Skessuhorn - 22.01.2014, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 22. JANÚAR 2014
Hrannar Einarsson er 32 ára gam-
all vélstjóri frá Akranesi. Í maí á
síðasta ári hóf hann störf á stórum
norskum dráttarbát sem er aðstoð-
arskip í olíuiðnaðinum, til þessa
einkum í Norðursjó og við strend-
ur Noregs. Starfið er vel launað og
allur aðbúnaður til fyrirmyndar.
Áður var Hrannar vélstjóri á frysti-
togaranum Höfrungi III AK 250.
Með markvissri vinnu aflaði hann
sér alþjóðlegra réttinda til að starfa
erlendis. Hrannar braust þannig út
úr því að hafa einvörðungu réttindi
til að starfa á skipum undir íslensk-
um fána. Allur heimurinn er hans
vettvangur í dag.
Skip með
hátæknibúnaði
Við hittum Hrannar á heimili hans
á Akranesi. Starfsfyrirkomulag-
ið á dráttarbátnum er þannig að
þar eru tvær áhafnir sem skiptast á
um að vera með skipið einn mánuð
í senn. Hrannar var þannig á sjó í
desem ber en á nú janúar í fríi á full-
um launum. Hann býr á Akranesi
og flýgur einfaldlega til og frá skipi
sínu í og úr fríum, þaðan og þangað
sem það er staðsett hverju sinni.
Hrannar útskýrir að útgerð skips-
ins, Simon Møkster Shipping AS,
sé með höfuðstöðvar sínar í Stavan-
ger í Noregi. Þetta er rótgróið fjöl-
skyldufyrirtæki sem á 23 þjónustu-
skip, þar af systurskipin „Stril Chal-
lenger“ og „Stril Commander“ sem
eru dráttarbátar. Nú eru þrjú ný
skip í smíðum. „Ég er á „Stril Chal-
lenger.“ Það er sérhæft til að færa
leitarolíuborpalla á milli staða og
koma þeim fyrir. Við flytjum líka
ýmsar vistir og varning til borpall-
anna, svo sem gáma, rör, efnavörur,
sement, olíu og eiginlega allt sem
þörf er á. Skipið er með tankakerfi
um borð og úr þeim er dælt ýms-
um efnum í tanka um borð í bor-
pallana, bæði föstum efnum eins og
sementi og fljótandi efnum á borð
við díselolíu og vatni. Það er mikill
tæknibúnaður í svona fleytu. Nán-
ast öllum kerfum er stjórnað gegn-
um tölvur og vélbúnaðurinn frá
Rolls Royce. Allt af nýjustu gerð-
um.“
Fjölbreytt verkefni
Aðeins 14 menn eru í áhöfn þessa
stóra skips. „Í vélinni þar sem ég
starfa eru yfirvélstjóri, fyrsti vél-
stjóri, rafvirki og síðan ýmist vél-
gæslumaður eða lærlingur. Norska
skólakerfið er mjög sniðugt að því
leyti að þeir eru með lærlinga. Þeg-
ar krakkarnir byrja að læra í sinni
iðngrein gera þau samning við
menntakerfið. Í olíuiðnaðinum fá
þau að afla sér starfsreynslu um
borð í skipunum eða á borpöllun-
um þannig að það má segja að þau
komi úr námi sem fullmótað fag-
fólk. Til viðbótar þessum fjórum
í vélarrúminu þá eru fjórir í brú,
fimm hásetar og svo einn kokkur.
Þetta eru Norðmenn, Dani, tveir
Svíar og ég Íslendingurinn þarna
um borð. Skandinavískt umhverfi,“
segir Hrannar.
„Fyrsta mánuðinn minn var ég
vélstjóri á öðru skipi í eigu útgerð-
arinnar þar sem íslenskur skóla-
bróðir minn úr vélskólanum var yf-
irvélstjóri. Í næsta túr hóf ég svo
störf um borð í „Stril Challen-
ger“. Í fyrrasumar vorum við utan
við Finnmörku í Norður Nor-
egi í grennd við Hammerfest. Nú
í haust fórum við svo suður í Norð-
ursjó. Vorum mikið utan við Stav-
anger og Björgvin. Síðan færðum
við okkur yfir til Aberdeen í Skot-
landi og erum mest þaðan núna.
