Skessuhorn - 13.08.2014, Side 16

16 MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST 2014
Guðjón Sveinbjörnsson verkamaður á Akranesi
„Þetta var ferlegur tími þegar ég var rekinn úr vinnunni“
Guðjón Sveinbjörnsson fluttist til
Akraness frá Norðurfirði á Strönd-
um 28 ára gamall ásamt foreldrum
sínum. Nokkur systkina hans höfðu
áður flutt til Akraness. Þau eru sjö
systkinin og fimm þeirra eru nú bú-
sett á Akranesi. Guðjón fór strax
að vinna í fiskvinnslu hjá Heima-
skaga hf og var þar fyrstu árin en
síðan lá leiðin til HB&Co þar sem
hann starfaði næstu árin. Eftir það
hefur hann farið á vertíðir og unn-
ið við aðgerð og fleira í Grindavík
en síðan starfað í sláturhúsum víða
um land á haustin. Nú segist hann
alveg hættur að vinna enda sé stutt
í að hann fari á ellilífeyri. Hann
verður 67 í mars á næsta ári.
Var nærri sjónlaus fram
á fullorðinsaldur
Í æsku gekk Guðjón ekki alveg heill
til skógar og var frekar seinþroska
og á eftir jafnöldrum sínum. Sjón-
depra og málhelti háðu honum
mjög. Hann kláraði þó barnaskól-
ann á Finnbogastöðum á Strönd-
um og segist síðan hafa unnið við
það sem til féll með föður sínum og
fleirum. Ekki fór Guðjón mikið á
sjó en þó alltaf á vorin á grásleppu-
veiðar á þriggja tonna trillu sem fað-
ir hans átti. „Síðan vann ég svo við
það sem til féll í sveitastörfum og
fiskinum. Ég var bara með 6% sjón
þar til ég var 26 ára gamall að ég
fór í aðgerð á augum sem tókst það
vel að þegar ég var búinn að jafna
mig eftir hana var ég kominn með
70% sjón.“ Guðjón segir sjóndepr-
una meðal annars hafa orðið til þess
að hann lærði aldrei á bíl. „Þegar ég
var kominn með góða sjón hefði ég
alveg getað keypt mér bíl því ég
átti peninga en þá fannst mér betra
að kaupa íbúð, sem ég gerði. Þessa
íbúð hérna keypti ég 1984 og hef
búið í henni síðan.“ Hann býr vel
í snyrtilegri tveggja herbergja íbúð
og segist kunna vel við sig þar enda
búinn að búa í sömu íbúðinni í 30
ár. Guðjón hefur alltaf gengið til
vinnu en farið í ferðalög í hópferð-
um og með ættingjum og vinum.
Hann segist líka nota strætó þegar
hann fari til Reykjavíkur.
Var rekinn úr vinnu
eftir einelti
Þegar Guðjón flutti á Akranes fór
hann strax að vinna ýmis verka-
mannastörf í fiski hjá Heimaskaga
hf. Þar starfaði hann í fjögur ár en
fór þá að vinna hjá HB&Co hf. „Ég
var að vinna þar þangað til 1990 og
það endaði illa skal ég segja þér. Ég
var rekinn.“ Af hverju var hann rek-
inn? „Það voru nokkrir vitleysingar
að vinna þarna með mér. Þeir voru
alltaf að djöflast í mér þessi strák-
ar sem unnu með mér. Þeir stríddu
mér, hrintu, börðu mig og lömdu.
Ég lamdi eitthvað á móti þegar þeir
létu sem verst og þá sögðu verk-
stjórarnir að ég mætti það ekki.
Ég mátti ekki verja hendur mínar,
þetta var svo furðulegt. Þeir stóðu
með strákunum og sögðu að þetta
væri allt mér að kenna en ég hafði
bara gert það sem ég átti að gera í
vinnunni. Þetta var ekki út af því að
ég ynni illa. Þeir vildu bara losna
við mig, það held ég. Svo var ég
bara rekinn. Ég talaði við Verka-
lýðsfélag Akraness en það gerði ekki
neitt. Þetta var alveg ferlegt. Ég var
bara algjörlega búinn á því. Núna
væri þetta kallað einelti á vinnu-
stað en öllum fannst þetta í lagi þá.
