Skessuhorn - 03.09.2014, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 3. SEPTEMBER 2014
Áramót í útgerðinni
Ólafsvík er stærsta
löndunarhöfn
makríls og Arnar-
stapi næststærst
Frá því makrílveiðar smábáta hófust
1. júlí síðastliðinn og til 25. ágúst
hafa 4.900 tonn veiðst. Á vef Lands-
sambands smábátasjómanna kemur
fram að veiðisvæðin hafa einkum
verið við Reykjanes, þ.e. Keflavík og
útifyrir Grindavík, við Snæfellsnes og
í Húnaflóa, einkum í Steingrímsfirði
og nú síðast í Miðfirði. Aflanum hafa
bátarnir landað á svæðinu frá Vest-
mannaeyjum vestur og norður um að
Hólmavík á alls 12 höfnum. Mestu
hefur verið landað í Ólafsvík, eða
1.326 tonnum sem jafngildir 27%.
Næst í röð löndunarhafna kemur
Arnarstapi með 804 tonn, í Grindavík
er búið að landa 732 tonnum, Rifi 695
tonnum og Keflavík 634 tonnum.
mm/ Ljósm. af.
Kynntu tvær nýjar vélar til matvælaiðnaðar
Fyrirtæki með því virðulega nafni
„Traust Know How Ltd“ hefur að­
setur í Lækjarkoti í Borgarhreppi,
skammt ofan við Borgarnes. Ekki fer
mikið fyrir byggingum séð frá þjóð­
veginum, en þegar heim er komið
blasa við reisulegar og nýlegar bygg­
ingar sem nú stendur til að byggja
við. Á bænum er einnig rekin gisti­
þjónusta í smáhýsum og sjást þau hús
þegar ekið er um þjóðveginn. Fyrir­
tækið Traust var upphaflega stofnað
af núverandi eiganda árið 1979 en
hefur síðan farið í gegnum öldudali
ekki síður en góð ár. Trausti Eiríks­
son vélaverkfræðingur heitir maður­
inn sem setið hefur við stjórnvölinn
alla tíð. Hann kveðst hafa farið illa
út úr hruninu. Tapað eigið fé fyrir­
tækisins en sé nú að byggja það hægt
og rólega upp að nýju. Reksturinn
skili afgangi á hverju ári og stöðug
eftirspurn sé eftir vélum til matæla­
iðnaðar. Þrátt fyrir að Traust sé ekki
stórt fyrirtæki í þessum geira, í sam­
anburði við t.d. Marel og Skagann,
sérhæfir fyrirtækið sig í framleiðslu
á háþróuðum vélbúnaði til mat­
vælaiðnaðar, aðallega þó til vinnslu
á sjávarafurðum. Hjá fyrirtækinu er
hægt að kaupa tugi vörunúmera, allt
upp í fullbúnar verksmiðjur. Síðast­
liðinn föstudag buðu Trausti Eiríks­
son og starfsmenn hans blaðamönn­
um að kíkja í heimsókn. Tilefnið var
að kynna starfsemina en einkum þó
tvær nýjar vélar sem biðu þess að
fara í gáma áleiðis til nýrra kaup­
enda, í þessu tilfelli á Spáni. Ann­
ars vegar var um að ræða skurðar­
vél sem skannar og sker fiskflök nið­
ur í fyrirfram gefnar stærðir, þannig
að hver biti verði nákvæmlega jafn
stór. Hins vegar var kynnt vél sem
afsaltar fisk.
Lasertækni hlutar
flakið í bita
Báðar vélarnar sem kynntar voru í
Lækjarkoti í síðustu viku hafa ver­
ið seldar. Á það reyndar við um alla
framleiðslu fyrirtækisins. Ekki er
hafin smíði á dýrum vélum eða véla­
samstæðum nema búið sé að selja
þær áður. Skurðarvélin segir Trausti
Eiríksson að sé sú fyrsta sinnar teg­
undar. Hún sker afurðina, sem get­
ur verið allt frá síldarflaki til stærstu
þorska, í fyrirfram ákveðið marga
bita. Vélin metur þykkt og þyngd
og hægt er að forrita hana þannig að
hún skilji t.d. sporðstykkið eftir því
það hefur aðra eðlisþyngd en þykk­
ari hlutar af bolfiskinum. Notuð er
laser þrívíddartækni til að greina
lögun hráefnisins og reiknar vélin
síðan skammtastærðir út frá niður­
stöðum úr skönnun og eðlisþyngd.
Það tekur vélina síðan innan við
sekúndu að hluta fiskflakið niður
í þessa bita. Skurðarvél þessi hent­
ar til vinnslu á öllum fiski og bein­
lausum kjötafurðum. „Hér teljum
við okkur vera búna að smíða vél
sem tekur minna pláss en vélar frá
öðrum framleiðendum og á mun
hagkvæmara verði en áður hefur
þekkst,“ sagði Trausti. Hann bætti
því við að þróun og smíði vélarinnar
hafi staðið yfir í tvö ár. Því sé þróun­
arstarf sem þetta mikil þolinmæðis­
vinna, en gefandi um leið.
