Fréttir - Eyjafréttir - 13.03.2008, Blaðsíða 2
2
Fréttir / Fimmtudagur 6. mars 2008
Unnið að stofnun Sjávarrannsóknamiðstöðvar í Eyjum
Ætlað að styðja vísindastarf
allt frá leikskóla upp í háskóla
-Auk þess að þjónusta ferðmenn, segir Elliði Vignisson, formaður stjórnar
Þekkingarseturs Vestmannaeyja
■MANNAUÐUR er lykilatriði í samkeppnishæfni, hagþróun og bættum lífskjörum, segir Elliði Vignisson
bæjarstjóri og formaður stjórnar Þekkingarseturs Vestmannaeyja.
I Samantekt
Guðbjörg Sigurgeirsdóttir
rKLI? gudbjorg@eyjafrettir.is
Þekkingarsetur Vestmannaeyja var
stofnað í janúar sl. og er stofnun
þess liður í endurskipulagningu
rannsókna- og háskólastarfsemi í
Vestmannaeyjum. Páll Marvin Jóns-
son hefur verið ráðinn forstöðu-
maður Þekkingarsetursins sem
yfirtekur starfsemi Rannsókna- og
fræðaseturs Vestmannaeyja. Starf-
semin verður þó umfangsmeiri þar
sem mikil vinna hefur farið í þarfa-
greiningu vegna framtíðarhúsnæðis
og undirbúningsvinnu að stofnun
Sjávarrannsóknamiðstöðvar í Eyj-
um sem mun starfa í nánum
tengslum við Þekkingarsetur Vest-
mannaeyja.
Ný hugmyndafræði
Elliði Vignisson, bæjarstjóri, er for-
maður stjórnar Þekkingarseturs
Vestmannaeyja og þegar hann var
spurður hvaða breytinga mætti
vænta með stofnun setursins og
nýráðnum forstöðumanni, svaraði
hann því að með stofnun nýs
þekkingarseturs væri verið að horfa
til nýrrar hugmyndafræði sem bygg-
ir á því góða starfi sem hingað til
hefur verið unnið innan Rannsókna-
og fræðaseturs Vestmannaeyja.
„Stærsta breytingin er sú að litið er
á þekkingarsetrið sem klasasamstarf
þekkingareininga sem samnýta að-
stöðu og mannafla til að efla starf-
semi sína. Þannig hafa til að mynda
bæði Hafró, HI, Matís og fleiri hug
á að fjölga starfsmönnum sínum
enda hvergi meiri möguleikar fyrir
slíka starfsemi en í Vestmanna-
eyjurn."
Enn fremur sagði Elliði að Vest-
mannaeyjabær hefði mikinn hug á
að tengja starfsemi Náttúrugripa-
safns nánari böndum við fræðastarf
og vísaði hann í því samhengi á
minnisblað þar sem hann gerir grein
fyrir hugmyndum um stofnun sjáv-
arrannsóknamiðstöðvar sem áætlað
er að verði einn af kjölfestum Þekk-
ingarsetursins.
Þarf hentugt húsnæði
í minnisblaðinu kemur fram að
Vestmannaeyjabær hafi fullan hug á
að beita sér fyrir stofnun sjávarrann-
sóknamiðstöðvar í Vestmannaeyjum
í samstarfi við sjálfstætt starfandi
vísindamenn, útgerðir í Vestmanna-
eyjum, ríkið og fleiri. Enn fremur
kemur þar fram að hugmyndin sé að
sjávarrannsóknamiðstöðin komi til
með að innihalda þrjú svið innan
sinna vébanda; grunnfræðslusvið
sem annast skal fræðslu til grunn-
og framhaldsskóla, þekkingarsvið
sem annast skal rannsóknir og
fræðastarf á háskólastigi og safna-
svið sem annast skal upplýsingagjöf
og afþreyingu tengda náttúru Vest-
mannaeyja fyrir ferðamenn.
Finna þarf slíkri stofnun hentugt
húsnæði og er það meðal fyrstu
verkefna Vestmannaeyjabæjar og að
sjálfsögðu er stefnt að því að sjávar-
rannsóknamiðstöð samnýti húsnæði
með öðrum stofnunum sem falla
undir þekkingarsetur Vestmanna-
eyja.
Grunnfræðslusvið
Þar sem fjallað er um grunnfræðslu-
sviðið segir að grettistaki þurfi að
lyfta í náttúruvísindum á grunn- og
framhaldsskólasviði. „Stefna okkar
sem vinnum að sjávarrannsókna-
miðstöð er að eitt af grunnsviðunum
veiti slíkan stuðning með því m.a.
að setja upp tilraunaaðstöðu fyrir
almenning og skólahópa. Slíka
tilraunaaðstöðu er að finna víða í
söfnum erlendis, líkt og Explora-
torium í San Fransisco, og Experi-
mentarium, í Kaupmannahöfn.
