Fréttir - Eyjafréttir - 17.04.2008, Blaðsíða 14
14
Fréttir / Fimmtudagur 17. aprfl 2008
Ströndum ekki samgöng
-Hvers vegna fer hópur Eyjamanna nú í baráttu gegn
langþráðum framkvæmdum í samgöngumálum? -Heldur fólk
virkilega að slíkt sé vænlegt til árangurs fyrir Vestmannaeyjar?
FERJAN sem boðin er til siglinga milli Eyja og Landeyjahafnar af hópi undir forystu Vestmannaeyjabæjar og Vinnslustöðvarinnar. 69 metra
löng og Í6 metra breið. Getur varla talist smáferja.
Grein
Grímur Gíslason
grimur@atlas.is
Það hefur verið merkilegt að fylgjast
með þeirri öldu sem virðist hafa
risið upp í Eyjum nú, til að mótmæla
byggingu hafnar í Bakkafjöru og
siglingum milli Eyja og Landeyja-
hafnar. Eg geri mér ekki alveg grein
fyrir ástæðu þess að nú, löngu eftir
ákvarðanatöku um þetta, skuli hópur
Eyjamanna rísa upp til að mótmæla.
Hvar voru þessir aðilar þegar
ákvörðunin var tekin? Hvar var
þessi hópur þegar farið var í forval
vegna reksturs ferju á þessari leið?
Hvar var þessi hópur þegar verkið
var boðið út? Nokkrum dögum fyrir
opnun útboðs í rekstur á ferju á
leiðinni milli Bakka og Eyja rís
þessi mótmælaalda upp.
Þessi alda rís á sama tíma og hópur
Eyjamanna, sem ber hagsmuni
Vestmannaeyinga fyrir brjósti og
telur mikilvægt að ná forræði yfir
rekstri ferjunnar til heimamanna á
ný, er að skila inn tilboði í rekstur
ferjunnar. Annar aðilinn af tveimur
sem skilar inn tilboði í þennan rekst-
ur og ætti því að eiga 50% mögu-
leika á að verða valinn til að sjá um
rekstur ferjusiglinga milli lands og
Eyja næstu 15 árin.
Hvers vegna fylkja Eyjamenn sér
ekki frekar að baki þessum hóp og
standa þétt saman og taka frekar þátt
í að berjast fyrir því að stofna
fyrirtæki um reksturinn og ná
honum heim til Eyja?
Aldrei verið sérstakur
stuðningsmaður
Ég hef mikið fjallað um sam-
göngumál milli lands og Eyja á
undanförnum árum og efast um að
aðrir hafi skrifað jafnmargar greinar
um þau mál og ég hef gert. Ég hef
aldrei verið neinn stuðningsmaður
hafnargerðar í Bakkafjöru og hef
haft ýmsar efasemdir um hafnargerð
þar. Um það vitna skrif mín um
þessi mál t.d. á síðum Frétta á
undanfömum ámm.
Að mínu mati hafa Eyjamenn verið
sjálfum sér verstir í þessum efnum
því ósamstaðan sem ríkt hefur um
úrlausnir í samgöngumálum hefur
gert það að verkum að úrbótum
hefur seinkað og nú ætla Eyjamenn
enn og aftur að sýna ósamstöðu og
hópur þeirra fer að berjast gegn því
þegar loksins á að hefjast á handa
við framkvæmdir í samgöngu-
málum. Framkvæmdir sem á síðasta
ári var tekin endanleg ákvörðun um
að ráðast í.
Hef fullan skilning á
áhyggjum af frátöfum
Ég kaupi vissulega sum rök sem sett
hafa verið fram gegn hafnargerð í
Bakkafjöru. Ég hef fylgst mjög vel
með þessu máli og lesið allar þær
skýrslur sem gerðar hafa verið og
opinberar eru. Ég fór nokkrar ferðir
í Siglingastofnun þegar líkanpróf-
anir stóðu yfir og fylgdist með þeim.
Eftir að hafa fylgst vel með þessu
máli hef ég t.d. sjálfur haft
efasemdir um að frátafir á ferðum
yrðu ekki meiri en sérfræðingar
Siglingastofnunar hafa sett fram, en
ég er ekki sérfræðingurinn og ég
treysti mér því ekki til að hrekja þær
forsendur sem þeir hafa sett fram og
rökstutt. Þetta eru jú þeir menn sem
annast hafa hönnun hafnarmann-
virkja á íslandi undanfama áratugi
og við rannsóknir á Bakkafjöru hafa
þeir einnig notið aðstoðar erlendra
sérfræðinga á þessum sviði.
