Fréttir - Eyjafréttir - 17.04.2008, Blaðsíða 8

8
Fréttir / Fimmtudagur 17. apríl 2008
GUÐNÝ: Ég er þakklát fyrir hvað ég hef fengið góðar móttökur. I»að er ekkert sjálfgelið að fá enibætti, t.d. í Vestmannaeyjum þar sem ekki hefur verið starfandi djákni áður og ég er
innilega þakklát fyrir hvað samfélagið hefur tekið mér opnum örmum.
Djáknastarfið er kærleiksþjónusta
-segir Guðný Bjarnadóttir, verðandi djákni í Vestmannaeyjum
Viðtöl
Sigurgeir Jónsson
Sigurge @ internet. is
Guðný Bjamadóttir, sem ráðin hef-
ur verið sem djákni Landakirkju, er
Borgfirðingur að ætt en flutti til
Eyja fyrir tæpum 30 árum, árið
1979. Hún er menntaður hjúkr-
unarfræðingur og starfaði hér við
svælingarhjúkrun fyrstu árin. Á
árunum 1986 til 1988 var hún í
ljósmóðurnámi og hefur starfað hér
sem ljósmóðir síðan.
Fréttir spurðu Guðnýju um tildrög
þess að hún ákvað að fara í djákna-
nám og helstu áherslur hennar í
nýju starfi.
Vandamál þurfa ekki endi-
lega að vera sjúkdóms-
greind
„í Ijósmóður- og hjúkrunarstarfinu
er mikil nálægð við manneskjuna
og maður finnur hve viðfangsefni
lífsins geta verið sumum erfið.
Ljósmóðurstarfið býður oftast upp
á mikla gleði en stundum mjög
þungbæra sorg. „Ástæða þess að
ég fór í djáknanámið var sú að ég
vildi efla mig í því sem gæti kallast
sálgæsla, eða að efla mig í að mæta
fólki sem stendur frammi fyrir ein-
hverjum lífsvanda,“ segir Guðný.
„I guðfræðinámi gefst tækifæri á
að glíma við litróf trúar, mannlífs
og menningar í sögu og samtíð eða
skoða manninn út frá öðru sjónar-
homi en heilbrigðisvísindin gera,“
bætir hún við.
„Ég hef líka þá sýn að ekki megi
sjúkdómsgera allan vanda. Margt
af því sem kemur upp á í lífinu er
ekkert tengt sjúkdómum, svo sem
sorgin. Lífið er ákveðið verkefni
og vandamál sem upp koma þurfa
ekki endilega að vera sjúkdóms-
greind."
Nám djákna er annars vegar eins
árs nám í djáknafræðum (30 ein.)
til starfsréttinda til viðbótar há-
skólagráðu í hjúkrunar- uppeldis-,
sál- og félagsfræðum. Hins vegar er
um að ræða þriggja ára nám í
guðfræði (90 ein.) sem lýkur með
Samstarfsverkefni þriggja aðila
Á sumardaginn fyrsta, í næstu
viku, bætist nýtt nafn í starfs-
heitaflóru Vestmannaeyja. Þá
verður Guðný Bjarnadóttir, ljós-
móðir, vígð frá Dómkirkjunni
sem djákni í Vestmannaeyjum.
Sérstök innsetningarmcssa
verður svo í Landakirkju sunnu-
daginn 4. maí.
Ekki er ólíklegt að fyrstu við-
brögð fólks við þessu starfsheiti
séu þau að tcngja það við fræg-
asta djákna Islandssögunnar,
djáknann á Myrká, sem vart er
hægt að segja að hafi mjög
jákvæða ímynd. En djákna-
embættið er aldagamalt, þckktast
innan rómversk kaþólsku
kirkjunnar en hcfur cinnig verið
tekið upp innan þjóðkirkjunnar
og annarra kirkjudeilda.
