Alþýðublaðið - 23.06.1924, Blaðsíða 2
«&£»Y»«fSLAð0Xa»
í
Skattamál.
ii.
Afrek Alþingis.
Hér á landl sem annars stað-
ar hefir verksvlð þjóðfélagsins
auklst og það tekið að sér að
annast œ fleirl og fleiri Bameigin-
iegra mála; fjárþörf rikissjóðs
hefir því farlð vaxandi og skatt-
arnir hsekkað ár frá ári. En þrátt
fyrir þessa hækkun hafa þeir hin
síðari ár ekki hækkað fyrir ár-
iegum þorfum, og hefir þá verið
grlplð til Iánsfjár, ekki fyrst og
fremst til að afla með eigna og
arðvænlegra fyrirtækja, hefdur
einkum beinlínis tll eyðslu Veid-
ur því ráðleysi og skamm*ýai
stjórnenda á þingi og utan þess
og sérhiifnistefna hinnar ráðandi
stéttar i skattamálum.
í stað þess að safna til mögru
áranna með því áð skattleggja
hæfilega striðsgróða burgeisanna,
halda áfram og efla arðvænleg
nauðsynjafyrirtæki svo sem lands-
verzlun og takmarka sjáifræði
braskaranna með afurðasoiuna
létu þlng og stjórnlr þá alger-
iega eftirilts- og ábyrgðar-laust
spila giæfraspii með eigin gróða,
atvinnu, afurðlr og eignir lands-
manna. Með grunnfærnu gróða-
Lralli glotuðu þeir stríðsgróðan-
um öilum, stórspiltu efnahag og
atvlnnu þjóðarlnnar i helld sinni
og feldu gjaldeyrinn um meira
en helming. Skuldir rikissjóðs
eru nú yfir 20 milljónir króna og
árleg útgjöld hans þrátt fyrir alt
nurl og smásálarskap sfðasta
þlngs talin á niundu miiljón eða
milli 85 og 90 krónur á nef
hvert á landinu. Svipaða sögu
hafa flest sveita- og bæja-félög
að segja.
Tekjur rfkissjóðs af eigcum og
fyrlrtækjum hrökkva skamt;
mestum hluta þessara 8 miiljóna
verður því að jatna niður álands-
menn. — Hvernig? Hverjlr eiga
að borga? Aiþýðan eða efna-
mennirnir? Burgeisarnir, sem
valdir eru að fjárkreppunni og
nú græða á henni stórfé, sbr.
genglsfállið og atvinnuieysið, eða
verkalýðurinn, sem á enga sök
á hennl og hefír setið og situr
vlð naumlega deiidan verð?
Þetsari spurningu svaraði síð-
asta alþingl fuil-skýrt og greini-
lega, að vísu ekki með orðum,
heldur með gerðum. Þeir, sem
minst eiga, skuiu mest borga;
alþýðan, verkafólkið, skal borga
brúsann.
Þrír voru flokkar á þlngi;
hver þairra barðist þar fyrir
hagsmunum sinna manna, reyndl
að koma sköttunum at þelm yfir
á aðra. Sá réð mestu, sem
flesta átti þar hausana.
Fyrst skal þá tallð >íhaldið<
og tökulamb þess, >Sjálfstæðlð<
svo nefnda. Er það einn flokkur,
þótt nötnin séu tvö; saman gengu
þau tll kosninganna, og báðum
á stjórnin iff &ð launa. Það er
auðvaldsflokkur þingsins, studdur
Sf hæst iaunuðu embættis- og
starfs-mönnnm, bröskurum og
burgeisalýð þessa iands og dindi-
um þeirra, þeim mönnum, sem
tekjuhæstir eru og eignamestir
og beinu skattarnir þvi aðallega
myndu falla á; þá munar aftur
á móti ekkert um tollana, því
flestir hafa þeir svo miklar tekj-
ur, að að eins lítill hiuti þelrra
gengur til faéðis og annara nauð-
synja. Flokkurinn og stjórnin
berst þvi gegn beinum sköttum,
en fyrir tollhækkun og nýjom
tollum.