Færa virðisaukann
til sín
Afsöltunarvélin sem kynnt var frá
Trausti byggir á nýrri aðferð við að
afsalta fisk á síðari stigum vinnslunn­
ar. Vélin endurnýtir saltið sem ekki
hefur nýst til vinnslunnar og bætir
þannig hráefnisnotkun. Trausti segir
að vél þessi fari til kaupanda á Spáni
sem starfar við að kaupa saltfisk t.d.
héðan og frá Noregi og vinnur hann
í pakkningar sem henta kaupendum
hans. Trausti segir að Spánverjar og
aðrar suður Evrópuþjóðir séu farnar
að færa virðisaukann af framleiðsl­
unni í auknum mæli til sín. Vél sem
þessi henti vel smærri kaupendum
og dreifingaraðilum á saltfiski.
Betra að færa sig út
úr höfuðborginni
Trausti Eiríksson segist hafa vilj­
að flytja út fyrir höfuðborgarsvæð­
ið þar sem fasteignaverð hafi keyrt
fram úr hófi á þenslutímabilinu
fyrir bankahrun 2008. Fyrir val­
inu varð Lækjarkot í Borgarfirði.
„Ég og konan mín, Ása Ólafsdótt­
ir myndlistarmaður, erum bæði ætt­
uð úr Borgarfirðinum. Í upphafi var
ekki meiningin að flytja alla starf­
semi til Borgarfjarðar, aðeins okk­
ur tvö og vinnustofuna hennar Ásu.
Fyrirtækið hafði áður verið svo láns­
samt að fá lóð undir iðnaðarhús­
næði á Kjalarnesi eftir að hafa verið
á biðlista með lóð í mörg ár. Gallinn
var aðeins sá að sótt hafði verið um
lóð undir 700 m2 iðnaðarhúsnæði
en lóðin sem stóð til boða var fyrir
2.400 m2 hús. Andinn í þjóðfélaginu
var slíkur að allir hvöttu mann til að
byggja stærra en þurfti og var ákveð­
ið að byggja stórt og nota 1/3 undir
fyrirtækið, selja 1/3 og leigja 1/3.“
Trausti segir að þessi ákvörðun
og bygging hússins á Kjalarnesinu
hafi markað vatnaskil. Hann hafi því
farið illa út úr bankahruninu. Lán­
ið sem hvíldi á nýja húsinu stökk­
breyttist og því hafi hann neyðst til
að gera fyrirtækið sem byggði fast­
eignina gjaldþrota. Eigið fé í hús­
inu, sem var um þriðjungur, brann
upp við það. „Í stað þess að hætta
rekstri, sem ég hefði rétt eins getað
gert á þessum tímapunkti, ákvað ég
að byggja iðnaðarhús hér á hlaðinu
í Lækjarkoti,“ segir Trausti. Fram­
leiðsla fyrirtækisins hafi því aldrei
fallið niður þrátt fyrir að missa hús­
ið á Kjalarnesi. Hann segist hafa
verið heppinn með starfsmenn úr
héraðinu og raunar hafi það komið
honum á óvart hversu mikið leynd­
ist af góðum verkmönnum í Borg­
arfirði. „Ég hef tekið eftir því að
margir færir vélfræðingar og iðn­
aðarmenn búa hér á svæðinu. Þetta
hefur hjálpað verulega til í starf­
semi fyrirtækisins sem þarf stöð­
ugt á útsjónarsömum og laghent­
um verkmönnum að halda. Það vill
nú þannig til að þeir sem hafa feng­
ist við búrekstur af einhverjum toga
hafa þurft á vélaþekkingu að halda
svo landbúnaðartækin væru í góðu
standi. Þessi verkþekking kemur sér
að góðum notum við hverskonar
uppsetningu á vélum á borð við þær
sem við erum að framleiða,“ segir
Trausti. Þessa dagana eru frá fimm­
tán til tuttugu starfsmenn hjá fyrir­
tækinu í Lækjarkoti.
mm
Trausti Eiríksson vélaverkfræðingur er hér lengst til hægri ásamt þremur af starfsmönnum sínum. F.v. Þórður Eiríksson, Sigur-
geir Gíslason, Magnús St Einarsson og Trausti. Þeir standa við nýju laser skurðarvélina og á bandinu er laxaflak.
Eftir að vélin hafði verið forrituð skar hún laxaflak þetta í átta jafn stóra bita á
augabragði, en sporðstykkið var skilið eftir.
Afsöltunarvél fyrir saltfiskframleiðslu.