Fréttir - Eyjafréttir - 31.03.2011, Blaðsíða 11

Fréttir / Fimmtudagur 31. mars 2011
11
f| wL
|! M
>
INDVERSKAR ÞVOTTAVÉLAR. Á munaðarleysingaheimilinu Posum Kodil í Indlandi er þvotturinn
handþveginn. Herdís þótti sýna góða takta með indversku stelpunum.
Matbúið yfir eldi. Hér er Herdís að elda hádegis-
mat fyrir börnin í skólanum í Korando í Kenýa. I
pottinum eru smáfiskar sem Herdís segir að hafi
bragðast eins og lýsi.
SALERNISAÐSTAÐAN bæði á Indlandi og í Kenýa
er ekkert í líkingu við það sem þekkist í
hinum vestræna heimi, eins og sjá má á þessari
mynd.
HERDIS ásamt Elvis. Hann er smitaður af HIV og var vart hugað líf
enda bjó hann á götunni. Nú er framtíðin hins vegar björt, þrátt fyrir
sjúkdóminn.
ar í Kisumu þar sem við vorum um
helgar. Við reyndum að nýta frí-
helgamar okkar bæði í Afríku og á
Indlandi í að skoða okkur um og
læra aðeins um löndin. Við fórum
t.d. í siglingu á Viktoríuvatni og í
Masaai Mara þjóðgarðinn í Afríku,
skoðuðum musteri, dýragarð o.fl. í
Indlandi. En frá mánudegi og fram
á föstudag vorum við í verkefnum.
Við fórum stundum í 4 til 5 tíma
keyrslu og jafnvel lengur, út á land
til að komast á áfangastað og svo-
leiðis bflferð er talsvert erfiðari
þama úti en héma. Þama eru fáir
vegir malbikaðir og maður hoss-
aðist því um í fimm klukkutíma í
litlu plássi því það var alltaf troðið
í bflana til að græða meira. Við
ferðuðumst í 14 manna bfl en
stundum vomm við 21 í bflnum og
sumir sátu á spýtum."
Sár fátækt
„Það er rosaleg fátækt í Kenýa.
Við gistum aldrei á fátækustu
svæðunum en skoðuðum þau.
Þama bjuggu heilu fjölskyldumar í
moldarkofum, með eitt lak á
gólfinu þar sem allir sváfu. Úti
flæddi skólpið niður eftir götunni
og mslinu var hent þar rétt hjá.
Lyktin þama var þess vegna alveg
ótrúlega vond. Hér heima hugsum
við á daginn hvað við ætlum að
hafa í matinn að kvöldi. Þama úti
hugsar fólk hvort það getur gefið
bömunum sínum að borða þann
daginn. Og stundum geta þau það
ekki. Við fómm t.d. að skoða skóla
í fátækrahverfinu en þrátt fyrir alla
erfiðleikana, þá vom bömin öll
mjög kát og glöð.
Þau fengu ekkert að borða í skól-
anum og vom heppin ef þau fengu
að borða heim hjá sér. Sum vom
með útblásinn maga og útstæð augu
sem em einkenni þeirra sem fá lítið
að borða. Það var mjög erfitt að
horfa upp á þetta og mikið sjokk.
Maður vildi auðvitað hjálpa öllum
en fyrir ferðina var okkur sagt að
velja okkar baráttu. Það væri aldrei
hægt að bjarga öllum. Til dæmis
sáum við þama fjölskyldu þar sem
foreldrarnir vom báðir blindfullir
en tveir ungir synir þeirra, sem
vom albínóar, voru þama í reiði-
leysi í kringum þá. Foreldrarnir
heimtuðu að við keyptum handa
þeim bjór og mat handa krökkun-
um sem fengu aldrei neitt að borða.
Það var kannski ekki skrítið því
foreldramir voru svo fullir. Svo
vom strákamir svo skaðbrenndir
undan sólinni að það eina sem við
gátum gert var að gefa þeim
sólarvörnina okkar. Ég veit ekkert
hvort þeir hafa notað hana enda
vom foreldramir ekki mjög ábyrgir.
