Hrund - 01.12.1967, Blaðsíða 28
HRUND í heimsókn hjá Þórunni
Jóhannsdóttur Ashkenazy.
„Ég sé ekki eftir því að
hætta að spila, hef í
rauninni aldrei hætt
alveg — hreyfi bara
ekki fingurna........
Hendon heitir eitt af skemmtilegri
íbúðarhverfum í London. Þar gefur
víða að líta hlýleg, rauð múrsteinahús
í litfögrum, vel hirtum görðum, þar
sem litlir gluggar í svörtum og hvít-
um körmum gægjast út á milli trjá-
greina. Við litla og lokaða götu í þessu
hverfi búa hjónin Þórunn og Vladimir
Askhenazy, dóttir og tengdasonur
Islands og allra Islendinga eftirlæti.
Húsið þeirra er ekki afskaplega stórt,
tvær stofur og eldhús á neðri hæð og
fjögur svefnherbergi uppi — en þau
hafa hreiðrað þar notalega um sig. Allt
ber heimilið vitnisburð góðum smekk
ungra hjóna — bækur, málverk, litrík
teppi og þægileg húsgögn gefa því
hlýlegan svip. Þar er eitt og annað, sem
minnir á ísland, skinn, veggteppi,
listaverk — og líka ýmislegt frá Rúss-
landi komið; auk þess munir sem þau
hafa tekið heim með sér frá ýmsum
löndum er þau hafa heimsótt á síðustu
árum.
28
Það var glampandi sóiskin daginn, sem ég heim-
sótd Þórunni í Hendon — ennþá sumar og fugl-
arnir sungu margradda tónsmíðar. Það hafði rignt
mikið dagana á undan og sterkur ilmur rósa og
safaríkra trjánna lagði að vitum mér.
Þórunn kom til dyranna, klædd skærlitum, stutt-
um sumarkjól, brún á hörund og sælleg, nýkomin
úr sólinni á Florida.
Við vorum rétt búnar að heilsast og komnar
inn fyrir, þegar bílhurð heyrðist skellt úti fyrir.
* - Þetta er líklega maðurinn minn, sagði Þórunn —
og nú komu börnin hlaupandi, Vladimir, kallaður
Vovka, sem nú er orðinn stór strákur, sex ára og
eftirmynd föðurins — og Nadia litla systir hans,
ljóshærð, fjögurra ára útgáfa af móður sinni.
Þegar börnin höfðu heilsað pabba, fór hann inn
í aðra stofuna að æfa sig — en við Þórunn hreiðr-
uðum um okkur í djúpum sófa í hinni stofunni.
Öðru hverju komu börnin inn — Vovka vildi
fara út með hjólið sitt og Nadia vildi fá að fara í
næsta hús að leika við vini sína . . . mamma, má
ég . . . . mamma þetta og mamma hitt og auðvitað
byrjuðum við að tala um börnin. Líka vegna þess,
að einmitt nú steðjar að þeim hjónum vandamál
þeirra vegna — Vladimir er að byrja í skóla og þá
verður ekki svo gott fyrir þau að taka hann með
sér heimshornanna á milli eins og þau hafa gert til
þessa.
- Eg veit satt að segja ekki ennþá hvernig við lejsum
þetta mál, sagði Þórunn. Við tölum um það á hverjum
degi en finnum enn enga viðunandi lausn. Eg get varla
hugsað mér að skiljast við hann mánuðum saman - né við
manninn minn, en hann er á sífelldum ferðalögum.
Drengurinn bjrjaði í skóla um síðustu áramót og þá var
Helga, stúlkan okkar, heima með hann en kom til okk-
ar um þáska til Bandaríkjanna. Þau voru þar með okk-
ur i þrjár vikur en siðan fór hún heim til Islands að
heimsœkja foreldra sína á Isafirði og tók þá Nadíu með
sér, en Vovka varð eftir hjá okkur.
- En þið hafið allfaf áður tekið börnin með ykkur?
- Nastum alltaf, að minnsta kosti í lengri ferðir. En
nú bœtist það við, að þó við vildum skilja Vovka eftir
heima en taka Nadiu með okkur, er hún ekki eins dug-
leg að þvalast með okkur og hann var. Þau eru svo ger-
ólík börniti, eins og við. Honum var alltaf sama hvert við
fórum og hvar við vorum. Við gátum jafnvel skilið hann
eftir á kvöldin, þannig að rétt vœri litið til hatts. Hana má
hel^t aldrei skilja eftir. Hún er alltaf að tala um að
fara heim og er ekkert um flakkið.
Þau voru nýkomin heim úr hljómleikaferð um
Bandaríkin.
- Það var ónnur ferðin okkar þangað á árinu, sagði
Þórunn — og svo förum við aftur i haust. I desember
komum við til Islands, atlum að verða þar um jólin og
maðttrinn minn leikur með hljómsveitinni heima i lok
mánaðarins.