Ég var alveg miður mín eftir þetta
og svaf ekki í margar nætur næstu
vikuna. Ég píndi mig bara en ég
hefði átt að hafa vit á því að vera
hættur áður en ég var rekinn en
gerði það samt ekki,“ segir Guð-
jón, en það tekur á hjá honum að
rifja þetta upp og hann kemst við
þegar hann segir frá þessu. „Þetta
var alveg ferlegur tími en svo varð
ég bara að hrista þetta af mér og
fór að vinna á vertíðum í nokkur ár
suður með sjó.“
Vertíðir suður með sjó
og í sláturhúsin
Á Suðurnesjunum var Guðjón að
vinna í Grindavík. Þar var hann
nokkrar vertíðir hjá nokkrum fisk-
vinnslufyrirtækjum. „Þar bjó ég
í verbúð og var margar vertíð-
ir. Byrjaði í janúar og var fram í
maí. Ég vann í slægingu og öllu
sem til féll. Á haustin fór ég að
vinna í sláturhúsum. Fyrst hérna
upp við Laxá en svo í sláturhúsinu
á Hvammstanga. Síðan á Sauðár-
króki og loks í sláturhúsinu á Sel-
fossi. Þar vann ég ýmislegt, var oft
í vömbunum og svo í gærunum.
Þetta hefur verið ágætis vinna.“
Guðjón hefur farið að vinna í slát-
urhúsum á hverju hausti síðustu
árin og á síðasta hausti var hann að
vinna í sláturhúsinu á Sauðárkróki.
„Ég ætla nú ekki að fara oftar og
er bara hættur að vinna. Ég fer að
komast á ellilaun, verð 67 ára 20.
mars á næsta ári.“
Var orðinn þreyttur á
einangruninni
Guðjón segir að það hafi verið allt
í lagi að flytja frá Norðurfirði á
Ströndum til Akraness. Hann hefði
hvort eð er orðið einn eftir af fjöl-
skyldunni ef hann hefði ekki flutt
með foreldrum sínum. „Það var
mikil einangrun þarna og ég var
orðinn svolítið þreyttur á henni.
Ekki síst öllum snjónum á veturna
og veturnir voru langir. Það var
mikil breyting að koma á Akranes,
enginn vetur hér.“ Hann bjó heima
hjá þeim gömlu í Grund á Vestur-
götunni alveg þar til þau fóru á
dvalarheimilið Höfða. „Þar voru
þau þangað til þau dóu. Mamma
dó á undan pabba en pabbi hafði
aðeins unnið hjá Haferninum við
að skera af netum og fleira. Hann
var eitthvað að dunda svona, en
hann var orðinn fullorðinn þegar
við fluttum hingað.“
Hífir fyrir trillukarlana
Nú þegar Guðjón er hættur að
vinna er hann líka aðeins að dunda
svona, eins og hann sagði um pabba
sinn. Hann fer oft á bryggjuna al-
gallaður þegar trillukarlarnir eru að
koma að landi og hífir fyrir þá í land
með löndunarkrananum. Þetta ger-
ir hann bara sér til ánægju án þess
að fá nokkuð fyrir. Aðspurður um
þakklæti frá trillukörlunum seg-
ir hann það misjafnt, sumir þakki
honum oft og vel fyrir en aðrir taki
þetta sem sjálfsögðum hlut. Oft-
ar en ekki grípur hann líka slöng-
una og spúlar bryggjuna ef honum
finnst óþrifalegt þar. „Þeir kunna
best að meta þetta þegar lágsjávað
er og þeir einir um borð. Þá er svo
hátt fyrir þá að príla upp á bryggj-
una fyrir hverja hífingu.“ Hann seg-
ist ganga mikið en þó sé það enginn
ákveðinn rúntur sem hann fari. „Ég
fer þó alltaf niður á bryggju, stund-
um alveg niður á Breið og svo fer
ég svona einhvern hring um bæ-
inn. Svo fer ég stundum í ræktina í
íþróttahúsinu.“
Með mikinn dansáhuga
Guðjón er ánægður í íbúðinni sinni
á Skarðsbrautinni. „Það er nýbúið
að taka þetta allt í gegn. Þegar
var verið að skipta um vatnslagnir
hérna í blokkinni fór að leka hérna
fyrir ofan mig og lak allt hérna nið-
ur. Mér leist nú ekkert á þetta fyrst
því allt parket var ónýtt og máln-
ingin á veggjunum. Tryggingarnar
borguðu svo allt. Það var lagt nýtt
parket og allt málað. Svo var skil-
rúm hérna í stofunni, sem ég lét
fjarlægja og íbúðin er mikið betri
síðan. Ég var þá bara heppinn eft-
ir allt,“ segir hann og hlær sínum
smitandi, einlæga hlátri. Hann á sér
áhugamál og þar er dansinn fremst-
ur. „Ég fer alltaf að dansa í Breið-
firðingabúð í Reykjavík á veturna
einu sinni í viku. Svo fer ég á all-
ar harmonikkuhátíðirnar á sumrin
úti um allt land. Þar er alltaf dansað
og mér finnst sko gaman að dansa.