Treysta orðið á aðstoð
Herdís segir að einn stærsti mun-
urinn á Indlandi og Kenýa hafi
verið viðmót fólksins gagnvart
hjálparsamtökum. „Á Indlandi
vom allir svo ofboðslega þakklátir
fyrir allt sem við gerðum en í
Kenýa sagði fólk ekki einu sinni
takk. Þar virðist vera komin
kynslóð fólks sem hefur bara
fengið hjálp frá samtökum eins og
Múltí kúltí og treystir algjörlega á
þeirra framlag. Þau líta bara á það
sem skyldu annarra að hjálpa þeint,
sem er mjög leiðinlegt.
Þau halda alltaf að við séum frá
Bandaríkjunum og eigum nóg af
peningum. Einnig vomm við oft til
sýnis, þá aðallega á Indlandi, vegna
þess að við vorum hvít. Fólki
fannst það svo merkilegt. Það dró
okkur oft á eftir sér og labbaði með
okkur í heimsóknir í allt hverfið og
við þurftum að taka myndir af
öllum með okkur. í Afríku var
alltaf kallað „Musungu“ á eftir
okkur, sem þýðir hvíti maður. Við
lentum m.a. í því að á einum
staðnum var brotist inn til fólks á
sunnudegi eftir að við höfðum
verið hjá þeim. Ræningjamir
spurðu heimilisfólkið um hvíta
fólkið og um alla peningana þeirra.
Þeir ætluðu semsagt að ræna okkur
en út af þessu, og morðum sem
vom framin þama í kring, fóm ekki
fleiri á þetta svæði á vegum sam-
takanna í ferðinni."
Þá hefði maður haldið að það vœri
ekki jafn gefandi að hjálpa í Kenýa
og á Indlandi?
„Það var samt einhvem veginn
ekki þannig. I Kenýa sá maður
hversu mikil þörf er fyrir aðstoðina
og maður sá neyðina betur þar en á
Indlandi."
Hrikalegar aðstæður
Herdís sagði erfiðast að horfa upp á
ung böm sem höfðu lent á götunni.
„Þarna em götustrákar sem er
mikið vandamál. Þetta eru bara
litlir strákar sem kaupa sér Iím til
að sniffa. Það gera þeir til að seðja
hungrið og gleyma stað og stund.
Þeir biðja mikið um peninga en það
eina sem þeir gera við þá er að
kaupa sér meira lím hjá skókaup-
mönnunum sem kostar 7,5 ísl. kr.
Þeir reyna mikið að stela og em
illa séðir. Okkur var einmitt sagt
að það eina sem við ættum að láta
þá fá, væri matur en þessir strákar
ná því sjaldnast að verða tvítugir.
Stelpur eru hins vegar í vændi og
leiðast oft mjög ungar út í það, allt
frá 9 ára. Við kynntumst strák en
mamma háns var aðeins 11 ára
þegar hún átti hann. Hún vildi
ekkert með strákinn hafa og henti
honum í klósettið, sem var hola.
Amma hans fann hann þar og elur
hann núna upp.“
Ljósið í myrkrinu
Herdís segir að þrátt fyrir oft mikla
erfiðleika, sé til fólk þama úti sem
er tilbúið að hjálpa öðmm. „Við
kynntumst yndisiegri konu, Anne
Laurene sem hefur tekið að sér
böm af götunni. Sjálf á hún fimm
böm en hún var okkar aðaltengi-
liður. Hún tók t.d. einn strák af
götunni sem var að deyja úr hungri
og HIV. Læknar og fleiri sögðu að
hann væri vonlaust dæmi. En Anne
Laurene gafst ekki upp og núna er
þessi drengur þokkalega hraustur
og gengur í skóla. Hann tekur á
hverjum degi lyf við HIV smitinu
en hann veit ekki af því að hann er
smitaður. í Kenýa fá böm oft ekki
að vita það fyrr en síðar að þau em
smituð og þá eru haldnir sameigin-
legir fundir þar sem þeim er smátt
og smátt sagt frá því. Þessi dreng-
ur fer bráðum á svona fund en við
náðum mjög vel saman, ég og þessi
strákur. Þarna er lfka hópur af ein-
stæðum mæðrum sem búa í hverf-
inu. Anne Laurene hefur kennt
þeim að búa til teppi og fleira sem
þær selja svo til að afla sér fjár.