Aðstaðan, sem yrði sett upp hér,
yrði með sérstakri áherslu á stuðn-
ing við jrunnskólanemendur og
kennara. I tilraunahúsinu yrði rekið
vísindasafn eins og í fyrirmynd-
unum, þar sem gestir „læra með því
að framkvæma“ og áhersla er lögð á
að gera vísindin ljóslifandi með
hugvitssamlegum tilraunauppstill-
ingum.
Margir möguleikar
Skipulagðar yrðu ferðir skólahópa
sem fengju leiðbeiningar frá kenn-
urum sínum, með fulltingi starfs-
manna tilraunaaðstöðunnar. Annar,
ekki veigaminni hluti, yrði endur-
menntun raungreinakennara og
stoðkerfi fyrir þá til þess að auð-
velda uppbyggingu kennslunnar í
skólunum. Að síðustu myndi starfs-
fólk tilraunahússins vera til ráð-
gjafar við útgáfu námsefnis og kaup
kennslutækja auk þess að hýsa raun-
vísinda- og tækniklúbba barna og
aðstoða við þátttöku í vísindakeppn-
um. Starfsemi tilraunahússins gerði
raungreinakennurum í framhalds-
og grunnskólum mögulegt að um-
bylta kennsluháttum sínum.“
Þekkingarsvið
í minnisblaðinu segir að þekk-
ingarsvið miðstöðvarinnar hefði það
hlutverk að styðja við menntun- og
rannsóknir á háskólastigi, veita
aðstöðu til búratilrauna á atferli og
lífeðlisfræði fiska og annarra sjáv-
ardýra og veita aðgang að full-
komnum rannsóknarbúnaði fyrir
haf- og fiskirannsóknir. Ennfremur
segir að ef hugmyndir nái fram að
ganga hefjist viðamiklar atferlis-,
far- og búsvæðarannsóknir á þorski
sumarið 2008. „Um er að ræða
rannsóknaverkefni þar sem mark-
miðið er m.a. að afla mikilvægra
upplýsinga um far og atferli
þorsksins á hrygningarsvæðum út af
Suðurlandi. Vestmannaeyjabær telur
ástæðu til að fullnýta þau sóknarfæri
sem með þessu kunna að skapast og
samtvinna fræðastörfin við safna-
starf á sviði náttúruvísinda.
Nái hugmyndin fram að ganga
verður byggð upp aðstaða sem er
ekki fyrir hendi á Islandi og þó víðar
væri leitað. Lögð verður áhersla á að
efla rannsóknir og byggja upp
þekkingu á þessu sviði sem er ein-
stök á heimsvísu. Ef vel tekst til
mun aðstaða miðstöðvarinnar í raun
valda byltingu í haf- og fiski-
rannsóknum hvað varðar getu til að
rannsaka far og atferli fiska og
annarra sjávardýra. Þessa þekkingu
hefur skort en aukin þekking á fari
fiska á milli hafsvæða sem og á milli
hrygningar- og fæðusvæða og út-
breiðslusvæða mismunandi stofn-
brota mun styrkja þann gagnagrunn
sem ráðgjöf um nýtingu auðlind-
arinnar byggir á.
Yrði einstök á alþjóðlegan
mælikvarða
Rannsóknaraðstaða við sjávarrann-
sóknamiðstöðina í Vestmannaeyjum
yrði einstök á alþjóðlegan mæli-
kvarða og byði þannig erlendum og
innlendum vísindamönnum upp á
sérhæfða og einstaka rannsókna-
aðstöðu sem fyrirfinnst ekki annars
staðar við Norður-Atlantshaf.
Þannig skapast sóknarfæri til að
taka á móti tugum og jafnvel hundr-
uðum erlendra nemenda og vísinda-
manna sem þar með leggja sitt af
mörkum til söfnunar þekkingar á
náttúru Vestmannaeyja og haf-
svæðinu hér í kring."
Safnasvið
Að lokum er fjallað um Fiska- og
náttúrugripasafn Vestmannaeyja og
fellur undir safnasvið. Þar kemur
m.a. fram að sýning Fiska- og nátt-
úrugripasafnsins samanstandi í dag
af þremur mismunandi viðfangs-
efnum - steinasafni, fuglasafni og
fiskasafni.
„I viðbót við þessa þætti er fyrir-
hugað að gera jarðvísindum hátt
undir höfði og þá sérstaklega það er
tengist jarðhræringum á Heimaey
og í Surtsey. í Fiska- og náttúru-
gripasafninu er stærsta safn landsins
af lifandi sjávardýrum og fullyrða
má að það sé sérlega vel viðeigandi
í Vestmannaeyjum, einum mesta
útgerðarstað landsins.
