Skessuhorn - 30.04.2014, Blaðsíða 25

25MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL 2014
Bjartmar Guðlaugsson heldur
tónleika á veitingastaðnum Rú-
Ben í Grundarfirði fimmtudag-
inn 1. maí. Tónleikarnir hefj-
ast kl. 21:00. Það er langt síðan
Bjartmar hélt tónleika síðast á
Snæfellsnesi og nú er því kjörið
tækifæri til að sjá og heyra hann
flytja lögin sín, bæði gömul og
ný. Að venju munu að sjálfsögðu
fylgja skemmtilegar sögur með
mörgum laganna.
-Fréttatilkynning
Mörgum finnst það einn af vorboð-
unum þegar karlarnir fara að dytta
að bátunum fyrir vor- og sumarver-
tíðina. Magnús Jónsson eigandi og
hæstráðandi á Gust SH 11 var að
dytta að bátnum og búa hann fyr-
ir það að fara ofan af landi þeg-
ar Sverrir Karlsson í Grundarfirði
átti leið fram hjá með myndavél-
ina á lofti á dögunum. Óðum stytt-
ist í að trillum og smábátum fjölgi
á miðum inn á fjörðum og kringum
landið, einkum á strandveiðunum,
og því er tímabært fyrir marga sjó-
menn að huga að bátum sínum.
þá
Finnst þér skipta máli að stjórnmála-
menn líti á sig sem þjóna fólksins en
ekki sem valdhafa og stjórnendur?
Ef þér finnst þetta skipta miklu
máli ættirðu að skoða vel þær áherslur
og þau gildi sem Björt framtíð bygg-
ist á og framboðslista Bjartrar fram-
tíðar í bæjarstjórnarkosningunum
hér á Akranesi.
Ég hef verið svo heppin að vinna
í nokkur ár náið með Vilborgu Þ.
Guðbjartsdóttur, grunnskólakenn-
ara, sem leiðir lista Bjartrar fram-
tíðar á Akranesi. Heppin segi ég því
að Villa er ekki bara klár, víðsýn og
ábyrg kona heldur er hún líka já-
kvæð, lifandi og síðast en ekki síst
þrælskemmtileg.
Svanbergi sem er í öðru sæti á list-
anum hef ég líka verið svo heppin
að kynnast vel. Sérstaklega vandað-
ur, geðfelldur, duglegur og jákvæð-
ur maður með frábæra kímnigáfu.
Hann vinnur hjá Elkem á Grundar-
tanga, á ung börn og hefur líka ver-
ið í námi.
Anna Lára sem er í þriðja sæti
hefur verið framkvæmdastjóri hjá
Rauða krossinum á Akranesi og
vinnur nú að mannréttindamálum
hjá Akraneskaupstað. Frábær kona
sem er alltaf boðin og búin að veita
þeim stuðning sem standa höllum
fæti og leita leiða til að bæta samfé-
lagið okkar. Full af jákvæðni, góð-
um hugmyndum og krafti.
Og svona gæti ég haldið áfram
með alla 18 einstaklingana sem
eru á framboðslistanum. Fólk sem
þekkir af eigin raun svo vel við-
fangsefnin sem við öll, venjulegt
fólk, tökumst á við í starfi og einka-
lífi alla daga. Jákvætt, heiðarlegt
og duglegt fólk sem býðst nú til að
vinna fyrir alla Akurnesinga. Ekki
til að stjórna eða ráðskast, heldur
til að þjóna okkur öllum.
Þurfum við ekki á þjónustu svona
fólks að halda? Mér finnst það.
Hvað finnst þér?
Arnheiður Helgadóttir, sérkennari.
Ágætu frambjóðendur! Nú þegar
líða fer að kjördegi þurfa kjósendur
að komast að niðurstöðu um hvaða
flokka þeir munu styðja. Þá eru það
auðvitað málefnin sem ráða miklu
og gera verður ráð fyrir því að kjós-
endur kynni sér sem best helstu
áherslur flokkanna fyrir næsta kjör-
tímabil og hvernig skattfé almenn-
ings verði varið.
Nú hef ég áhuga á t.d. því hvaða
áherslur eru hjá flokkunum varð-
andi málefni eldra fólks, því nú er
ég flokkaður meðal þeirra og verð
að lifa af skammtinum eins og ég
kalla það. Lítið eða ekkert hefur
verið fjallað um þennan málaflokk
enn sem komið er af hálfu fram-
bjóðenda svo ég viti. Eru málefni
eldri borgara ekki spennandi hjá
ungu kynslóðinni sem gleymir því
að allir eldast og vilja verða gamlir
en ekki vera það?