Sjálft nafnið er komið úr grísku
(diakonos) og merkir vígður
þjónn kirkjunnar en mismunandi
er milli kirkjudcilda hvaða skiln-
ingur er lagður í vígslu og
hlutvcrk djákna. Um 30 manns
hafa vígst til starfa scm djáknar
hjá þjóðkirkjunni á Islandi og
eru þeir tlestir með BA próf úr
guðfræðidcild Háskóla Islands.
Sumir hafa þó bætt djákna-
náminu við annað háskólanám,
eins og Guðný Bjarnadóttir sem
er lærð Ijósmóðir og mun áfram
starfa sem slík.
Djáknastarfið í Vestmanna-
eyjum er eins konar tilrauna-
verkefni þriggja aðila, Félags-
þjónustu Vestmannaeyjabæjar,
Hcilhrigðisstofnunar og Landa-
kirkju. Það verður 50% starf til
að byrja með. Sérstakur starfs-
hópur var myndaður til að
undirbúa það og móta og skipa
þann hóp þau Guðrún Jónsdóttir,
félagsráðgjafi frá fjölskyldusviði
bæjarins, Steinunn Jónatans-
dóttir, hjúkrunarfræðingur hjá
Heilbrigðisstofnun og séra
Kristján Björnsson frá
Landakirkju.
BA gráðu, auk starfsþjálfunar í
söfnuði og stofnun.
Guðný byrjaði í því námi árið
2005 og var í launalausu leyfi frá
störfum héðan í hálft annað ár, þar
til hún lauk náminu íjúní 2007.
„Námið er alfarið í guðfræðideild
HI, en djáknarnir taka valda kúrsa
sem þar eru í boði. 1 guðfræði-
deildinni er boðið upp á nokkuð
margar námsleiðir og því eru nem-
endur úr ólíkum leiðum saman í
tímum. Það er skemmtilegt frá því
að segja að meðalaldurinn í deild-
inni er nokkuð ólíkur og í öðrum
deildum, en elsti samnemandi minn
var um sjötugt. Áður en ég fór í
djáknanámið hafði ég tekið sál-
gæslukúrsa á mastersstigi sem voru
kenndir hjá Endurmenntun HI en í
samvinnu við guðfræðideild. Þar
kynntist ég fræðimönnum (prest-
um) sem höfðu framhaldsnám í
kristinni sálgæslu (CPE). Þarna
voru gefandi fagmenn sem virki-
lega kveiktu hjá manni áhuga,"
segir hún.
Guðný segir að starfsþjálfun sé
talsverður hluti af þessu námi. Sú
starfsþjálfun sé skipulögð af djákna
hjá Biskupsstofu og hún hafi tekið
sína starfsþjálfun bæði á Lands-
spítalanum og hjá Áskirkju í
Reykjavík.
Milli 30 og 40 djáknar starfa hér á
landi, starfsvettvangur þeirra er í
söfnuðum, stofnunum eða hjá fé-
lagasamtökum. En Guðný segir að
talsvert sé af hjúkrunarfræðingum
og kennurum sem lagt hafi þetta
fyrir sig. „Og svo er líka fólk úr
öðrum greinum. Til dæmis var
með mér í námi fólk úr viðskipta-
lífinu og einn verkfræðingur, fólk
sem hafði löngun til að fá öðruvísi
sýn á lífið.“
Ekki víst að það sama
henti okkur og öðrum
Guðný segir að starf hennar sem
djákni í Vestmannaeyjum komi til
með að mótast af því að hún vinnur
í raun hjá þremur aðilum, bænum,
heilsugæslunni og kirkjunni.
„Helstu áherslur munu væntanlega
ganga út á það að samþætta kerfið,"
segir hún. „Margir þiggja þjónustu
frá öllum þessum aðilum og ég hef
ákveðnar hugmyndir sem ég held
að geti komið að gagni, t.d. stofnun
sjálfshjálparhópa þeirra sem standa
höllum fæti, vegna sjúkdóma, fötl-
unar, áfalla eða annars.“
Hún segir Ifka að alltaf sé spum-
ing hvaða leið henti okkur. „Það er
ekki víst að það sama passi okkur í
Vestmannaeyjum og t.d. vestur í
Súðavík eða í Breiðholtinu í
Reykjavík. Ég hef rætt við fólk
hérna, hvar skórinn kreppi að og
hvar okkur vanti þjónustu. Og ég
vil leggja á það áherslu að ég er
ekki komin til að taka burt það sem
hér er fyrir, heldur til að samþætta
og bæta við ef eitthvað vantar."
