Skessuhorn - 12.03.2014, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 12. MARS 2014
Eftir ellefu mánaða dvöl í skipa-
smíðastöð er báturinn loks tilbúinn.
Í apríl á síðasta ári kom Magnús SH
205 frá Hellissandi til breytinga hjá
Skipasmíðastöð Þorgeirs og Ell-
erts á Akranesi. Þeim átti að ljúka
þá um sumarið. Þann 30. júlí, rétt
áður en endurbótum lauk, braust
út eldur í skipinu þar sem það stóð
inni í húsi skipasmíðastöðvarinnar.
Tjónið varð mjög mikið. Um skeið
leit jafn vel út fyrir að ekki yrði gert
við bátinn, Magnús SH dæmdur
ónýtur og honum fargað. Ákvörð-
un var hins vegar tekin um að gera
við skemmdir og ljúka fyrirhugðum
breytingum. Sú vinna hefur staðið
yfir síðan í fyrrahaust og er henni
nú lokið. Útkoman er glæsileg og
ber bæði eigendum, skipasmíðastöð
og iðnaðarmönnum fagurt vitni.
Útgerð Magnúsar SH er Skarðs-
vík ehf. á Hellissandi. Þetta er lítið
fyrirtæki í eigu Sigurðar Kristjóns-
sonar og fjölskyldu hans. Sigurð-
ur er landsþekkt aflakló sem gerði
um árabil út happafleytuna Skarðs-
vík SH.
Hefur stundað sjó frá
blautu barnsbeini
Sigurður Valdimar Sigurðsson er
skipstjóri á Magnúsi SH í dag. Eins
og nafnið gefur til kynna þá er Sig-
urður Kristjónsson faðir hans. Við
hittum Sigurð yngri um borð í
Magnúsi SH þar sem skipið lá við
bryggju á Akranesi. Það var ver-
ið að vinna í lokafrágangi. Eft-
ir nokkra daga rynni stóra stund-
in upp þegar siglt yrði heim í Snæ-
fellsbæ á bátnum sem er stórglæsi-
legur og eins og nýr eftir breyting-
arnar. Sigurður vann ásamt eigin-
konu sinni Kristínu Gilsfjörð og
hópi manna að því að dytta að ýmsu
fyrir heimsiglinguna. Við settumst
niður í nýrri setustofu Magnúsar
SH og tókum tal saman.
Sigurður skipstjóri hefur stundað
sjóinn alla tíð. Hann byrjaði á því
að gera grein fyrir ferli sínum. „Ég
er búinn að vera til sjós síðan ég
byrjaði að vinna. Þá byrjaði ég að
róa með föður mínum. Áður hafði
ég fengið að fara sem krakki. Þetta
var á Skarðsvík SH. Ég fór með-
al annars á síld í Norðursjó síðasta
árið sem Íslendingar stunduðu þær
veiðar þar. Það var 1975 og mik-
ið ævintýri fyrir strákling frá Hell-
issandi. Síðan var ég mikið með á
Skarðsvík á nótaveiðum eftir loðnu
en einnig á netum. Um tíma sigld-
um við með aflann bæði til Eng-
lands og Þýskalands.“
Þrír Magnúsar SH
Skarðsvík SH var að lokum seld.
Þá hófu þeir feðgar rekstur þeirr-
ar útgerðar sem fjölskyldan stendur
að í dag. Byrjað var að gera út báta
sem allir hafa heitið Magnús SH.
Bátarnir hafa verið skráðir á Hell-
issandi og stundað bolfisksveiðar
eingöngu þar sem bæði hefur verið
róið og lagt upp í Rifi.
„Þetta átti smá forsögu. Ég hafði
eignast trillu með pabba 1985. Hún
hét Valdís. Við létum svo smíða
hraðfiskibát af Gáskagerð árið
1987. Á honum rérum við á sumr-
in á netum og línu þegar Skarðs-
víkin var ekki gerð út. Fyrsti Magn-
úsinn var svo smíðaður í Njarð-
vík árið 1990. Þann bát seldum
við 1996 og keyptum stærri bát frá
Hornafirði sem var 150 tonn. Árið
2002 var svo fjárfest í þeim Magn-
úsi SH sem við eigum í dag. Hann
var þá í mikilli niðurníðslu. Við lét-
um skipta um brú á honum árið eft-
ir og margt annað lagað. Árið 2007
létum við skipta um vél. Við vorum
alltaf að gera eitthvað,“ segir Sig-
urður. Hann brosir við endurminn-
ingarnar. „Árið 2011 var allt milli-
dekkið tekið í gegn.“
„Við höfum alltaf látið gera allt
hjá Þorgeiri og Ellert hér á Akra-
nesi,“ bætir Kristín kona hans við.
