Fréttir - Eyjafréttir - 27.03.2008, Side 8

8
Frcttir / Fimmtudagur 27. mars 2008
I minningu meistara
-Skapti Örn Ólafsson fer yfir feril myndlistar- og tónlistarmannsins Guðna Agnars
Hermansen hefði orðið áttræður á morgun
Myndlistar- og tónlistarmaðurinn
Guðni Agnar Hermansen hefði
orðið áttræður á morgun, föstu-
daginn 28. mars. Guðna má án alls
efa telja meðal þeirra meistara
myndlistarinnar hér á landi sem
Vestmannaeyjar hafa alið. Nægir
þar að nel'na Júlíönu Sveinsdóttur,
Kristin Astgeirsson, Engilbert
Gíslason og Sverri Haraldsson. Þá
var Guðni feiknagóður saxófón-
leikari og lék með fjölmörgum
danslaga- og djasshljómsveitum í
Vestmannaeyjum.
Hann unni heimaslóð
Guðni Agnar Hermansen fæddist
28. mars árið 1928 að Ásbyrgi í
Vestmannaeyjum. Hann var sonur
hjónanna Jóhönnu Erlendsdóttur og
Störker Hermansen sem var norsk-
ur og hafði fluttst til Vestmannaeyja
snemma á síðustu öld. Guðni
kvæntist Diddu, Sigríði Kristins-
dóttur, í maí árið 1950 og eignuðust
þau tvö böm, þau Kristin Agnar og
Jóhönnu.
Guðni og Didda hófu sinn búskap
að Herjólfsgötu 7 en bjuggu lengst-
um á Birkihlíð 19 þar sem þau
byggðu sér einbýlishús við hlið
fæðingarheimilis Guðna, Ásbyrgis.
Að afloknu eldgosi árið 1973
bjuggu Guðni og Didda á Smára-
götunni en fluttu fljótlega aftur í
sitt gamla hús í Birkihlíðinni. í gos-
inu bjó fjölskyldan á Hellu eftir sutt
stopp í Reykjavík.
Didda var stoð og stytta Guðna
meðan hans naul við og hvatti hann
áfram hvort sem var í mynd- eða
tónlist. Segja má að þau hafi verið
músíkalskt par, enda Didda mikil
söngkona og segja þeir sem til
þekkja að það hafí verið stórkost-
legt á að hlusta er þau hafl tekið
lagið; Guðni á píanóið og Didda
með sinni fallegu söngrödd.
Guðni lést í Vestmannaeyjum 21.
september árið 1989, langt fyrir
aldur fram, þá 61 árs að aldri.
Vestmannaeyjar voru hans
mótíf
Guðni lærði málaraiðn hjá Tryggva
Ólafssyni málarameistara í Vest-
mannaeyjum á árunum 1949-1953
og lauk prófi frá Iðnskóla Vest-
mannaeyja og sveinsprófi árið
1953. Meistarabréf fékk Guðni árið
1956. Guðni starfaði við málaraiðn-
ina þar til hann sneri sér alfarið að
myndlistinni í kringum 1980.
Fyrstu málverkasýningu sína hélt
Guðni árið 1964 í Vestmannaeyj-
um. Uppfrá því hélt hann margar
myndlistarsýningar í Vestmannaeyj-
um, Norræna húsinu, Listamanna-
skálanum og Kjarvalsstöðum í
Reykjavík ásamt því að halda út
fyrir landsteinana og sýna í Fær-
eyjum og Grænlandi. Guðni sýndi
oft og tíðum um páska í Akóges og
síðasta málverkasýning hans var
um páska árið 1988.
Áhuga á málaralistinni fékk
Guðni fyrst heima í Ásbyrgi í
Vestmannaeyjum. í blaðaviðtali
sagði Guðni eitt sinn frá því er
hann, átta ára gamall, fann olíuliti
uppi á háalofti sem móðir hans
hafði átt og uppfrá því hafi pensil-
inn aldrei verið langt undan. Móðir
Guðna var mikill listamaður, var
afar drátthög ásamt því að mála og
má segja að Guðni hafi frá fyrstu
tíð fengið listrænt uppeldi.
Hefnd Helgafells
Myndefni Guðna voru Vestmanna-
eyjar í öllum sínum fjölbreytileika.
Gáfu mótífin í Eyjum honum
endalausa möguleika, hvort sem
um v«r að ræða fjöllin og hafið sem
Tveir meistarar samankomnir. Guðni Hermansen á tenórsaxófón og Sigurður Flosason á altsaxófón. Ljósmyndin er tekin í Hallarlundi og ung-
stirnið Sigurður hlustar á Guðna taka sóló. Ljósmynd: Torfi Haraldsson
Guðni Hermansen blæs í saxófóninn á vinnustofu sinni í Birkihlíð 19
umkringdur penslum. Ljósmynd: Torfi Haraldsson
rímuðu við birtuna eða fantasíu
sem hann sá í tunglinu og náttúr-
unni í Eyjum. Guðni var mikill
Eyjamaður og undi sér hvergi nema
þar sem hann var samgróinn nátt-
úru Vestmanneyja og hjartslætti
lífsins eins og Ási í Bæ orðaði það
í grein um Guðna, enda fáir sem
mála eldgos áður en það hefst.
