Skessuhorn - 03.01.2014, Blaðsíða 10
10 FIMMTUDAGUR 3. JANÚAR 2014
Íslenska ríkið birti í Lögbirtinga
blaðinu 18. desember síðastliðinn
kröfur í svokallaðar þjóðlendur
fyrir Mýra og Borgarfjarðarsýslu.
Ríkið gerir í kröfum sínum tilkall
til nánast allra afrétta í héraðinu.
Það að auki vill það taka eignar
námi stóran hluta úr einkalönd
um bænda og annarra landeig
enda. Nú hefur því Bjarni Bene
diktsson, fjármála og efnahags
ráðherra fyrir hönd íslenska rík
isins, afhent Óbyggðanefnd kröf
ur sínar um þjóðlendur á svoköll
uðu svæði 8, sem er vestur Mýra
og Borgarfjarðarsýsla að undan
skildum Kolbeinsstaðarhreppi
ásamt Langjökli. Óbyggðanefnd,
sem er sjálfstæður úrskurðarnefnd
á stjórnsýslustigi, kynnir þessar
kröfur með auglýsingu í Lögbit
ingablaðinu. Tilgangurinn með
því er að ná til þeirra sem kunna að
eiga öndverðra hagsmuna að gæta
og gefa þeim kost á að leggja fram
andmæli og sannanir máli sínu til
stuðnings.
Kröfur í
Borgarfjarðarsýslu
Fyrirfram má búast við því að það
verði margir sem verja munu hags
muni sína gegn ríkinu. Í stuttu máli
er þjóðlendukröfum í Borgarfjarðar
sýslu lýst þannig af hálfu lögmanns
fjármála og efnahagsráðherra:
Gerð er krafa um svæði sem kall
að er Geitland. Það afmarkast af
Langjökli að austan, Hafragili og
Hvítá að norðan og Geitá að vest
an. Þá er í Borgarfjarðarsýslu einn
ig gerð krafa til svæðis sem nefnt
er afréttur Lunddæla og Andkíl
inga ásamt vesturhluta Þórisjökuls.
Það afmarkast af merkjalýsingum
aðliggjandi jarða og Geitlandi. Að
austanverðu afmarkast það af sýslu
og sveitarfélagamörkum og að
sunnan af Reyðarlæk, Reyðarvatni
og Grímsá, að ármótum hennar og
Lambár. Þá er gerð þjóðlendukrafa
til Langjökuls, miðað við stöðu jök
ulsins þann 1. júlí 1998 þegar þjóð
lendulögin tóku gildi.
Kröfur í Mýrasýslu
Í Mýrasýslu eru gerðar kröfur til
eftirfarandi afréttarsvæða:
Afréttarsvæði Hraunhrepps,
Álftaneshrepps, Hrafnabjarga og
Borgarhrepps ásamt Staðartungu
og Beilárheiði. Þetta svæði afmark
ast af merkjalýsingum aðliggjandi
jarða og afréttarsvæðanna, og sýslu
marka við Snæfellssýslu að vestan og
Dalasýslu að norðan. Einng er gerð
þjóðlendukrafa um Ystutunguafrétt
sem afmarkast af merkjalýsingum
aðliggjandi jarða og afréttarsvæða
og sýslumarka Dalasýslu að norðan.
Ríkið vill að Miðdælingaafréttur,
Sauðafellsafréttur og Fellsendaaf
réttur heyri undir þjóðlendur. Þess
ir afréttir afmarkast við merkjalýs
ingar aðliggjandi jarða og afréttar
svæða og sýslumarka Dalasýslu að
norðan. Sameiginlegt afréttarsvæði
Stafholtstungna sunnan Norðurár,
Hellistungur, Þverárhlíð og Hvít
ársíða, auk Lambatungna, Arnar
vatnsheiðar og sameignarlands Kal
manstungujarða skal að kröfu rík
isvaldsins einnig skilgreinast sem
þjóðlendur. Þetta svæði afmarkast
af merkjalýsingum aðliggjandi jarða
eins og þær eru viðurkenndar af
hálfu íslenska ríkisins, merkjalýsing
um afréttarsvæðanna og sýslumarka
Húnavatnssýslna og Strandasýslu að
norðan og austan.
Nákvæma afmörkun og yfirlits
kort varðandi þjóðlendukröfurnar
er að finna á heimasíðu óbyggða
nefndar (www.obyggdanefnd.is) og
á skrifstofum viðkomandi sveitarfé
laga og sýslumannsembætta.
Hafa tæpa þrjá
mánuði til stefnu
Í fréttatilkynningu sem Þorsteinn
Magnússon framkvæmdastjóri
Óbyggðanefndar sendir frá sér fyr
ir hönd nefndarinnar skömmu fyrir
jól segir orðrétt:
„Kröfur þessar voru birtar með
lögformlegum hætti í Lögbirtinga
blaðinu miðvikudaginn 18. desem
ber [2013]. Þar er skorað á þá sem
telja til eignarréttinda á þjóðlendu
kröfusvæðis ríkisins að lýsa kröfum
sínum skriflega fyrir Óbyggðanefnd
innan þriggja mánaða, nánar tiltek
ið í síðasta lagi fimmtudaginn 20.
mars 2014.
Að loknum framangreindum fresti
fer fram opinber kynning á heildar
kröfum (ríkis og annarra) sem stend
ur í einn mánuð. Einnig er svæðinu
skipt í mál og boðað til fyrstu fyrir
töku. Mál eru síðan tekin fyrir eins
oft og þörf er á, frekari gögn lögð
fram og leitast við að skýra þau að
öðru leyti. Loks fer fram svokölluð
aðalmeðferð, með tilheyrandi vett
vangsskoðun, skýrslutökum og mál
flutningi. Að lokinni aðalmeðferð
eru mál tekin til úrskurðar og úr
skurður kveðinn upp í kjölfarið.
Verkefni óbyggðanefndar er að
úrskurða um annars vegar kröfur
fjármála og efnahagsráðherra fyr
ir hönd ríkisins og hins vegar kröf
ur þeirra sem telja sig eiga önd
verðra hagsmuna að gæta, nánar til
tekið um 1) hvaða land telst til þjóð
lendna og hver séu mörk þeirra og
eignarlanda, 2) hver séu mörk þess
hluta þjóðlendu sem nýttur er sem
afréttur og 3) hver séu eignarrétt
indi innan þjóðlendu. Þess skal loks
getið að óbyggðanefnd hefur þegar
lokið umfjöllun um eignarlönd og
þjóðlendur á 70% af landinu öllu
og 86% lands á miðhálendinu, sam
kvæmt skipulagslegri skilgreiningu
á því hugtaki.“ mm/ mþh
Óbyggðanefnd birtir þjóðlendukröfur í Borgarfirði
Kort sem sýnir hvaða landssvæði Óbyggðanefnd hefur nú gert þjóðlendukröfur til.