Þá er >Tfmaflokkurinn<; hann
er studdur af bændnm og búa-
iýð, einkum hinum efnaðri. Toll-
arnir koma tlltöluiega létt nlður
á þeim; af búum sínum fá þeir
alls konar matarföng, eldsneyti,
eíni í skó og fatnað o. s, frv.
og þurfa þvf fremur litið að
kaupa frá útlöndum. Fálr þeirra
eru svo efnaðir eða hafa svo
miklar tekjur, að beinu skatt-
arnlr yrðu þeim tilfinnanlegir,
þótt hækkaðir væro, en þessir
fáu menn ráða miklu, Flokkur-
inn kýs því yfirleltt heldur, að
bætt sé við tollana en að beinu
skattarnir séu hækkaðir — á
bændum,
Þrlðji flokkurinn er Alþýðu-
flokknrinn; hann er flokkur þeirra
manna, sem nú fá ákveðið kaop
fyrir vinnu slna eða atskamtað
verð fyrir afurðir slnar. Á þeim
ienda t iiiarnir langharðast; þéir
geta -sjálfir nær ekkert búið til
áf nauðsynjum sinum og verða
því að kaupa þær af öðrum,
meðfin launio hrökkva til, en
vegoa -tollanua hækka þær í
£?:q»q»ooqoo»qoq»o»q(so»q(E
£ l
$
Alþýðublaðlð
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla
við Ingólfsitræti — opin dag-
lega frá kl. 9 árd. til kl. 8 síðd.
Skrifstofa
á Bjargarstíg 2 (niðri) opin kl.
®Va—10i/i árd. og 8—9 síðd.
i
s
ð
I
$
1
8
S
■)0»0»000»0»0000000»0(
S í m a r:
683: prentsmiðja.
988: afgreiðsla.
1294: ritstjórn.
Verðlag: ~
Áskriftarverð kr. l,OC.á mánuði. Jí
Auglýsingaverð kr. 0,16 mm. eind. M
Hvergi fást betri né ódýrari
sólningar á skóm en í Bargstaða-
stræti 21 (niöri). —V. B. Mýrdal.
verði, svo að klípa verðnr af
nauðsynjunum, mat, klæðnaði p.
s. frv. Alþýðufiokkurinn berst
fyrir hækkun beinu skattanna,
en vill láta afnema alla tolia af
nauðsynjum og þurftarvörum. ;
Auðvaldsflokkurinn og Alþýðu-
I flokkurinn geta því enga sam-
j leið átt í skattamálum; annar
vill skattieggja þarfir fólksins,
hinn auð og arð burgeiaa. >Tíma-
flokkutiniK viliskattleggja verka-
fólk og kaupstaðarbúa, en hiífa
bændum, er því með toliaukn-
ingu og á því samlelð vlð Auð-
valdaflokkinn. Hins vegar myndi
hann trauðlega íylgja honum i
því að lækka beinu skattana
j frá því. sem nú er.
Þegar þetta er athugað, verða
skiij mleg afrek síðasta þings í
skattamálunum, en þau eru þessi:
1. Hækknn gömlu toiianna um
25 °/o (jórða hluta); kom sú tii-
iaga frá þáverandl ráðherra
>Tímaflokksin8< ,og 2.1 verðtoliur-
! inn, 20 °/0 af innkaupsverði fjöi-
; margra vörutegund-; sú tillaga
mátti kallast frumburður >íhalds-
stjórnarinnar<. Belnu skattarnir
voru látnir ohrey ðlr. Fulitrúl
Alþýðuflokksins var á roóti þessu
hvoru tveggja, en fékk ekki
rönd við relst
Á fjárlögunum lyrlr 1925 eru
i tágna- og tekju-skattar aamtais