Verkefnin hafa verið mjög fjöl-
breytt. Við erum að flytja vistir og
færa palla. Nú á milli jóla og ný-
árs fórum við svo út í slæmu veðri
og björguðum vélarvana skipi við
Skotland og drógum inn til Aber-
deen. Kannski förum við nú á vor-
mánuðum norður í Barentshaf eða
suður til Trinidad. Þetta er mjög
spennandi og mikill skóli. Maður
kynnist fullt af tækni sem maður sá
ekki hér á Íslandi.“
Ólst upp á bryggjunum
á Akranesi
En hver er sagan á bak við það að
Skagamaðurinn Hrannar Einars-
son er nú að vinna í alþjóðlegu um-
hverfi olíuiðnaðarins? „Ég er fædd-
ur 1982 og uppalinn hér á Akranesi.
Foreldrar mínir eru Einar Ásgeirs-
son og Helga Jónsdóttir. Upphaf
mitt í sjómennskunni kom eflaust
til af því að ég var alltaf að sniglast
í kringum smábátaútgerðina sem
fjölskyldan átti á sínum tíma hér á
Akranesi. Allt frá tíu ára aldri var
ég að skera af netum, stokka upp
línu og beita. Ásgeir Samúelsson afi
minn og pabbi voru með trillu sem
hét Dagný AK. Ég sá ekkert annað
en sjóinn. Man ekki eftir mér örðu-
vísi en á reiðhjólinu niður við Akra-
neshöfn að athuga með trillukarl-
ana og skoða skipin sem komu inn.
Þegar ég lauk vélstjórnarnámi 2007
hóf ég störf á Höfrungi III AK.
Áður hafði ég verið á mörgum HB-
Grandaskipunum með námi. Fór
fyrsta vélstjóratúrinn minn á Vík-
ing AK árið 2004 og það var mikil
upplifun,“ segir Hrannar.
Árin hans urðu fimm á Höfrungi
III. „Þau voru góð. Ég náði ævin-
týralegu skeiði í þeirri sjómennsku
upp úr 2007. Aflaverðmæti var mjög
hátt eftir gengishrunið sem fylgdi í
kjölfar bankakreppunnar 2008.“
Aflaði sér réttinda með
skipulögðum hætti
Hrannar ætlaði samt ekki að ljúka
ferlinum á íslenskum frystitogara
þó launin væru góð. Hugur hans
og metnaður stóð til annarra hluta.
„Mig langaði að prófa meira og
komast áfram. Þess vegna fór ég að
skoða þessa möguleika á að komast
á erlend skip og þennan alþjóðlega
vinnumarkað vélstjóra á sjó. Ég
vann skipulega að því að uppfylla
skilyrðin. Ég þurfti að ljúka ýmsum
námskeiðum. Ég fór í það að út-
vega mér öll alþjóðleg réttindi sem
ég þurfti til viðbótar við vélstjórn-
arnámið svo ég yrði gjaldgengur á
þessum vinnumarkaði. Það gerði ég
um leið og ég var á Höfrungi III.
Síðan tók ég öll alþjóðleg öryggis-
námskeið sem ég þurfti í Slysavarn-
arskólanum Sæbjörgu. Auk þessa
varð ég að ná samtals 36 mánuð-
um sem vélstjóri á sjó. Síðan þurfti
ég að ljúka sveinsprófi í vélvirkjun.
Það gerði ég með því að mér bauðst
að taka samningstímann minn hjá
Norðuráli í fríunum þegar ég var
í landi af Höfrungi III. Ég á strák-
unum þar margt gott að þakka.
Ég stóð þar í eitt og hálft ár með
frystitogarasjómennskunni til að
ná sveinsprófinu sem ég lauk 2009.
