Fréttir - Eyjafréttir - 27.11.2008, Side 8

8
Fréttir / Fimmtudagur 21. nóvember 2008
BERGUR PÁLL Verðandi hefur komið mörgu góðu til leiðar á þessum 70 árum og við erum ekki hættir. Meðan menn sækja sjó í Vestmannaeyjum, þá er það bjargföst skoðun mín
að við þurfum á sterku og góðu félagi skipstjórnarmanna að halda.
Skipstjóra- og stýrimannafélagið Verðandi 70 ára
Erum ekki að sameinast öðrum
-segir Bergur Páll Kristinsson, formaður félagsins á þessum tímamótum
Samantekt
Sigurgeir Jónsson
Sigurge @ intemet. is
Skipstjóra- og stýrimannafélagið
Verðandi í Vestmannaeyjum heldur
á þessu ári upp á 70 ára afmæli sitt.
Afmælisdagurinn er einmitt í dag,
en þann 27. nóvember 1938 var
félagið stofnað og voru stofnend-
urnir 60 talsins, allt starfandi skip-
stjórnarmenn í Eyjum. Fyrsti for-
maður félagsins var Árni Þórarins-
son frá Oddsstöðum en í dag er
Bergur Páll Kristinsson formaður.
Fréttir ræddu við Berg Pál um
félagið og þau tímamót sem það nú
stendur á.
Vitinn á Þrídröngum
kveikjan að stofnuninni
„Félagið var á sínum tíma stofnað
til að ýta á um byggingu vitans á
Þrídröngum og koma því máli
áfrarn," segir Bergur Páll. „Þetta er
í upphafi frekar framfarafélag en
stéttarfélag og fyrirferðarmestu
málin í upphafi snúast öll um fram-
farir og endurbætur. Svo þegar
félagið verður aðili að Farmanna-
og fiskimannasambandi tslands,
árið 1943, þá fara kjaramálin að
koma meira til sögunnar þó svo að
hitt hafi alltaf verið til staðar líka.“
Bergur Páll segir að Þrídranga-
vitinn hafi verið fyrsta baráttumál
félagsins, eins og áður er sagt. 1
afmælisblaði félagsins, sem út kom
á 50 ára afmælinu árið 1988, voru
því gerð góð skil. En fleiri mál
fylgdu á eftir, svo sem tryggingar
sjómanna, merkingar veiðarfæra og
svo björgunar- og öryggismál.
Félagið studdi t.d. mjög við gúm-
björgunarbátana sem og björgunar-
búnað Sigmunds.
Félögum skipstjórnarmanna á
Islandi hefur fækkað mjög á síð-
/m\
ustu áratugum. Fyrir ekki svo
mörgum árum voru þau fjölmörg
og voru um allt land. Nú eru þau
aðeins þrjú talsins, Verðandi, Vísir
á Suðurnesjum og svo Félag skip-
stjórnarmanna sem hefur aðsetur í
Reykjavík. „Félagið í Reykjavík er
langstærst,“ segir Bergur Páll.
„Við í hinum tveimur erum bara
hálfgerðir dvergar, samanborið við
það félag.“ Hann segir að félögin á
landsbyggðinni hafi sameinast
Reykjavíkurfélaginu hvert af öðru.
„Við beittum okkur á sínum tíma
fyrir því að landsbyggðarfélögin
kæmu í samflot með okkur en því
miður varð þróunin ekki sú. Höf-
uðástæðan fyrir allri þessari sam-
einingu á sínum tíma, var sú hversu
veikburða sjúkrasjóðir félaganna
voru, þau höfðu ekki bolmagn til
að standa straum af útgjöldum
vegna þess. Og þar sem félagið á
höfuðborgarsvæðinu stóð sterkast
að vígi á því sviði, þá tóku lands-
byggðarfélögin þá ákvörðun að
sameinast undir merkjum þeirra."
Bergur Páll segir að þessi þrjú
félög myndi sameiginlega Far-
manna- og fiskimannasamband
íslands (FFSI) en auk þeirra séu
aðilar að því sambandi Félag loft-
skeytamanna og Félag matsveina
sem bæði séu mjög lítil félög.
Ákveðinn félagsþroski
Sú sérkennilega staða kom stundum
upp í félaginu að félagar þar sátu
beggja vegna borðs í kjaraviðræð-
um. Skipstjórnarmenn í Vest-
mannaeyjum voru nefnilega oftar
en ekki útgerðarmenn líka og því
einnig félagar í Útvegsbændafé-
laginu. Bergur Páll segist ekki
minnast þess að nokkurn tíma hafi
skapast einhver vandræði vegna
þess. „Þeir félagsmenn, sem voru í
útgerð, ákváðu flestir hverjir að
skipta sér ekki af þeim hlutum í
félaginu sem snertu kjaramál og ég
veit um að minnsta kosti tvö tilfelli
þar sem menn ákváðu að gegna
ekki lengur formennsku í félaginu
þar sem þeir höfðu farið út í útgerð.
Þetta er svona ákveðinn félags-
þroski og ég veit ekki til þess að
þetta hafi nokkurn tíma verið
vandamál í félaginu. Þeir útgerðar-
menn, sem eru í félaginu í dag,
skipta sér ekkert af því sem við-
kemur kjaramálum, enda fara
samningar að mestu leyti fram í
Reykjavík núorðið."