Djáknastarfið er 50% starf og
Guðný mun áfram verða í 50%
starfi sem Ijósmóðir. „Hjúkrunar-
og ljósmóðurstarfið eru bæði tækni-
legs og andlegs eðlis,“ segir hún.
„Ég hef mjög langa reynslu af starfi
í heilbrigðisþjónustunni, en þar hef
ég alltaf verið í vaktavinnu. Þegar
fer að styttast starfsævin er gott að
fara að spara sig og hugsa um að
vinna öðruvísi. í djáknastarfinu,
sem er fyrst og fremst dagvinna, tel
ég að ég geti nýtt reynslu mína úr
fyrri störfum, lagt aðaláherslu á
andlega þáttinn í umönnunar-
starfinu og jafnframt þjónað fleiri
hópum í samfélaginu.“
Starfsstöð Guðnýjar verður í
Safnaðarheimilinu, þar verður hún
með skrifstofuaðstöðu og einnig
aðstöðu til viðtala. „En starfið felst
að miklu leyti í því að fara og vitja
fólks, bæði á stofnunum og heim-
ilum. Það eru ekki allir sem geta
komið til mín og þá er það mitt að
koma til þeirra. Kirkjan er stofnun
á sínum stað, en hún er víðar, hún
fer frá altarinu, út í samfélagið og
síðan að altarinu aftur. Kirkjan á
að þjóna fólki og mitt starf er þáttur
í þeirri þjónustu, þáttur sem ég
hlakka til að sinna.“
Legg það í hendi Drottins
eins og annað
Guðný segir að orðið djákni sé
komið úr grísku, diakonos, og
merking þess sé þjónusta.
„Upphaflega var þetta félagsleg
þjónusta, sú þjónusta færðist svo
yfir til hins opinbera. og í dag er
þetta kallað kærleiksþjónusta sem
er ekki ætlað að draga úr þjónustu
hins opinbera. Mitt starf felst m.a.
í því að láta þetta tvennt vinna
saman,“ segir Guðný.
Sérstakur embættisklæðnaður
fylgir djáknastarfinu, kragaskyrtur,
sams konar og þær sem prestar
klæðast nema hvað skyrtur djákn-
anna eru grænar að lit. í helgihaldi
skrýðast djáknar svo ölbu og sér-
stakri stólu sem er aðeins öðruvísi
en sú stóla sem prestar skrýðast.
Djáknafélagið á líka sérstakt merki
og Guðný segir að margir djáknar
kjósi að ganga ekki í sérstökum
embættisklæðnaði heldur beri
aðeins djáknamerkið.
Guðný verður vígð sem djákni í
Dómkirkjunni á sumardaginn fyrsta
og sér biskup Islands um vígsluna.
Og formlega verður hún sett inn í
starfið við messu í Landakirkju,
sunnudaginn 4. maí, af prófasti
Kjalamesþings. Skyldi hún kvíða
þeim athöfnum?
„Nei, ég get ekki sagt að ég sé
sérstaklega kvíðin. Ég legg það í
hendi Drottins eins og annað,"
segir Guðný og brosir. „Aftur á
móti er ég þakklát fyrir hvað ég hef
fengið góðar móttökur. Það er
ekkert sjálfgefið að fá embætti, t.d.
í Vestmannaeyjum þar sem ekki
hefur verið starfandi djákni áður og
ég er innilega þakklát fyrir hvað
samfélagið hefur tekið mér opnum
örmum," sagði Guðný Bjamadóttir
að lokum.