Skessuhorn - 15.01.2014, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 15. JANÚAR 2014
Kirkjubraut 54-56 - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á
þriðjudögum. Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega.
Skilafrestur smáauglýsinga er til 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.800 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 2.480 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar
greiða kr. 2.150. Verð í lausasölu er 600 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Þórhallur Ásmundsson, blaðamaður th@skessuhorn.is
Guðný Ruth Þorfinnsdóttir, blaðamaður gudny@skessuhorn.is
Heiðar Lind Hansson, blaðamaður hlh@skessuhorn.is
Magnús Þór Hafsteinsson, blaðamaður mth@skessuhorn.is
Auglýsingar og dreifing:
Pálína Alfreðsdóttir palina@skessuhorn.is
Valdimar Björgvinsson valdimar@skessuhorn.is
Umbrot:
Ómar Örn Sigurðsson omar@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Leiðari
Að þessu sinni velti ég fyrir mér orðinu kostnaðarvitund. Kannski má segja
að mörg orð í okkar annars fjölbreytta máli séu meira aðlaðandi. En kostn‑
aðarvitund þýðir nokkurn veginn að fólk viti hvað vara eða þjónusta kost‑
ar og hvernig kostnaður hagar sér t.d. í samanburði við meintan ávinning
af útgjaldaaukningunni. Hugtakið er jafnt hægt að nota í rekstri fyrirtækja,
stofnana og heimila. Ráðdeildarsöm húsmóðir lætur enda ná saman, eyðir
ekki um efni fram og stofnar ekki til skulda. Hún veit að það er óskinsam‑
legt. Samt sem áður er eitt að einstaklingar skuldi, en annað að mínu mati
að hið opinbera safni skuldum. Þá eru nefnilega stjórnmálamenn að ákveða
að framtíðar skatttekjur alþýðunnar fari í of stórum mæli til greiðslu vaxta‑
kostnaðar á kostnað skynsamlegri ráðstöfunar almannafjár.
Ég velti því t.d. fyrir mér hvort eðlilegt sé að íslenska ríkið skuldi á þriðja
þúsund milljarða króna? Að hvert mannsbarn í þessu annars auðlindaríka
landi skuli skulda hátt í sjö milljónir króna. Skemmtilegt eða hitt þó held‑
ur að dragnast með þann pakka. Stjórnmálamenn kenna bankahruninu um
af því það er svo auðvelt. Engu að síður er sökin þeirra sjálfra, þeir brugð‑
ust almenningi. Eins og staðan er í dag, og hefur verið síðan fyrir hrun,
þá er viðvarandi halli á rekstri ríkissjóðs. Sífellt erum við sem þjóð því að
safna hærri skuldum og sífellt eru stjórnmálamenn að láta hærra hlutfall
skatttekna okkar fara í vexti og afborganir af hallarekstri hins opinbera.
Mér finnst að fólk þurfi að ræða þessa hluti af alvöru. Hvernig ætlum við
að komast út úr þessum viðjum? Er þetta spurning um hvenær, ekki hvort,
verður annað fjármálahrun hér á landi?
En við þurfum ekki einvörðungu að taka ríkið út fyrir sviga. Lítum okkur
nær og til reksturs sveitarfélaganna hér allt í kringum okkur. Við afskaplega
lauslega skoðun kemur í ljós að þau hafa á síðustu árum tekið lán eins og
enginn væri morgundagurinn. Til að gera okkur almenningi erfiðara fyr‑
ir að skilja hvað sveitarfélögin raunverulega skulda mikið, er sveitarstjórn‑
arfólk og ráðuneyti félagsmála búið að koma sér upp ekki færri en þrem‑
ur mælikvörðum til að skilgreina skuldir sem hlutfall af veltu viðkomandi
sveitarfélags. Með og án lífeyrisskuldbindinga eru tvö skuldahlutföll og svo
er eitthvað sem heitir skuldaviðmið. Ég fullyrði að þessar reiknikúnstir eru
eingöngu til þess gerðar að almenningur skilji síður óráðsíuna sem er í
gangi og hefur verið mjög víða, líka hér á Vesturlandi. Þannig getur sveitar‑
félag með t.d. 130% skuldir sem hlutfall af tekjum, lækkað það hlutfall nið‑
ur í um 90% ef dregnar eru frá lífeyrisskuldbindingar sem koma til gjald‑
daga eftir meira en 15 ár. Notað semsagt nýtt skuldahlutfall sem á pappír‑
um lítur betur út. En hvern er verið að blekkja? Að mínu viti er verið að slá
ryki í augu almennings, því skuldbinding sem þú tekur að þér, í þessu til‑
felli að skulda starfsmönnum lífeyri, er eins og hver önnur skuld. Það kem‑
ur að skuldadögum og því ber að bókfæra þessar skuldir til að raunveru‑
leg skulda‑ og eignastaða sé ávallt í lagi í ársreikningum. Alveg á sama hátt
og fyrirtæki eiga að skrá orlofsskuldbindingar starfsmanna sinna sem skuld
í efnahagsreikningi, þá ættu sveitarfélög án undanbragða að skrá lífeyris‑
skuldbindingar sínar með sama hætti. Annað er fölsun.