Ég er því tilbúinn að láta reyna á
það hvort þeirra fullyrðingar stand-
ast en ef frátafir ferða verða meiri en
þeir hafa reiknað út er það á þeirra
ábyrgð. Það er þá á þeirra ábyrgð og
stjómvalda að ráðast í þær aðgerðir
sem þarf, e.t.v. með mun lengri
varnargörðum, burtséð frá kostnaði
við slíkt. Þær forsendur sem settar
hafa verið fram eru grundvöllur
þeirrar ákvörðunar sem tekin var og
þær verða að standa. Ef slíkt verður
ekki uppi á teningnum þarf örugg-
lega á samstöðu Eyjamanna að
halda til að knýja á um að svo verði.
Á ábyrgð Siglingastofnunar
og stjórnvalda að for-
sendur standi
Ég geri ekki lítið úr því að aðstæður
við innsiglingu í Landeyjahöfn geti
orðið erfiðar og ég sé ekki fyrir mér
að menn leggi skipið í mikla brot-
skafla við siglingu í eða úr höfn,
alveg sama hvað útreikningar eða
sérfræðingar segja. Þar mun reynsla
og skynsemi skipstjóra ráða ferðinni
en ekki öldudull eða veðurhæð.
Verði raunin því sú að ófært verði
oftar, en gert er ráð fyrir í þeim for-
sendum sem ákvörðun um gerð
hafnar í Bakkafjöru byggir á, verður
Siglingastofnun að standa skil á því
og stjórnvöld að leggja til það fjár-
magn sem þarf til að gera innsigl-
inguna þannig úr garði að ásættan-
legt verði og frátafir verði ekki
meiri en gert var ráð fyrir í upphafi,
hvort sem það mun kosta 5, 10 eða
20 milljarða til viðbótar.
Þorlákshöfn ekki gallalaus
og fjöldi ferða fellur niður
Við skulum ekki gleyma því að
innsigling til Þorlákshafnar er ekki
alltaf auðveld og frátafír hafa verið
talsverðar á liðnum árum vegna
veðurs. Skipstjórar Herjólfs hafa á
undanförnum árum margsinnis látið
í ljós áhyggjur sínar vegna erfiðra
aðstæðna við innsiglingu í Þorláks-
höfn. Herjólfur hefur fengið á sig
brotsjói við innsiglingu í Þorláks-
höfn og innsiglingin er oft ekki
skemmtileg í erfiðri þungri hliðar-
öldunni.
Á árinu 2006 féllu niður 12 ferðir
milli Eyja og Þorlákshafnar, þar af
tveir heilir dagar. Á árinu 2007 féllu
niður 11 ferðir, þar af tveir heilir
dagar og það sem af er þessu ári
hafa fallið niður 10 ferðir, þar af
tveir heilir dagar.
Stærra skip milli Eyja og Þor-
lákshafnar myndi án efa kalla á
hafnarbætur í Þorlákshöfn, til að
koma í veg fyrir frekari frátafir. Þor-
lákshafnarbúar eru svo sem tilbúnir
með hugmyndir um stækkun hafnar-
innar, þannig að hún verði stór-
skipahöfn sem myndi án efa bæta
innsiglinguna til muna. Myndu
slíkar framkvæmdir verða til að ýta
á eftir gerð stórskipahafnar í
Eyjum?
Telja Eyjamenn það þjóna hag
sínum betur að milljörðum verði
frekar varið í byggingu brimvamar-
garða í Þorlákshöfn en í Bakka-
fjöru?
Það er ágætt að velta þessum
spumingum upp og hugleiða þær
aðeins.
Hvað kostar að sigla á yfir
20 mílna hraða?
Það er líka vert að velta því upp hver
kostnaður yrði við að sigla milli
Þorlákshafnar og Vestmannaeyja á
skipi sem er stærra en núverandi
Herjólfur og hefði siglingahraða 21
til 22 sjómfiur á klst, sem þyrfti að
vera lágmarkshraði ef skipið á að
sigla á tveimur tímum milli hafna,
eins og þeir vilja sem mótmæla gerð
hafnar í Bakkafjöru nú.