„Já, við höfum alltaf komið hing-
að í allar breytingar. Það er eins og
gamli maðurinn hann pabbi sagði;
„Ef við eignuðumst peninga þá
fóru þeir á Akranes.“ En án gríns
þá er þetta er allvega komið á þetta
stig í dag. Magnús SH er nú nánast
nýtt skip að telja,“ segir Sigurður
og bætir við að faðir hans verði 85
ára nú í ágúst. „Hann fylgist með
af hliðarlínunni og sýnir útgerðinni
mikinn áhuga.“
Veiða kvótann þrátt
fyrir brunann
Við að heyra um þessar miklu breyt-
ingar vaknar spurningin um hvort
aldrei hafi komið til greina að láta
smíða nýtt skip? „Það er bara svo
ofboðslega dýrt. Svona skip kostar
nýtt heilan milljarð í dag, allavega
800 – 900 milljónir. Það er mikið
átak,“ svarar Sigurður.
Talið berst að brunanum sem varð
30. júlí í fyrra. Tjónið var mikið en
fékkst bætt af tryggingum. Nýverið
kom í ljós að þetta reyndist dýrasti
einstaki bruninn hér á landi síðasta
ár. Engu að síður var fljótt ákveðið
að gera við bátinn og ljúka endur-
bótunum. Það verk hófst í lok ágúst
og skrifað var undir 200 milljóna
króna samning við Þorgeir og Ell-
ert um að skipasmíðastöðin sæi um
verkið. Því skyldi ljúka nú í mars og
það hefur staðist.
„Bruninn var rosalegt áfall. Sem
betur fer eru reglurnar í kvóta-
kerfinu þannig að ef báturinn er
frá veiðum lengur en í sex mánuði
vegna tjóns þá má færa allan kvót-
ann á milli ára. Við erum þannig
ekki bundin af neinni veiðiskyldu,
þurfum ekki að veiða helminginn
af kvótanum á einu fiskveiðiári eða
neitt svoleiðis. Við höfum hins veg-
ar ekkert þurft að færa veiðiheim-
ildir milli ára. Við höfum heldur
ekki leigt frá okkur kvóta á meðan
báturinn hefur verið í breytingum.
Nú þegar báturinn verður klár ætl-
um við að byrja að róa á fullu og
taka kvótann áður en fiskveiðiárinu
lýkur í lok ágúst. Við leyfum strák-
unum að njóta þess það sem eft-
ir er árs að taka þetta. Fyrst förum
við á netaveiðar í vor og svo á drag-
nót í sumar. Við höfum ekki stund-
að hana í nokkur ár en báturinn
er núna orðinn mjög vel búinn til
þeirra veiða,“ segir Sigurður.
Það rættist úr
fyrir áhöfninni
Kristín tekur undir þetta. Henn-
ar starf hjá útgerðinni er að sjá um
fjármálin. Auk þess starfar hún sem
bókari hjá Hraðfrystihúsi Hellis-
sands í Rifi.
„Eldsvoðinn var mjög óvænt-
ur. Það voru ekki nema tvær vikur
í verklok þegar kviknaði í bátnum.
Okkar stærstu áhyggjur þegar bát-
urinn brann var að við vorum með
átta manns í vinnu sem allir eiga
fjölskyldur. Skipverjar eru allir bú-
settir í Snæfellsbæ. Við gerum okk-
ur far um að vera með heimamenn á
okkar báti svo að byggðarlagið okk-
ar fái að njóta útsvars og tekna af
þessari útgerð. Við bárum kvíðboga
fyrir þeirra afkomu þegar báturinn
brann. Það var auðvitað fyrirsjáan-
legt að hann yrði alls ekki tilbúinn á
þeim tíma sem áætlað var og menn-
irnir því án atvinnutækis og vinnu.