Það er löngu viðurkennt að kjör
svokallaðra eldri borgara hafa ekki í
langan tíma verið eins léleg og nú.
Það er einnig vitað að efnahagur
eldri borgara er æði misjafn eins og
er hjá öðrum stéttum í okkar þjóð-
félagi. Sem betur fer hafa marg-
ir nóg að bíta og brenna og sum-
ir meira en þeir geta torgað en ég
á við þá sem búa við hvað lökustu
kjörin þegar ég nefni áherslur til að
bæta kjör þeirra.
Þegar lífeyrissjóðirnir treysta sér
ekki til að bæta þeim sem eru með
lúsarlaun og ekki heldur Trygg-
ingastofnun og ríkissjóður þarf á
öllu sínu fjármagni að halda, þá er
sá möguleiki eftir t.d. að sveitarfé-
lögin hlaupi undir bagga.
En oftar en ekki kemur það fram
bæði í ræðu og riti, hver á að borga?
Þó kakan sé ekki stór á að vera hægt
að skipta henni á réttlátari hátt en
nú er gert. En það hefur því miður
ekki tekist ennþá svo viðunandi sé.
Það eru sjálfsagt markmið að bæta
kjör eldri borgara, kjör sem hafa
farið versnandi síðustu misseri svo
óviðunandi er. Við lifum á und-
arlegum tímum svo ekki sé meira
sagt. En þrátt fyrir það verður allt-
af að hafa í huga réttlæti og sann-
girni þegar fjármunum samfélags-
ins er deilt út.
Ég vil nefna eitt atriði sem leggja
mætti áherslu á: Það er að eldri
borgurum verði gert mögulegt að
búa sem lengst í húsum og íbúðum
sínum, sem þeir hafa stritað fyrir
alla sína ævi á heiðarlegan hátt og
hvergi komið nálægt fjármálasukki.
Þarna er ég með í huga hin mjög
svo háu fráveitu- og fasteignagjöld.
Þau eru að mínu mati ekki sann-
gjörn gagnvart láglaunahópum,
hvað svo sem má segja um þá sem
eru með ofureftirlaun án þess að ég
skilgreini það nánar.
Ég nefndi hér áðan undarlega
tíma. Þegar lífskjörin hafa versnað
sem aldrei fyrr þá gengur það auð-
vitað ekki hjá stjórnvöldum að seil-
ast sífellt í vasa þeirra sem eru nán-
ast tómir, því þannig hefur það ver-
ið. Það er ekki hygginna manna
háttur að róa á mið þar sem lít-
ið eða ekkert er að hafa. Það hefur
ekki gengið sem skildi að bæta svo
kjör eldri borgara og sjá það rétt-
læti sem felst í því að borgarar þessa
lands þurfi ekki að kvíða ellinni eða
ævikvöldi sem á að vera hverjum
manni notalegt miðað við að heils-
an sé í lagi, og skilað hefur góðu æf-
istarfi af þrautseygju og samvisku.
Ekki gleyma þeim athvæðum sem
eldri borgarar hafa yfir að ráða. Þau
eru jafngild örðrum atkvæðum. Ég
vona svo að frá ykkur komi áherslur
er varðar ofangreint fyrir kjördag.
Með vinsemd og kveðju,
Ingibjartur G. Þórjónsson.
ingibjartur@simnet.is
„Þeir, sem höfðu við lítinn heim að
skilja, báru sig bezt af borgfirzkum
Vesturförum. Voru þeir í meiri-
hluta, sem búið höfðu hér við frem-
ur þröngan kost. Og nokkrir fjöl-
skyldumenn voru styrktir til farar-
innar af hreppsfélögunum. Marg-
ar hreppsnefndir voru of nærsýn-
ar til þess að athuga það, að hinn
duglegasti vinnulýður vex ekki síð-
ur upp í húsum þeirra, sem eiga
við þröngan kost að búa. Vanalega
reyndu menn að sannfæra sjálfa sig
um, að þeir breyttu rétt og vitur-
lega í því að leita hamingjunnar
vestan hafs. Settu þeir sér þá fyrir
hugskotssjónir allt, sem dapurleg-
ast var á Íslandi, svo sem vetrar- og
vorharðindi, grasleysi og þungar
álögur. Þegar vestur kæmi, væri allt
slíkt úr sögunni.“ Svo segir m. a.
í ritgerð Kristleifs Þorsteinssonar
fræðaþuls frá Stóra Kroppi í Borg-
arfirði sem hann nefndi „Ameríku-
ferðir“ og birtist í öðru bindi bóka
hans „Úr byggðum Borgarfjarðar“
(útg. 1948).