Áætla má að vélarafl í slíku skipi
þyrfti að vera a.m.k. 12.000 til
14.000 kW og miðað við 3 ferðir að
meðaltali á dag má reikna með að
einungis olíukostnaður næmi 800 til
900 milljónum árlega, miðað við
olíuverðið í dag. Heildarrekstrar-
kostnaður gæti því nálgast 2 millj-
arða á ári. Þar að auki myndi smíði
slíkrar ferju trúlega kosta 4 til 5
milljarða. Þá er einnig vert að hafa í
huga að þó ferja milli Eyja og
Þorlákshafnar gæti siglt á 2 tímum
marga daga á ári þá yrðu líka margir
dagar sem ferjan gæti ekki siglt á
slíkum hraða og ferðatíminn yrði
því stundum lengri en 2 tímar. Það
verður að hafa þessar staðreyndir í
huga og velta málunum fyrir sér á
eðlilegum forsendum og með fyrir-
liggjandi staðreyndum.
Með þessu er ég engan veginn að
setja mig upp á móti því að sú leið
hefði verið valin að fá nýjan og
hraðskreiðari Herjólf til Þorláks-
hafnar. Ég hef oft lagt það til í skrif-
um mínum og hefði talið að það
hefði verið sá kostur sem Eyjamenn
hefðu átt að pressa á að koma í gegn
fyrir 3 til 4 árum síðan og þá væri
nýr Herjólfur jafnvel kominn í
áætlun í dag. Þá var enginn sér-
stakur stuðningur eða samstaða í
Eyjum að við að velja þann kost.
Niðurstaðan varð að önnur leið var
valin, gerð hafnar í Bakkafjöru, og
eru framkvæmdir við þá hafnargerð,
eins og rekstur skips á siglinga-
leiðinni, nú komnar í útboð. Það er
því óskynsamlegt af Eyjamönnum
að rísa upp nú, þegar framkvæmdir
eru að hefjast, með einhverja bylgju
mótmæla gegn þeim kosti sem
valinn var. Hvar voru mótmæl-
endumir þegar rétti tíminn var að
mótmæla, áður en ákvörðunin var
tekin? Hvar var þá allur þessi fjöldi
sem nú vill ekkert annað en að sigla
til Þorlákshafnar?
Tækifæri og einnig ógnir
Ég varpaði því fram í umræðuna
fyrir u.þ.b. tveimur ámm að Eyja-
menn skyldu velta fyrir sér hvaða
áhrif hafnargerð í Bakkafjöru gæti
haft á Vestmannaeyjar sem byggðar-
lag til framtíðar. Það gætu falist
tækifæri í slíku og einnig ógnir.
Tækifærin fælust í styttri ferðatíma,
fjölgun ferða, fleiri ferðamönnum
og atvinnutækifæmm. Ógnin fælist
aftur á móti í því að sérstaða
Vestmannaeyja, sem einu hafnar-
innar frá Þorlákshöfn til Horna-
fjarðar, yrði fómað. Sú umræða átti
fullan rétt á sér og átti að eiga sér
stað á þeim tíma, þar sem ekki hafði
þá verið tekin ákvörðun um að gera
höfn í Bakkafjöru. Ég varð ekki var
við að margir hefðu áhyggjur af
þessum þætti þá, amk. voru það ekki
háværar áhyggjuraddir eða mótmæli
sem fór mikið fyrir á þeim tíma.
Meginverkefnið hvað þetta varðar
nú, þegar ákvörðun hefur verið tekin
um hafnargerðina, er því að berjast
fyrir að hafa stjómtök á Landeyja-
höfn þannig að hún verði til eflingar
fyrir byggð í Eyjum en ekki öfugt
og að tryggja að Eyjamenn fái for-
ræði yfir rekstri ferjunnar. Til þess
þarf samstöðu Eyjamanna en ekki
sundrungu. I það er skynsamlegra
fyrir Eyjamenn að beina kröftunum
nú í stað þeirra mótmæla sem þeir
standa í.
Óásættanleg rökleysa að
tala um of Iangan akstur til
Reykjavíkur
Þau rök sem sett hafa verið fram um
að betra sé að sigla í tvo til tvo og
hálfan tíma og eiga þá bara eftir
hálftíma akstur til Reykjavíkur í
stað þess að sigla í hálftíma í Bakka-
fjöra og eiga þá eftir tveggja tíma
akstur á „stórhættulegum vegum“,
til Reykjavíkur eru algjörlega
fráleit. Talað hefur verið um bensín-
eyðslu við slíkan akstur o.s.frv.
Sumir þeirra sem haldið hafa þessu
sjónarmiði á lofti vora og era harðir
talsmenn þess að jarðgöng verði
gerð milli Eyja og Landeyjafjöru.
Þeir vilja keyra um göngin frá