Við höfum fundið ótrúlega mikinn
velvilja hjá öllu okkar heimafólki og
okkar starfsmönnum. Þeir hafa allir
fundið sér aðra vinnu á meðan þeir
hafa beðið eftir bátnum, tímabund-
in pláss, farið í afleysingar og ann-
að þess háttar þannig að þetta hefur
blessast,“ segir Kristín.
Á netum eftir þorski
og skötusel
Við tölum aðeins um útgerðar-
mynstrið á Magnúsi SH. Það eru
ekki margir stórir netabátar gerð-
ir út frá Vesturlandi í dag en fyrir
nokkrum áratugum var stór floti af
þeim.
„Við höfum verið á skötuselsnet-
um hálft árið og svo þorskanetum á
öðrum tímum. Skötuselurinn hefur
verið að gefa okkur gott. Við erum
eini báturinn sem er svona stór á
þeim veiðum heima í Snæfellsbæ.
Svo er það helst bara Bárður SH og
Katrín SH af þeim minni. Annars
hefur bara Glófaxi frá Vestmanna-
eyjum verið eini stóri báturinn með
okkur á skötusel heiman frá,“ út-
skýrir skipstjórinn á Magnúsi SH.
Skötuselurinn er búin að vera
góð búbót fyrir útgerðina. Nýting-
in á þeim merka fiski skötuselnum
hefur þó ekki gengið þrautalaust.
„Við vorum búin að kaupa fullt af
kvótahlutdeild í skötusel. Það hafa
bara orðið svo miklar skerðing-
ar á kvótanum. Jón Bjarnason þá-
verandi sjávarútvegsráðherra tók
af okkur kvóta til að setja í pottana
sína. Heimildirnar úr þeim voru
svo boðnar út af ríkinu. Við þurft-
um að leigja aftur til baka kvóta af
ríkinu sem við höfðum keypt fyrr
til að geta veitt. Þetta var svoleið-
is, þetta er bara svona,“ segir Sig-
urður með blöndu af kaldhæðni og
alvöru.
Veiðigjöld byggist
á sanngirni
Fyrst við erum farin að tala um
kvóta og afskipti stjórnmálamanna
hljótum við að minnast á veiði-
gjöldin. Kristín sem sér um bók-
haldið, leggur nú orð í belg. „Það
er stöðugt erfiðara fyrir þessar fjöl-
skylduútgerðir og einyrkja að gera
út vegna þessara veiðigjalda. Auðvi-
tað er sjálfsagt að greiða veiðigjöld
en þau verða að vera sanngjörn.“
Sigurður bætir við: „Það verður
að vera hægt að gera bátana út með
forsvaranlegum hætti. Við þurfum
að afla fjármuna til endurbóta og
viðhalds eins og við höfum verið
að gera svo það verði hægt að halda
þessu gangandi. Fiskiskipaflotinn
er víða orðinn mjög gamall og kall-
ar á viðhald. Við sjáum fram á að
veiðigjöldin geti orðið okkur þung
í skauti í framtíðinni. Við höfum
keypt til okkar mjög mikið af afla-
heimildum. Ég hugsa að við ættum
ekki nema um hundrað tonn í dag
ef við hefðum ekki gert það.“
Fjárfest í kvóta og
endurbótum
Kristín segir að kvótakaupin séu
hrein nauðsyn. „Það verður að
hafa aflaheimildir ef það á að vera
hægt að halda svona útgerð þokka-
lega gangandi á ársgrundvelli. Sig-
urður grípur orðið: „Ég vil segja
að við höfum gert mjög vel úr því
sem við höfum haft svigrúm til að
gera. Fjölskyldan hefur staðið á bak
við þetta allt. Fjármagnið sem hef-
ur skapast af útgerðinni hefur far-
ið sjálfkrafa aftur í reksturinn. Við
höfum alltaf passað að halda báti og
búnaði vel við. Svo erum við með
Hjónin Sigurður V Sigurðsson og Kristín Gilsfjörð gera út Magnús SH:
Starfa við sjávarútveginn, það sem þau
kunna og vilja gera í framtíðinni
Hjónin Sigurður Valdimar Sigurðsson skipstjóri á Magnúsi SH og eiginkona hans Kristín Gilsfjörð í brúnni á bátnum eftir
endurbæturnar.
Magnús SH 205 á siglingu eins og báturinn leit út fyrir breytingarnar hjá Þorgeiri og Ellert á Akranesi.