Skessuhorn - 07.05.2014, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ 2014
Hópferðabíllinn Soffía II, með skrá-
setningarnúmerið M 720 og smíð-
uð var í Reykholti í Borgarfirði fyr-
ir rúmum 50 árum, er nú óðum að
ganga í endurnýjun lífdaga. Í vetur
hefur verið unnið ötullega að upp-
gerð á bílnum. Hún gengur vonum
framar þó svo að ástand Soffíu II
hafi reynst nokkru verra en talið var
þegar verkið hófst. Þá var reiknað
með að það tæki þrjú ár að gera bíl-
inn upp. Vinnan við það hefur hins
vegar gengið það vel í vetur að nú
eru jafnvel horfur á að þessi sögu-
fræga bifreið verði tilbúin sem ný
næsta vor, árið 2015.
Ævintýri í Mosfellsbæ
Lítið ævintýri er að eiga sér stað
í afmörkuðum hluta af húsnæði
byggingafyrirtækisins Aleflis í Mos-
fellsbæ. Þar inni stendur nú Soffía
II eftir að hafa verið flutt þangað í
októbermánuði á síðasta ári illa til
reika. Þá hafði hún verið á hálf-
gerðum hrakhólum í mörg ár eftir
að hætt var að nota hana til aksturs
í atvinnuskyni. Soffía II var á sín-
um tíma fræg rúta sem margir eiga
tengdar minningar við. Hún var
notuð um rúmlega þriggja áratuga
skeið til skólaaksturs á Kleppjárns-
reykjum á veturna en á sumrin var
hún í hálendisferðum með ferða-
menn. Saga Soffíu II var að nokkr-
urakin í 43. tbl. Skessuhorns í októ-
ber á síðasta ári.
„Þetta var upphaflega Bed-
ford hertrukkur með húsi og palli
sem kom hingað til lands væntan-
lega með setuliðinu á stríðsárun-
um. Jónas Kjerúlf sótti bílinn aust-
ur á Hérað ásamt Guðna Sigur-
jónssyni, Gunnari Benediktssyni
í Víðigerði, Gunnari Jónssyni á
Breiðabólsstað og Andrési Kjerúlf
í Akri haustið 1961. Þar var pall-
ur og stýrishús fjarlægt en grindin
og allur vélbúnaður notaður í það
sem skyldi verða rútan Soffía II.
Sú vinna fór öll fram í Reykholti.
Soffía II var notuð fyrst vorið 1963.
Þá fór hún í sinn fyrsta leiðang-
ur sem var páskaferð með fólk um
Öræfasveit. Það var ekið um Suð-
urlandið og síðan þrætt yfir árnar
á söndunum. Það var ekki eða lít-
ið búið að brúa þær þá,“ segir Arn-
ar Guðnason. Hann er einn þeirra
sem unnið hafa að því að gera bíl-
inn upp í vetur.
Til minningar um
merka menn og sögu
Málið er Arnari skylt. Guðni Sig-
urjónsson bílasmiður og bifvéla-
virki í Reykholti var faðir hans.
Guðni starfaði hjá Bílasmiðju G.
Kjerúlf í Reykholti sem byggði
yfir fjölda langferða- og jeppabif-
reiða á 6., 7. og 8. áratug síðustu
aldar. Guðmundur Kjerúlf og
Guðni Sigurjónsson gerðu Soff-
íu II síðan út í áratugi. „Pabbi tók
rútuna í gegn 1986 og var hún þá
skoðuð. Eftir það lenti hún hins
vegar á hálfgerðum vergangi,“
segir Arnar.
Soffíu II var bjargað í húsaskjól
árið 2007 eftir að hafa drabbast
niður í nokkur ár á geymslusvæði
við Hafnarfjörð. Hugur Guðna
Sigurjónssonar stóð til að bíln-
um yrði bjargað og hann gerð-
ur upp. Guðni lést 2008 án þess
að hafist væri handa við uppgerð-
ina. Elínborg Kristinsdóttir ekkja
Guðna og móðir Arnar Guðna-
sonar ákvað á síðasta ári að beita
sér fyrir því að varðveita Soffíu
II. Með því vill hún og þeir sem
starfa að endurgerð bílsins bjarga
menningarverðmætum sem vitna
um afar merkilega starfsemi í
samgöngusögu Íslands og Borg-
arfjarðar. Með þessu er einnig
minnst frumkvöðlanna og hand-
verksmannanna sem störfuðu á
sínum tíma við bifreiðasmíði í
Reykolti sem á þess tíma mæli-
kvarða var með stærstu vinnu-
stöðum héraðsins.