Eitt af frægari málverkum Guðna
kallast „Hefnd Helgafells" sem
hann málaði árið 1972 og sýnir gos
í Helgafelli og hraunflóð stefna á
bæinn. í viðtali sem Morgunblaðið
tók við Guðna í febrúar árið 1973
segir hann að rauðmalartaka í
Helgafellinu, sem þá hafði staðið
yfir í langan tíma m.a. til að byggja
flugvöll og götur í Eyjum, hafi
farið illa í sig. Guðni var mikill
náttúrunnandi og vildi stoppa þessa
spillingu, enda hafi þá verið búið
að stórspilla fellinu. I viðtalinu
segist Guðni ekki vera forlagatrúar
en þar sem Helgafell hafi staðið
honum nærri hafi eldgos á Heimey
orðið honum að myndefni - ári fyrir
jarðhræringarnar miklu.
í framlínunni á gullaldar-
árum djassins í Eyjum
Ásamt því að leggja rækt við
myndlistina lék Guðni á saxófón og
var einn af frumherjum djassins í
Vestmannaeyjum. Á árunum eftir
stríð og fram yfir 1960 er óhætt að
fullyrða að djasslíf utan höfuðborg-
arsvæðisins hafi hvergi verið blóm-
legra en í Vestmannaeyjum. Fyrst
með trompetleikarann Harald Guð-
mundsson í broddi fylkingar og
síðar með Guðna í framvarða-
sveitinni á saxófóninn. Guðni var
jafnvígur bæði á píanó og saxófón
þó svo að fónninn hafi orðið fyrir-
ferðarmeiri síðar meir.
Guðni var liðsmaður margra
danslagahljómsveita í Vestmanna-
eyjum og meðal sveita sem hann
lék með voru hljómsveit píanistans
Guðjóns Pálssonar og HG sextett
sem Haraldur Guðmundsson stjóm-
aði. Síðar stofnaði Guðni eigin
hljómsveit - GH sextett sem síðar
breyttist í Rondó sextett með
mannabreytingum. HG sextett var
auk Haraldar skipaður Guðna á
altósaxófón, Gísla Bryngeirssyni á
klarinett, Alfreð Washington á
píanó, Haraldi Baldurssyni á gítar
og Sigurði Guðmundssyni á
trommur.
Þá lék Guðni með fjölmörgum
snillingum í Eyjum á gullaldarárum
djassins. Má þar nefna menn eins
og tvíburana Valgeir og Hugin
Sveinbjörnssyni á gítar og klarinett,
Erling Ágústsson sem lék á víbra-
fón ásamt því að syngja, trommu-
leikarana Sigurð Þórarinsson og
Sigurjón Jónasson og bræðurna Pál
og Jón Helga Steingrímssyni á gítar
og píanó. Þá má nefna utanbæjar-
menn eins og píanistann og
básúnuleikarann Árna Elfar, Axel
Kristjánsson og gítarsnillinginn
Olaf Gauk sem meðal annarra
komu út í Eyjar og léku með
Guðna.
Minningu Guðna
Hermansen haldið á lofti
Minningu Guðna hefur verið haldið
á lofti með reglubundnum hætti frá
árinu 1992 er Dagar lita og tóna
voru fyrst haldnir um hvítasunnu
og þá fyrst og fremst til að heiðra
minningu Guðna Hermansen.
Listvinafélagið með Eyjólf heitinn
Pálsson og Hermann Einarsson í
broddi fylkingar stóð fyrir hátíðinni
sem hefur upp frá því verið með
myndarlegustu djasshátíðum á
ísíandi. Dagar lita og tóna fara
fram í 17. sinn nú um hvítasunnuna
og er dagskráin sem boðið verður
upp á nú í apríl því góð viðbót við
annars frábæra djasshátíð.
Eins og fyrr segir í greininni hefði
Guðni orðið áttræður á morgun,
föstudaginn 28. mars. Á þeim
tímamótum verður Guðna Agnars
Hermansen minnst, á hans heima-
velli - Vestmannaeyjum, með
myndarlegum hætti nú í aprfi.
Haldnir verða veglegir jazztón-
leikar sem fara fram föstudaginn
18. aprfi nk. í Akóges þar sem
Kvartettinn Q kemur fram, ásamt
söngkonunni Ragnheiði Gröndal,
og leikur m.a. tónlist eftir meistara
tenórsaxófónsins - Sonny Rollins.
Tónlist Sonny Rollins má segja að
sé í anda þess jazz sem Guðni unni
svo mjög og lék. Kvartettinn skipa
þau Sunna Gunnlaugsdóttir, píanó,
Eyjólfur Þorleifsson, saxófón, Scott
Mclemore, trommur og Ólafur
Stolzenwald, kontrabassa.
Þá verður haldin yfirlitssýning
með verkum Guðna í Akóges og
opnar sýningin sama dag og jazz-
tónleikarnir fara fram. Sýningin
verður opin fram til sunnudagsins
27. aprfi. 1 tengslum við jazztón-
leika og myndlistarsýningu verður
einnig gefin út myndarleg sýningar-
skrá til heiðurs Guðna ásamt því að
heimasíða verður opnuð. I ritinu og
á heimasíðu verður farið yfir feril
Guðna hvað varðar myndlistina og
tónlistina og reynt að varpa ljósi á
þann mikla meistara sem Guðni
Hermansen var.
Eftir Skapta Öm Ólafsson