I fiskasafninu eru 12 ker eða búr
með lifandi fiskum. I búrunum eru
nokkrar tegundir helstu nytjafiska
sem veiðast við Island, auk krabba,
krossfiska og annarra sjávarhrygg-
leysingja. Nú er hins vegar kominn
tími til gagngerra breytinga á rekstri
þessa merkilega safns og er fyrir-
hugað að verja allt að 200 millj-
ónum í uppbygginguna og tryggja
þar með stöðu safnsins á landsvísu.
Markmiðið með endurnýjun
safnsins er m.a. að gera sýningar á
hinu nýja sviði allt í senn skemmti-
legar, fróðlegar og gagnvirkar. Þær
þurfa að höfða bæði til bama og
fullorðinna og gestir þurfa að fá að
snerta og prófa, ekki bara að skoða
myndir og lesa texta uppi á vegg.
Margmiðlun sögunnar, vísinda-
krókur og barnahorn eru ómissandi
þættir í góðri sýningu. Nýir tímar
útheimta fjör á sýningum og söfnum
sem ætla að miðla þekkingu þannig
að eftir verði tekið. Stefnt er að því
að gera gestum kleift að „upplifa"
sýningar sem sterkast, finna til-
finningar eins og spenning, gleði,
sorg og reiði.
Með því að sameina safnið og
aðstöðuna í sjávarrannsóknamið-
stöðinni næst einnig fram hag-
ræðing í uppsetningu á ýmsum
búnaði og tækjum og á sama tíma
færum við rannsóknirnar nær
almenningi og gerum þær aðgengi-
legar og spennandi."
Lykilatriði búsetuþróunar
Elliði sagði að lokum að uppbyg-
ging á Þekkingarsetri og Sjávar-
rannsóknamiðstöð væru í raun skref
á þeirri vegferð að þróa samfélagið í
Vestmannaeyjum enn nær þekk-
ingarsamfélagi en áður hefur verið.
„Eitt af lykilatriðum búsetuþróunar
er sá kraftur og frumkvæði sem
fylgir háskólasamfélagi. Hér í
Eyjum eigum við gríðarlega
möguleika á sviði háskólastarfs,
bæði hvað varðar rannsóknir og
kennslu. Við hjá Vestmannaeyjabæ,
sem og þeir aðilar sem standa að
Þekkingarsetrinu, ætlum að fylgja
fast eftir hugmyndum um uppbygg-
ingu háskólasamfélags hér í
Vestmannaeyjum. Landsvæði hér á
landi, eins og svo víða erlendis, eru
í óða önn að þróast í átt til
þekkingarhagkerfa og í því ætlum
við að taka þátt.
Við teljum að mannauður sé lykil-
atriði í samkeppnishæfni, hagþróun
og bættum lífskjörum. Það er alveg
ljóst f okkar huga að hér í Eyjum er
mikill mannauður og mikilvægt að
nýta þau tækifæri sem í honum
felast ekkert síður en fiskinn í
sjónum. Framtíðarsýn okkar felur í
sér að hér rísi öflugt háskólasam-
félag sem sérhæfir sig í rannsóknum
og kennslu, tengdri okkar einstöku
náttúru og sérstæða mannlffi."
íltgofandi: Eyjasýn ehf. 480*178-054!) - Vestmannaeyjum. RitBtjóri; Ómar Garðarsson.
Bladamenn: (iuðbjöig Siguigéirsdóttir, Sigurgeir Jónsson og Ellert Scheving. íþróttir.
Ellert Scheving.Ábyrgðarmenn: Ómar Garðarsson & (íísli Valtýsson.
Prentvinna: Eyjasýn/ Eyjaprent. Vestmannacyjum. Aðsetnr ritstjómar: Strandvegi 47.
Simar: 481 1300 & 481 3310. Myndriti: 481-1293. Netfang/rafpóstnr frettir@eyjafrettir.is.
Veffang: http//www.cyjafrettír.is
PRÉTTIR koma út alla fimmtudaga. Blaðið er selt í áskrift og einnig i lausasölu á Kletti,
Tvistinum, Toppnum, Vöruval, Herjólfi, l’lughafnarversluninni, Krónimni, ísjakanum,
verslun 11-11 og Skýlinu í Friðarhöfn.. FRÉ'iTlR eru prentaðar i 2000 eintökum.
FRÉTTER eru aðilar ad Samtökum hœjar- og héraðsfréttablaða Eftirprentun, hljóðritun,
notkun ljósmynda og annað er óheimilt nema heimilda sé getið.