Var orðin illa farin
Steindór Rafn Theodórsson þús-
undþjalasmiður frá Brennistöðum í
Borgarfirði er einn þeirra sem hafa
unnið að uppgerð Soffíu II í vet-
ur. „Við ætlum að gera þetta dá-
lítið vel og endursmíða eftir bestu
getu. Það kom í ljós þegar farið var
að taka yfirbygginguna í sundur að
hún var miklu verr farin en leit út
í fyrstu. Sætin voru í lagi en þau
verða klædd upp á nýtt. Grindin og
undirvagninn er af Bedford-gerð.
Vélin og gírkassi eru frá Benz. Það
var alls konar góss til úti á plani og
í hillum. Menn reyndu að bjarga
sér. Fóru bara og sóttu sér nýti-
lega hluti og notuðu ef þá vantaði.
Það var langt í verslanir á þessum
árum þegar bíllinn var smíðaður og
skortur á mörgu í landinu.“
Arnar upplýsir að það sé búið að
skipta um margt síðan bíllinn var
Bedford trukkur í þjónustu Breta-
hers. „Hásingarnar eru úr Kanada-
Chevrolet. Millikassinn gæti verið
úr Bedford eða GMC. Upphaflega
var bíllinn með sex sílyndra bens-
ínmótor. Svo var settur í hann GM
dísel mótor en þótti leiðinlegur
vegna hávaða. Síðast var svo kom-
ið fyrir sex sýlindra Benz díselsvél
og gírkassa. Við ætlum að nota það
og vitum ekki betur en að hvoru-
tveggja sé í góðu lagi.“
Endurnýjuð að utan
sem innan
Við horfum á Soffíu II þar sem hún
stendur. Það er augljóst að verið er
að endurmíða yfirbyggingu bílsins
nánast frá grunni. Tímans tönn hef-
ur virkilega fengið að naga bílinn.
Líklega var honum forðað frá glöt-
un á síðustu stundu. Það er auðséð
að Soffía II verður stórglæsileg þeg-
ar upp verður staðið.
„Það er svona spurning nú hvort
Uppgerð sögufrægs langferðabíls úr Reykholti gengur vonum framar:
Soffía II fær nýjan kjól
Soffía II á velmektardögum sínum á ferðalagi um Ísland full af farþegum. Bílstjórinn stingur höfði út til að ráðfæra sig við
vegfaranda.
Svona leit Soffía II út í fyrrahaust þegar uppgerð hennar hófst. Hún bar þess merki
að hafa verið notuð í Hollywood-kvikmynd og árin höfðu sömuleiðis sett sitt mark
á hana.
Hópurinn sem hefur unnið við endurnýjun Soffíu II í vetur. Upp úr topplúgunni er Jóhannes Steinsson. Frammi í bílnum frá
vinstri: Arnar Guðnason, Magnús Bjarki Arnarson, Magnús Kristinsson og Steindór Rafn Theodórsson. Fleiri hafa einnig
komið að uppgerð Soffíu II. Má þar nefna Sigurjón Guðnason og syni hans Kristinn og Viktor, Hjalta Skaftason og Jóhann
Jóhannsson.
Elínborg Kristinsdóttir átti frumkvæðið að
því
að nú var hafist handa við uppgerð Soffíu
II. Hún
hefur staðið fyrir söfnun til stuðnings endu
rbygg-
ingu bílsins. Reikningurinn er: 0115-26-10
720,
kennitala: 090741-2689.
Hér er búið að fjarlægja allar klæðningar af yfirbyggingu bílsins og
byrjað að skipta um burðarvirkið í henni. Það var orðið illa farið.
Soffíu II ekið í hús eftir að búið var að húða allt endurnýjaða burðar-
virkið í yfirbyggingu bílsins.