Svo fer ég oft á einhverja viðburði
hér á Akranesi, sérstaklega ef það er
tónlist. Áður fyrr fór ég oft á böllin
á Hótelinu. Ég fór í dansskóla hér
á Akranesi til að læra almennilega
að dansa. Dansinn og harmonikku-
tónlist eru aðaláhugamálin mín.“
Hann segist ekki horfa á fótbolta og
aldrei hafa haft gaman af honum.
Hann segist ekki eiga tölvu. „Ég
fór þó á tölvunámskeið en það var
ekkert vit í því og mér leist ekkert á
þetta. Ég á gott sjónvarp og er með
nokkrar stöðvar. Einu sinni var ég
búinn að taka mikið upp af efni úr
sjónvarpinu á spólur en svo keypti
ég mér tæki sem ég get fært allt af
spólunum og yfir á DVD diska. Ég
horfi oft á það,“ segir hann og sýnir
stoltur diskasafnið sitt. „Svo keypti
ég mér flakkara og lét setja allt yfir
á hann svo ef þetta bilar fara mynd-
irnar ekkert. Það eru svo margir
bara með þetta í tölvunni sinni og
svo hrinur hún og þá er allt týnt,“
segir hann og veit greinilega sitt-
hvað um tæknina.
Eftirminnileg ferð
Sneriltromma í stofunni vekur at-
hygli blaðamanns og Guðjón tekur
smá sóló fyrir hann. Hann segist að-
eins hafa lært á trommur í tónlistar-
skólanum á Akranesi en eigi þó bara
sneriltrommu og leiki sér á hana. Af
öðrum áhugamálum nefnir Guðjón
ferðalög. „Þegar ég var með fulla
vinnu allt árið fór ég stundum með
Ferðafélagi Íslands í ferðir og einni
ferð gleymi ég aldrei. Þetta var al-
deilis eftirminnileg ferð og ég verð
að segja frá henni. Við fórum fyrst
til Akureyrar og gistum þar. Fór-
um svo um morguninn yfir í Fljót.
Fórum þá yfir Lágheiðina. Ferðin
er eftirminnileg af því að þá bjarg-
aði ég hér um bil tveimur börn-
um. Fyrst stoppuðum við neðan við
bratta hlíð og þar var grasflöt fyr-
ir neðan. Með í ferðinni var kona
með fimm ár barn. Þarna fóru allir
út að skoða sig um fyrir neðan. Ég
fór svo fyrstur upp hlíðina aftur í
átt að veginum. Þegar ég er kominn
langleiðina upp er eins og einhver
segi við mig að stoppa og líta við.
Þá sé ég að barnið er að príla þarna
upp bratta hlíðina á eftir mér. Svo
ég hljóp aftur fyrir það og þá datt
það bara á höndina á mér. Ég leiddi
það svo upp. Þarna hefði það get-
að dottið niður snarbratta hlíðina
og slasast eða dáið. Í hitt skiptið var
það átta ára snáði þegar við fórum
út í Þórðarhöfða í Skagafirði. Þeg-
ar allir voru komnir út ætlaði bíl-
stjórinn á rútunni að færa bílinn til
að leggja honum. Þá sá ég að strák-
urinn fór fyrir bílinn og bílstjór-
inn sá hann ekki. Ég var stutt frá og
reif í öxlina á stráknum. Þannig gat
ég kippt honum frá bílnum, ann-
ars hefði hann orðið undir honum.
Strákurinn var öskureiður fyrst en
foreldrar hans þökkuðu mér mik-
ið fyrir. Í ferðalokin tilkynnti far-
arstjórinn að ég væri bjargvættur
ferðarinnar og ég fékk mikið klapp.
Þetta var ánægjulegt að geta bjarg-
að þessum börnum, annars hefði
ferðin ekki orðið ánægjuleg,“ sagði
öðlingurinn Guðjón Sveinbjörns-
son, sem alltaf hefur skilað sínu en
kannski ekki alltaf fengið það sem
hann hefur átt skilið frá samfé-
laginu. hb
Guðjón á þjóðhátíðardaginn 17. júní á Akratorgi. Ljósm. Guðmundur Bjarki Halldórsson.
Á löndunarkrananum á bryggjunni á Akranesi. Ljósm. hb.
Það er stutt í brosið. Ljósm. hb.
Guðjón á sneriltrommu heima í stofu.
Ljósm. hb.