Anne Laurene er algjör engill og
hefur haft mikil áhrif á um-
hverfið."
Lífsneistinn horfinn eftir
13 ára ævi
En þrátt fyrir að fá alla þá hjálp
sem í boði er, gengur ekki allt upp.
„Ég kynntist þama 13 ára strák sem
hafði misst báða foreldra sína.
Honum hefur gengið mjög illa í
skólanum síðustu tvö ár af því að
hann er svo sorgmæddur og grætur
bara og grætur. Hann er með
hjartasjúkdóm og þurfti að fara í
mjög erfiða og dýra hjartaaðgerð,
ef ekki myndi hann líklegast deyja.
Fingurgómamir em eins og blöðrur
út af þessum hjartasjúkdómi. En
eftir að Vinir Kenýa höfðu safnað
nógu miklu fé fyrir aðgerðinni, þá
myrðir læknirinn konuna sína og
fremur svo sjálfsmorð. Það er eng-
inn annar læknir sem treystir sér til
að gera aðgerðina og strákurinn
veit að hans bfður bara dauðinn.
Maður sá bara í ungu andlitinu að
lífsneistinn var farinn. Það var
hrikalegt."
Herdís segir að stærsta vanda-
málið á svæðinu í kringum Kisumu
sé eyðni. „HIV tíðni í Kenýa er
7,5% en í Kisumu er hún 25%.
Tíðnin á Islandi er svo mikið minni
en ég held það séu um 200 manns
HIV smituð hér. Ástæðan fyrir
þessu er mikið vændi og fjölkvæni.
Einnig fæðast böm oft með HIV,
smitast af móður sinni. Hræðslan
við sjúkdóminn er mikil af því að
HIV smitaðir em litnir homauga af
samfélaginu. Því þorir fólk stund-
um ekki að fara í læknisskoðun."
Ættum að vera þakk-
látari
Herdís segir að það hafi verið dá-
lítið erfitt að koma aftur til Islands.
„Við stoppuðum reyndar aðeins í
Englandi og fórum m.a. á stórleik
Manchester United og Arsenal. En
það var erfitt að koma aftur hingað
heim í kuldann, ég er ennþá að
venjast honum. Eg sef fullklædd
og mér er alltaf kalt. En þetta er að
koma.“
En hefur þessi ferð breytt þér eitt-
hvað?
„Já, algjörlega. Ég hugsa allt
öðruvísi og met allt mun betur sem
ég hef. Mig langar mikið til að
fara aftur út og helst bara strax á
morgun. Foreldrar mínir höfðu
auðvitað trú á mér í þessu en áttu
ekki von á því að ég myndi breytast
svona, að vilja fara aftur. Núna er
ég bara svo ringluð, ætla í háskóla í
haust en veit ekki hvað ég ætla að
læra. Ef ég íinn ekki út úr því þá
langar mig að fara aftur út. Afríka
og jafnvel Tæland eða Ástralía
væru spennandi kostur. Best af
öllu væri að komast aftur til Kenýa,
til fólksins sem ég kynntist þar.
Amma segir að ég hafi smitast af
ferðabakteríunni og það er lfldega
rétt hjá henni. En þessi ferð var
mjög fræðandi og þroskandi. Þetta
er mikil lífsreynsla sem ég mun
aldrei gleyma. Ég er mjög þakklát
fyrir það sem ég hef og þama úti
kynntist ég alvöru kreppu. Við ís-
lendingar höfum það svo ofboðs-
lega gott að við ættum að vera
þakklátari. Samt sem áður er fólk-
ið þarna úti, sem býr við svo kröpp
kjör, alltaf brosandi og flestir eru
lífsglaðir. Þetta er eitthvað sem við
mættum taka okkur til fyrirmynd-
ar,“ sagði Herdís að lokum.
Júlíus Ingason.