Ég valdi í síðustu viku að spyrja á vef Skessuhorns einfaldrar spurningar;
„Hvað finnst þér að sveitarfélög megi að hámarki skulda?“ Niðurstaðan var
býsna afgerandi. Tæplega 30% vilja að sveitarfélög skuldi ekkert. Eigi fyr‑
ir fjárfestingum og eyði ekki krónu í vexti. Ég skal fúslega viðurkenna að ég
tek undir með það sjónarmið. Flestir, eða 43%, voru þó á því að sveitarfé‑
lög megi skulda allt að 50% af ársveltu. Tiltölulega fáir sætta sig við meiri
skuldir sveitarfélaga. Rosalega væri ég ánægður ef væntanlegir frambjóð‑
endur ræði þessi mál af alvöru í aðdraga sveitarstjórnarkosninganna í vor.
Stjórnmálamenn, ekkert síður en ráðdeildarsama húsmóðirin sem ég
nefndi hér í upphafi, þurfa að sýna aukna ráðdeild, hafa kosnaðarvitundina
í lagi. Ég ætla að hafa þetta í huga þegar ég kýs næsta vor.
Magnús Magnússon
Kostnaðarvitund
Fjöldi þinglýstra kaupsamninga um
fasteignir á Vesturlandi í desember
síðastliðnum var 68. Þar af voru 28
samningar um eignir í fjölbýli, 14
samningar um eignir í sérbýli og 26
samningar um annars konar eign‑
ir. Heildarveltan var 1.434 milljón‑
ir króna og meðalupphæð á samn‑
ing 21,1 milljón króna. Ef Akranes
er tekið út sérstaklega kemur í ljós
að af þessum 68 kaupsamningum
voru 36 þeirra um eignir á Akra‑
nesi. Þar af voru 20 samningar um
eignir í fjölbýli, 6 samningar um
eignir í sérbýli og 10 samningar um
annars konar eignir. Heildarveltan
á Akranesi var 894 milljónir króna
og meðalupphæð á samning 24,8
milljónir króna. Til samanburð‑
ar var í desember 176 samningum
þinglýst á Norðurlandi, 80 samn‑
ingum á Austurlandi, 110 samn‑
ingum á Suðurlandi og 82 á Suður‑
nesjum. mm
Gistinætur á hótelum landsins í
nóvember voru 138.800 sem jafn‑
gildir 20% aukningu miðað við
nóvember 2012. Gistinætur er‑
lendra gesta voru 78% af heildar‑
fjölda gistinátta í mánuðinum en
þeim fjölgaði um 25% frá sama tíma
í fyrra á meðan gistinóttum Íslend‑
inga fjölgaði um 6%. Á samanlögðu
svæði Vesturlands og Vestfjarða voru
3.500 gistinætur í nóvember sem er
fjölgun um 52% miðað við sama
tímabil 2012. Er þetta langmesta
aukningin milli ára í einstökum
landshlutum, en næstmest aukning
var á Suðurlandi, eða 40%. Á höf‑
uðborgarsvæðinu fjölgaði gistinótt‑
um um 21%, á Austurlandi um 37%
aukning og á Suðurnesjum um 12%.
