á hverju ári er athyglisverð
að mati Hugins. „Fyrir nokkrum
árum voru menn að tala um fastan
kvóta upp á 500 þúsund tonn en
núna var gefinn út 200 þúsund
tonna kvóti fyrir vertíðina. Það er í
fyrsta skipti sem það er gert í ein
fjögur ár. Ástæðan var að árgang-
urinn sem bera átti uppi veiðina
fannst ekki á haustin en hann skil-
aði sér svo þegar kom fram á ver-
tfðina. I sumar fannst árgangurinn
sem átti að standa undir veiðinni í
ár og mældist 700 þúsund tonn í
sumar. Hvar er þessi loðna núna?“
Hefði engu skipt að
klára kvótann
I ljósi þessa segir Huginn að engu
hefði skipt þó Islendingar hefðu
fengið að kiára þennan kvóta sem
gefinn var út. „Þá hefðum við bara
reynt að gera úr henni sem mest
verðmæti. Eins og við höfum
reyndar gert undanfarin tvö eða
þrjú ár þegar allt hefur verið gert til
að nýta sem best takmarkaðan
kvóta.“
Hvað með framtíðina í þessum
veiðiskap? „Ég er sammála því að
fara eigi varlega en hugmyndin um
jafnstöðukvóta finnst mér athyglis-
verð. Þar er Hafró okkur ekki sam-
mála því þeir vilja ekki gefa út
kvóta fyrr en þeir finna einhverja
loðnu. Það þarf meiri rannsóknir
og dugar ekki að hafa eitt skip við
loðnuleit. Fyrir nokkrum árum
fórum við ásamt nokkrum skipum í
loðnuleiðangur með Hafró og gafst
það vel. Mér finnst jákvætt að
reyndir loðnuskipstjórar eru nú um
borð í Árna Friðrikssyni. Þar geta
þeir spjallað og rökrætt við fiski-
fræðinga um það sem kemur fram á
tækjunum. Ég bíð spenntur eftir að
heyra hvað kemur út úr því spjalli.“
Óttast þú að við séum að horfa upp
á endalok loðnuveiða? „Nei. Ég er
búinn að vera í þessu síðan ég var
18 ára, eða í 30 ár, og séð ýmislegt.
Megum ekki níða skóinn
hver af öðrum
Menn eru sammála um að loðnu-
stoppið 1983 hafi verið mistök því í
ljós kom að það var nóg af loðnu.
„Svo held ég að það hafi verið
1990 sem voru leyfðar mjög tak-
markaðar veiðar. Aðeins í frystingu
en við fórum ekkert á loðnu það
árið, skiptum á henni og bolfiski
við Isfélagið."
Hefur þú áhyggjur af hvalnum? „Á
meðan hann er ekki veiddur skapast
ákveðið ójafnvægi. Þar sem er
loðna þar er hvalur og er hnúfu-
bakurinn mest áberandi. En það
sem fer kannski mest í taugarnar á
mér er þegar hagsmunahópar innan
sjávarútvegs eru að níða skóinn
hver af öðrum. Það er erfitt og
leiðinlegt og við sem stundum
loðnuveiðar fáum að finna fyrir því
í dag,“ sagði Huginn að endingu.