Fréttir - Eyjafréttir - 22.04.1981, Síða 1

FRETTIR
VIKUBLAÐ
8. árgangur Vestmannaeyjum 22. apríl 1981 17. tölublað
Sumardagurmn fyrstí
HARPA heitir fyrsti mán-
uður sumarsins. Nafnið virð-
ist ekki mjög gamalt og fmnst
ekki á bók fyrr en á 17. öld.
Merking þess er einnig óviss.
I Snorra-Eddu er mánuður
þessi kallaður GAUKMÁN-
UÐUR og SÁÐTÍÐ. Sum-
ardagurinn fyrsti er fimmtu-
daginn á tímabilinu 19. - 25.
apríl. I gamla stíl var hann 9.
til 15. apríl.
Mjög reið á því fyrir allan
landslýð, að vorið og sumar-
ið yrði gott. Því reyndu menn
mikið til að spá fyrir sumr-
inu. Var þá ekki síst tekið
mark á komu og hátterni
farfugla, einkum lóunnar og
hrossagauksins. Menn voru
nokkuð sammála um, að öll
vorhret væru úti, þegar spó-
inn heyrðist langvella:
Uti vetrar þá er þraut
þegar spóinn vellar graut
Varðandi hrossagaukinn,
tók menn mark á því, í hvaða
átt hann heyrðist fyrst
hneggja. Gott var yfirleitt, að
hneggið kæmi úr austri og
suðri, en verra úr vestri og
norðri:
í austri auðsgaukur
suðri sælsgaukur
vestri vesælsgaukur
norðri nágaukur.
Einkennilega voru skiptar
skoðanir um lóuna eftir lands-
hlutum. Á Suður og Vest-
urlandi þótti það almennt
boða hart vor, ef lóan kom
snemma, en á Norður- og
Austurlandi var hún hinn
mesti aufúsugestur því fyrr
sem hún kom.
Það er kannski tilvljun, að
alþekktar vorvísur tveggja
skálda koma alveg heim við
þessa skiptingu. Jón Thor-
oddsen af Vesturlandi segir:
Vorið er komið og grundirnar gróa
gilin og lækirnir fossa af brún
syngur í runni og SENN kernur lóa,
þ.e.a.s. lóan kemur ekki fyrr
en eftir að veðráttan er orðin
góð. Páll Olafsson af Aust-
urlandi segir hinsvegar:
Lóan er komin að kveða burt snjóinn
Sumargjafír voru all sér-
stæðar fyrir Island. Þær virð-
ast jafnvel eldri siður meðal
almennings en jólagjafír. Elsta
dæmi um þær er frá 1545,
þegar Gissur biskup Einars-
sonm færir heimilisfólki í
Skálholti „sumargáfur11. En
um miðja 19. öld sýnist þetta
vera almennur siður, a.m.k. á
Norður og Austurlandi.
Oftast voru gjafímarheima-
unnir hlutir, en til var, að
farið væri í kaupstað í þessu
skyni. Sérstök tegund gjafa
var svonefndur „sumardags-
hlutur“ á Suðvesturlandi og í
Vestmannaeyjum, þar sem
vertíð stóð þá yfir. Þá færðu
sjómenn konum sínum það
sem þeir öfluðu í róðri á
sumardaginn fyrsta og máttu
þær hagnýta aflann til einka-
þarfga, en ekki beint til heim-
ilisins.
Það tíðkast enn hér í Eyjum
að eiginkonur sjómanna fá
sumardagsaflann. Verði afla-
brögðin, eins og verið hafa að
undanförnu, má búast við að
sjómannakonur í Vestmanna-
eyjum beri ekki skarðan hlut
frá borði.
HEIMILDIR: Saga daganna, eftir
Arna Björnsson, þjóðháttafræðing.
Bílvelta
Herjólfur
í slipp
N.k. sunnudagskvöld, þ.e.
eftir sunnudagsferð í Þorláks-
höfnina fer Herjólfur í slipp í
Reykjavík og verður þar.
N.k. sunnudag, eftir að
Herjólfur hefur farið til Þor-
lákshafnar í áætlunarferð og
til Vestmannaeyja aftur, fer
skipið héðan kl. 24.00, kemur
við í Þorlákshöfn og fer þaðan
til Reykjavíkur.
Skipið kemur aftur inn í
áætlun 1. maí.
Miklar annir hafa verið hjá
Herjólfí í fólks- bíla- og vöru-
flutningum um páskana. Um
400 manns hafa verið í hverri
ferð, fram og til baka um
páskana, enda var hér mikill
fjöldi fólks um hátíðina og
mörg gömul andlit sáust hér í
bænum.
Aðfaranótt skírdags valt blæjujeppi á veginum, sem
liggur frá Höfðavegi niður að Foldahrauni. Reyndist
beygjan svo kröpp, að engum togum skipti að jeppinn
valt með þeim afíeiðingum að fjögur ungmenni slös-
uðust, sum mjög alvarlega. Þessa mynd tók Sigurgeir
Jónasson stuttu eftir að jeppinn valt og má sjá, að mildi
er að engin skyldi týna lífí, enda var einungis blæjuhús
á jeppanum.
Til fermingargjafa:
Mjög ódýr og vönduð tölvuúr. - Tölvur -
Braun hárburstar - Morgunhanar - Myndavél-
ar - Lampar - Styttur - Kassettutæki -
Rakvélar - og margt margt fleira.
Gjörið svo vel að líta inn.
Raft æk j aver slunin KJARNI sf