Að verða sá sem lengst
hefur setið
Bergur Páll tók við formennsku í
Verðandi af Magnúsi Guðmunds-
syni árið 2002 og er í hópi þeirra
sem lengst hafa gegnt formennsku í
félaginu, aðeins fyrsti formaður
félagsins sem hefur setið lengur í
formannsembættinu. Algengast er
að menn hafi setið í tvö til fjögur ár
sem formenn og Bergur Pálí stefnir
hraðbyri í að verða sá sem lengst
hefur setið. „Þetta er talsverð
vinna oft og tíðum og lítið greitt
fyrir hana, enda er þetta starf eitt af
mínum áhugamálum," segir Bergur
Páll. „Baráttumálin eru færri núna
en áður var og bendir til þess að
við höfum í áranna rás komið
málum okkar nokkuð vel í gegn.
Reyndar erum við samningslausir
þessa stundina og væntanlega
verður farið í það á næstunni að
vinna að samningum. Svo erum
við alltaf með augun opin fyrir því
að styðja við það sem lýtur að
björgunarstörfum og styrkja það.“
Bergur Páll segir að skilyrði fyrir
félagsaðild í Verðandi sé einungis
það að menn hafi réttindi til skip-
stjórnar. „Pungaprófið dugir, enda
voru líklega fæstir stofnendanna
með meiri réttindi en það. Og
menn þurfa ekki að vera starfandi
sjómenn til að vera félagar, t.d. eru
nokkrir sem eru komnir í land en
eru áfram í Verðandi og viðhalda
réttindum sínum þar. Nú eru
skráðir félagar 127 að tölu.“
Enginn áhugi fyrir sam-
einingu
„Nei,“ segir Bergur Páll og kveður
fast að orði, þegar hann er spurður
hvort ekki hafi komið til greina að
sameinast stóra félaginu í Reykja-
vík. „Reyndar hafa tillögur þess
efnis verið bornar upp í félaginu á
undanförnum árum en alltaf felldar.
Við einfaldlega viljum það ekki og
finnst það út í bláinn að eiga að
fara að sækja allt okkar til Reykja-
víkur. I fyrra voru t.d. samþykkt
lög eða reglugerð á Alþingi sem
heimilar einungis Siglingamála-
stofnun að gefa út skírteini fyrir
skipstjómarmenn og það var sam-
þykkt, meira segja af okkar þing-
mönnum. Kannski sváfu þessir
blessuðu menn, en í dag er mikil
fyrirhöfn að fá skírteini og ef menn
ætla að nálgast það í Kópavoginum,
þarf helst að fjárfesta í GPS tæki til
að rata á staðinn. Bara svona bull
aðgerð um vantraust á fólk sem
vinnur á landsbyggðinni kostar
ríkissjóð sennilega lOtil 15
milljónir á ári og jafnframt mikla
fyrirhöfn fyrir mína félagsmenn til
að redda sér atvinnuskírteini.
Loftskeytastöðin var lögð af og
við Eyjasjómenn misstum röddina
hans Kjartans á Múla sem hafði
vakað yfir okkur sjómönnunum dag
og nótt, þar sem það var flottara að
hafa eftirhermu Kjartans í
Reykjavík. Svona er þetta bara.
Við reynum það sem við getum
til að halda niðri kostnaði og til að
mynda greiða okkar félagsmenn
helmingi lægri félagsgjöld en þeir
sem eru á Reykjavíkursvæðinu. Eg
hugsa að meðalfélagsmaðurinn
spari sér 60 til 70 þúsund krónur á
þessu ári í félagsgjöld. Það munar
drjúgt um það, ekki síst ef nú fer að
kreppa að okkur á efnahagssviðinu.
Svo er félagið fjárhagslega sterkt.
Við eigum stóra íbúð að Granda-
vegi 1, sumarbústað í Grímsnesinu
og 30% hlut í Básum og við, sem
betur fer, skuldum engum neitt.
Reyndar er óvíst um ca. 10 millj-
ónir sem félagið átti inni í banka-
stofnunum áður en bankakerfið
hrundi en það kemur ekki til með
að setja okkur á hausinn."
Myndarlegt afmælisblað
Bergur Páll segir að ýmislegt verði
gert til að minnast 70 ára afmælis
félagsins. „Við gefum út myndar-
legt afmælisblað sem er verið að
vinna núna. Af efni þess má nefna
stórmerkilega grein eftir Gísla
Eyjólfsson frá Bessastöðum þar
sem fjallað er um veiðarfæramerk-
ingamar sem félagið beitti sér fyrir
fljótlega eftir stofnun þess. Þá
skrifar Vilhelm G. Kristinsson um
veiðar Vestmannaeyinga eftir að
kvótakerfmu var komið á, Friðrik
Ásmundsson ræðir við þrjá aldraða
sjómenn og Sigurgeir Jónsson hefur
tekið saman stutt æviágrip allra
þeirra er gegnt hafa formennsku í
félaginu."
Þá segir Bergur Páll að efnt verði
til afmælisfagnaðar í Höllinni þann
27. desember og sé stefnt að því að
það hóf verði hið veglegasta og
vissulega sé vonast til þess að
félagsmenn, útgerðarmenn og
velunnarar félagsins mæti á
metnaðarfulla dagskrá.
„Verðandi hefur komið mörgu
góðu til leiðar á þessum 70 árum
og við erum ekki hættir. Meðan
menn sækja sjó í Vestmannaeyjum,
þá er það bjargföst skoðun mín að
við þurfum á sterku og góðu félagi
skipstjórnarmanna að halda,“ sagði
Bergur Páll Kristinsson að lokum.