Síðan náði ég 36 mánaða tímanum
uppáskrifuðum af Siglingastofn-
un viku áður en ég fór fyrsta túr-
inn minn á svona olíuþjónustuskipi
nú í maí. Þar var ég kominn með
öll réttindi, fór þá strax út og hóf
þannig nýjan kafla.“
Norskukunnáttan
er skilyrði
Samhliða þessu öllu prófaði Hrann-
ar að vera erlendis á sjó sem vél-
stjóri sumarið 2011.
„Mér bauðst starf sem vélstjóri
á einkasnekkju ástralsks auðkýf-
ings sem notaði hana á Miðjarðar-
hafi. Á þessum tíma var ég vélstjóri
á frystitogaranum Höfrungi III AK
250 en fékk frí um sumarið til að
fara á þessa snekkju. Þarna sigldum
við meðfram Ítalíu, til Svartfjalla-
lands og Króatíu. Þetta var mikið
ævintýri. Uppúr þessu fór ég fyr-
ir alvöru að hugsa mér til hreyfings
úr sjávarútveginum hér heima á Ís-
landi. Ég hafði þó séð að lífsstíll-
inn og viðveran á skemmtisnekkju
myndi ekki henta mér. Þar var
krafan eiginlega sú að maður yrði
að vera um borð í ellefu mánuði á
ári og fengi svo einn mánuð í frí.
Hins vegar var ég búinn að frétta af
því að í olíuiðnaðinum væri þessu
öðruvísi farið. Þar var maður fjór-
ar vikur úti og fjórar vikur heima
í fríi, alveg fast allt árið um kring.
Það er miklu vænna starfsumhverfi
því þá getur maður skipulagt út frá
því hvenær maður veit að maður er
heima.“
Hrannar vissi að hann yrði að
læra norsku ef hann átti að eiga
möguleika.
„Meðal annars þess vegna fór
ég tvo túra á norskum frystitog-
urum eftir dvöl mína á Höfrungi
III árið 2012. Ég starfaði síðar í
landvinnu í Stavanger við smíði á
búnaði í olíuborpalla. Einnig lauk
ég námskeiðum hjá Mærsk til að
starfa á olíuborpöllum. Með þessu
öllu fékk ég nasasjón af norskunni.
Norðmenn gera kröfur um að all-
ir skilji og tali norsku á þeirra skip-
um enda er það tungumálið sem
við notum við störf okkar. Norskan
er lítið vandamál ef maður leggur
sig fram. Það situr ótrúlega mikið
eftir af gamla dönskunáminu sem
var troðið í mann hér heima á sín-
um tíma. Það hefur auðveldað mér
mikið að ná fljótum tökum á norsk-
unni og að skilja hin skandinavísku
tungumálin. Maður vinnur í um-
hverfi þar sem þessi mál eru töluð
og passar sig á því að nota norsku
fjölmiðlana, bæði sjónvarp, útvarp
og dagblöð. Þá kemur þetta hratt
og eiginlega af sjálfu sér. Síðan
spillir auðvitað ekkert fyrir að mað-
ur kann enskuna.“
Hrannar Einarsson, vélstjóri á Akranesi:
Hætti á frystitogaranum og fór í olíuiðnaðinn
Skagamaðurinn Hrannar Einarsson vann skipulega og ötullega að því að afla sér réttinda til að geta unnið á alþjóðlegum
markaði fyrir vélstjóra á skipum sem sigla um öll heimsins höf. Það skilaði sér þannig að hann hætti á frystitogaranum og hóf
störf í norska olíuiðnaðinum.
Norski dráttarbáturinn „Stril Challenger“ sem Hrannar starfar á í dag sem fyrsti
vélstjóri. Skipið er 73 metra langt og 17 metra breitt með 15 þúsund hestafla
vélakraft í tveimur aðalvélum. Toggetan er 250 tonn og togvindur mjög vel.
Áfangi í útrás Hrannars var sumarstarf sem vélstjóri á þessari snekkju í Miðjarðar-
hafi.
Allt er stórt í olíuiðnaðinum. Hér sést annar dráttarbátur og leitarborpallur við
Hammerfest í Norður Noregi.