557 fóru úr Mýra- og
Borgarfjarðarsýslu
Á sumardaginn fyrsta var fjallað um
Vesturfarana á nær fullsetnu sögu-
lofti Landnámssetursins í Borgar-
nesi. Þrír fyrirlesarar héldu erindi á
fundinum. Það voru Atli Ásmunds-
son fyrrverandi ræðismaður Íslands
í Winnipeg í Kanada, Böðvar Guð-
mundsson rithöfundur og Svavar
Gestsson fyrrverandi alþingismað-
ur, ráðherra og sendiherra. Böðv-
ar lagði meðal annars fram töflu
sem hann hafði unnið og sýnir
hve margir íbúar Mýra- og Borg-
arfjarðarsýslu gerðust Vesturfarar
á árunum 1870 til 1914. Alls voru
það 557 manns sem dreifðust bæði
um Kanada og Bandaríkin. Flest-
ir, eða 130, settust að í Winnipeg í
Kanada. Alls er talið að 14.500 Ís-
lendingar hafi flust vestur um haf á
þessum árum.
Margt hulið óvissu
Ýmsar umræður urðu um Vestur-
farana á fundinum og greinilegt að
mörg þeirra sem þar voru mætt áttu
taugar til þess fólks sem hraktist
vestur um haf á sínum tíma. Svavar
Gestsson gat greint frá því að þrír
af langömmubræðrum hans frá
Glitsstöðum í Norðurárdal hefðu á
sínum tíma flust vestur. Hann upp-
götvaði það ekki fyrr en hann flutt-
ist sjálfur til Kanada þar sem hann
starfaði sem sendiherra. Honum
var aldrei sagt frá þessu hér heima
á Íslandi. Sömuleiðis hélt Atli Ás-
mundsson að hann ætti enga ætt-
ingja þegar hann flutti starfa sinna
vestur um haf en á daginn kom
að tvær afasystur hans höfðu flutt
þangað á sínum tíma. Vesturfar-
ar voru oft litnir hornauga af sam-
tímafólki sem varð eftir heima á Ís-
landi. Þeir sátu jafnvel undir ámæli
um að hafa brugðist Íslandi á tím-
um þegar vaxandi þjóðarkennd fór
að gera vart við sig með auknum
kröfum um sjálfstæði.
Misjafnlega mikið er vitað um
það fólk sem fór vestur. Sumt hvarf
frá Íslandi og heyrðist lítt eða ekk-
ert frá því meir. Af þeim 557 sem
fóru frá Mýra- og Borgarfjarðar-
sýslu er ekki vitað hvar 349 settust
að þegar vestur kom.
Næsti fundur
á Reykhólum
Laugardaginn 3. maí verður sams
konar fundur haldinn á Reykhól-
um. Þar mun Atli Ásmundsson,
sem eitt sinn var kennari á Reyk-
hólum, segja frá Vesturförum og
afkomendum þeirra vestra. Guð-
rún Ágústsdóttir blaðar í Vestur-
faraskrá, athugar þar brottflutta úr
Dalasýslu og Austur-Barðastrand-
arsýslu og spyr spurninganna
„Hverjir, hvert og hvernig?“ Síðan
verða ábendingar og fyrirspurnir á
dagskránni áður en Svavar Gests-
son fyrrverandi sendiherra og að-
alræðismaður Íslands í Winnipeg
segir frá Þjóðræknisfélagi Íslend-
inga í Vesturheimi og starfsemi
þess. Fundurinn verður í borð-
sal Reykhólaskóla og hefst kl. 14.
Fundarstjóri verður Karl Kristjáns-
son bóndi á Kambi í Reykhólasveit.
Fundurinn er, eins og sá sem hald-
inn var í Borgarnesi, samvinnu-
verkefni Þjóðræknisfélagsins og
utanríkisráðuneytisins.
mþh
Pennagrein
Frábært fólk til
þjónustu reiðubúið
Dyttað að fyrir
strandveiðarnar
Bjartmar
með
tónleika
í Grundar-
firði
Til frambjóðenda á Akranesi vegna
kosninga til bæjarstjórnar
Pennagrein
Vesturfaraskipið Camoens í Trékyllisvík á Ströndum eftir að skipinu hlekktist á í
hafís sumarið 1883. Reykjaneshyrna sést í bakgrunni.
Ljósmynd: Sigfús Eymundsson.
Vesturfararnir áfram til
umræðu á Vesturlandi