Gistinóttum fækkaði á Norðurlandi
í nóvember og voru um 6.000 nú
miðað við 7.300 árið áður.
Gistinætur á hótelum landsins
fyrstu ellefu mánuði ársins voru
ríflega 1,9 milljónir til samanburð‑
ar við 1,7 milljón árið 2012. Ef
miðað er við sama tímabil árið 2012
þá hefur gistinóttum erlendra gesta
fjölgað um 14% á meðan gistinótt‑
um Íslendinga hefur fjölgað um
11%.
mm
Gyða Steinsdóttir bæjarstjóri í
Stykkishólmi ætlar ekki að gefa kost
á sér sem bæjarstjóraefni L‑lista
fyrir næsta kjörtímabil. Þetta stað‑
festi Lárus Ástmar Hannesson for‑
seti bæjarstjórnar og oddviti meiri‑
hlutans í Stykkishólmi í samtali við
Skessuhorn. Í staðinn hyggst Gyða
einbeita sér að nýjum verkefnum á
öðrum vettvangi að loknum kosn‑
ingum í vor. Gyða varð bæjarstjóri í
kjölfar síðustu sveitarstjórnarkosn‑
inga þar sem hún var bæjarstjóra‑
efni L‑listans sem fékk meirihluta
atkvæða í kosningunum. Gyða er
svo best sé vitað annar bæjar‑ eða
sveitarstjórinn í landshlutanum
sem formlega hefur gefið út vænt‑
anleg starfslok að sveitarstjórnar‑
málum eftir kosningarnar í vor.
Hinn er Páll S. Brynjarsson sveitar‑
stjóri Borgarbyggðar.
hlh
Símenntunarmiðstöðin á Vestur‑
landi og Fræðslumiðstöð Vestfjarða
vinna nú að samstarfsverkefni og
bjóða upp á svokallað smáskipanám.
Námið kemur í stað þess sem áður
var nefnt pungapróf. Kennt verð‑
ur í Grunnskólanum í Stykkishólmi
með faglegri ábyrgð Skipstjórnar‑
skóla Tækniskólans.
„Þetta nám hefur verið í boði á
Vestfjörðum en er nú í fyrsta sinn
kennt hér á Vesturlandi,“ segir Inga
Dóra Halldórsdóttir framkvæmda‑
stjóri Símenntunarmiðstöðvarinn‑
ar í samtali við Skessuhorn. At‑
vinnuskírteinin sem fást að námi
loknu miðast nú við lengd skipa
í stað brúttólestatölu áður. Rétt‑
indin miðast samkvæmt því við
skip sem eru tólf metrar og styttri
að skráningarlengd, miðað við að
hafa lokið 12 mánaða siglingatíma.
Námið verður kennt í fjórum lot‑
um og kostar 150 þúsund krónur.
„Fræðslumiðstöð Vestfjarða hefur
sérhæft sig í námstækifærum fyr‑
ir sjávarútveginn en Símenntunar‑
miðstöð Vesturlands fyrir stóriðju.
Það hefur verið ágætt að skipta því
aðeins upp. En þessu var velt upp
og ákveðið að fara í samstarf eftir
að í ljós kom að mikill áhugi og eft‑
irspurn var eftir slíku námi á Snæ‑
fellsnesinu,“ bætir Inga Dóra við.
Námskeiðið hefst 27. janúar næst‑
komandi og er nú í auglýsingu á
Snæfellsnesi. Þeir sem hafa áhuga
á að skrá sig geta gert það í gegn‑
um Símenntun. Nánari upplýsing‑
ar veitir Magnús Jónsson, leiðbein‑
andi á námskeiðinu, í síma 892‑
7139 eða á netfanginu magnusjon@
simnet.is.
grþ/ Ljósm. mm.
Smáskipanám verður í boði í Stykkishólmi
Gyða Steinsdóttir, bæjarstjóri í
Stykkishólmi.
Gyða hyggst hætta sem bæjarstjóri í vor
Vel búið hótelherbergi eftir endurgerð á Hótel Stykkishólmi.
Gistinóttum fjölgaði um yfir
fimmtíu prósent í nóvember
Fasteignamarkaðurinn í desember