- Hefurðu gaman af því að vera svona mikið á ferð-
inni ?
- fá, það verð ég að segja - að visu finnst mér stundum
fuil mikið af því góða. Siðasta ár til dtemis höfum við
líklega ekki verið heima nema í 3-4 mánuði. Nú erum
við heima í fjóra daga og siðast, þegar við komum heim
frá Sþáni vorum við heima í fimm daga. A laugardag
förum við til Grikklands, þar sþilar maðurinn minn
eintt sinni á hljómleikum en svo fórum við öll í fri - við,
krakkarnir og Helga og ég hlakka óskaplega til þess.
- Þetta er stundum dálítið mikið, en ég vildi fremttr
ferðast svona mikið en ekkert. Annars eru ferðalögin
svo mismunandi, eftir því hvar maður er. Erfiðast finnst
mér að vera í Bandaríkjunum. Þá sþilar Vladimir oft
annan hvern dag og þar fjlgir svo mikið samkvtemislíf -
sem við þykjum heldur ódugleg að stunda - Alltaf boð
eftir hljómleika og finar frútr sem segja: ,,0 hvað þetta
var dásamlegt hjá jður, sérstaklega verkið sem þér spil-
uðuð . . . ti . . . þarna hvað það nú heitir annars . . . hríf-
andi.“ Þú veisf, hvernig þter eru sttmar. En auðvitað
hittum við þar lika fjölmargt ágtetisfólk og merkilega
listamenn. Við eigttm þar marga góða vini.
Það mun óhætt að fullyrða, að Þórunn hafi lagt
all myndarlegan skerf til íslenzks tónlistarlífs, þótt
enn sé hún ung að árum. Flestir, sem eru komnir
til fullorðinsára, minnast hennar, er hún kom
heim og hélt hljómleika, lítil hnáta á hvítum
blúndukjól og náði tæpast niður á pedalana. Svo
óx hún úr grasi og varð stór og myndarleg stúlka,
sem kom öðru hverju heim til Islands að lofa lönd-
um sínum að fylgjast með námsferli sínum og
framförum. Dag einn bárust þær fregnir, að hún
væri komin austur til Moskvu, þar sem hún hygð-
ist stunda framhaldsnám. Og þar var framtíð henn-
ar ráðin — en ekki við píanóið, heldur varð hún
eiginkona efnilegasta unga píanóleikarans, sem
Rússar áttu þá sjálfir á tónlistarháskólanum. Og nú
vill hún ekki mikið tala um sinn eigin píanóleik . . .
það er liðinn tími, segir hún. Þess í stað fáum við að
hlusta á hann öðru hverju — og það er ekki svo
lítið.
Þórunn var tæpra sjö ára, þegar hún fluttist með
fjölskyldu sinni til Englands, þá þegar vel á veg
komin í píanóleik. Hún hafði byrjað að spila eftir
eyranu tveggja ára og spilaði á barnaskemmtun
ári seinna. Sama ár lærði hún nóturnar og á fjórða
ári var hún, þegar hún fyrst lék í útvarpið og þá
líka inn á plötu.
- Þegar pabbi fór utan til þess að athuga möguleika
á skólavist, bteði fyrir mig og sig, fékk hann senda þessa
plötn að heiman og hún réð úrslitum. Þeir háu herrar á
akademittnni vildu eðlilega ekki taka fimm ára barn í
skólann upp á orðin ein.
- Nú, og síðan sat ég hér og spilaði og Iterði árin út
og inn,þangað til ég tók Gold metal diploma frá Akademí-
itttni, fimm árum jngri en allir aðrir burtfararprófs-
nemendur og hafði þó verið lengttr í skólanum en nokkttr
þeirra. Mér var alltaf sagt, að ég hefði ekkert að gera
við að fara itr skólanum svona ung. En það var áreiðan-
lega ekki heþþilegt fjrir mig að vera þar svona lengi,
sérstaklega ekki vegna þess, að ég var alltaf hjá sama
kennaranum.
- Sannleikttrinn er nefnilega sá, hélt hún áfram, að
Bretar hafa ekki - og höfðu ekki þá - mjóg háan „stand-
ard“ í ptanóleik. I hljómsveitum standa þeir mjögframar-
lega - 'eiga a.m.k. fimrn fjrsta flokks hljómsveitir bara
í London - og blásara eiga þeir líka marga framúr-
skarandi. En ekki eins góða menn í fiðlu og píanóleik.
Hér telst tónlistin ekki enn örugg braut að /eggja út á
og er þó London með fremstu tónlistarborgum í heimi,
sérstaklega nti á siðustu árum.
Það vantar mikið á að tónlistarfraðsla sé hér nógu góð
eða vel skipulögð. Þar standa Rtissar langtum framar.
Maðurinn minn til dœmis, var i tíu ár, frá 7 til 17 ára
aldurs i sama skólanum, þar sem hann larði allt, baði
tónlistina og önnttr fög, sem hejrðu til venjulegu skóla-