Fréttablaðið - 14.02.2013, Blaðsíða 14

14. febrúar 2013 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR NEYTENDUR | 14
Það á að borða grænmeti og ávexti
í stað þess að drekka þessa fæðu.
Þetta er haft eftir dönskum nær-
ingarfræðingi, Preben Vestergaard
Hansen, í viðtali á vef danska ríkis-
útvarpsins. Hansen bendir meðal
annars á að holl efni í ávöxtum og
grænmeti séu viðkvæm fyrir súr-
efni og birtu. Við gerð safa geti tap
C-vítamíns numið allt að 70 pró-
sentum. Tap andoxunarefna geti
verið jafnmikið eða jafnvel meira.
Anna Sigríður Ólafsdóttir, dós-
ent í næringarfræði á Menntavís-
indasviði Háskóla Íslands, segir
eitt glas af grænmetis- og ávaxta-
safa á dag vel geta verið hluta af
hollu mataræði. Það megi hins
vegar ekki gleyma að borða græn-
meti og ávexti.
„Það má velta því fyrir sér
hversu skynsamlegt það er að
sífellt meira magn af þeirri orku
sem við innbyrðum er í formi
drykkja í stað máltíða í föstu formi.
Hreinir og nýkreistir ávaxtasafar
eru jafn hitaeiningaríkir og gos-
drykkir þannig að mikilvægt er að
halda neyslu þeirra í skefjum.“
Að sögn Önnu Sigríðar innihalda
grænmetissafar ekki nema rétt um
helming þess hitaeiningafjölda
sem er í ávaxtasöfum en trefjar
skortir til að tryggja seddu. Safar
komi því aldrei í staðinn fyrir
ávexti og grænmeti í föstu formi.
„Magnið skiptir verulegu máli
og almennt er talað um að ávaxta-
og grænmetissafar geti verið einn
af þeim fimm skömmtum ávaxta
og grænmetis sem ráðlagt er að
fólk borði á dag en ekki meira.“
Hún bendir á að gæði saf-
anna og innhald geti verið mjög
breytilegt. „Það er meðal annars
munur á hvort grænmeti er sett í
blandara þar sem ekkert verður
útundan eða notuð safapressa þar
sem mikið af hollustunni fer for-
görðum með hratinu. Auk þess eru
margar grænmetisblöndur einnig
með miklu magni ávaxtasafa sem
breytir miklu um orkuinnihaldið.
Það skiptir því máli hvað maður
drekkur.“
Þar sem andoxunarefni og
vítamín eru viðkvæm fyrir súr-
efni getur næringargildið minnkað
mikið ef safinn stendur lengi.
Grænmetis- og ávaxtasafar eru
auk þess nokkuð viðkvæmir fyrir
örveruvexti, tekur Anna Sigríður
fram. „Það er því ráðlegt að drekka
ferska safa innan sólarhrings frá
því að þeir eru búnir til. Lykilatriði
er að gæta hreinlætis á tækjunum
auk þess sem þvo á ávexti og græn-
meti áður en þeir eru settir í pressu
eða blandara.“ ibs@frettabladid.is
Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunin, WHO,
ráðleggur fullorðnum að
borða enn minna af salti
og meira af kalíum en
áður hefur verið mælt
með. Samkvæmt nýju
ráðleggingunum eiga
fullorðnir að neyta minna
en 2 g af natríum á dag,
eða minna en 5 g af salti,
og að minnsta kosti 3,5
g af kalíum á dag. Áður
hafði Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunin mælt með því að dagleg saltneysla væri ekki meiri en 2 g
af natríum á dag.
Jafnframt er mælt með því að dregið verði úr saltneyslu barna. Miða á
neysluna við orkuþörf aldurshópanna.
Borða á enn minna salt en ráðlagt var
Kveikjarar eiga alltaf að vera búnir barnalæs-
ingum. Í frétt á vef Neytendastofu segir að
upp hafi komið atvik þar sem barnalæsingar
hafa verið fjarlægðar. Reglur um barnalæs-
ingar á kveikjurum voru settar innan Evrópu-
sambandsins í kjölfar umtalsverðs fjölda slysa
og dauðsfalla sem hægt var að rekja til leiks
barna með kveikjara. Neytendastofa leggur
áherslu á að öryggisþáttum kveikjara verði
ekki breytt á nokkurn hátt þar sem slíkt geti
haft alvarlegar afleiðingar í för með sér.
Neytendur sem verða varir við kveikjara á
markaði sem ekki eru með merkingar og við-
varanir í lagi eða telja kveikjara hættulega eru hvattir til að senda ábend-
ingu til Neytendastofu. Fullnægjandi barnalæsing getur til dæmis verið
stíft hjól eða takki sem þarf að ýta niður af afli til að unnt sé að kveikja á
kveikjaranum. Kveikjara á þó aldrei að skilja eftir þar sem börn ná til.
Barnalæsingar fjarlægðar af kveikjurum
Er hollt að drekka
grænmeti og ávexti?
Holl næringarefni geta tapast þegar búnir eru til safar úr ávöxtum og grænmeti.
Hreinir og nýkreistir ávaxtasafar eru sagðir jafn hitaeiningaríkir og gosdrykkir.
Um
27 kcal
eru að meðal-
tali í 1 dl af
grænmetissafa.
Um 50
kcal
eru að
meðaltali
í 1 dl af
ávaxtasafa.
SAFI Næringar-
gildið getur
minnkað mikið
ef safinn stendur
lengi.
NORDICPHOTOS/GETTY
Forsvarsmenn Keflavíkurflugvallar hafa ákveðið að bjóða frían aðgang að
interneti frá og með sumrinu, að því er segir á vefsíðunni turisti.is. Nú
kostar tæpar fimm hundruð krónur að tengjast netinu í flugstöðinni. Í
sumar er líka von á snjallsímaforriti frá Leifsstöð sem veitir upplýsingar
um ferðaáætlanir og tilboð í Fríhöfninni.
Frítt net í Leifsstöð í sumar
Fjörefni úr frystinum
Fæst í verslunum Bónus