Skessuhorn - 17.09.2014, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 17. SEPTEMBER 2014
Kjaftað um kynlíf
Út er komin bókin Kjaftað um kyn-
líf, handbók fyrir fullorðna til að
ræða um kynlíf við börn og ung-
linga. Höfundur bókarinnar er Sig-
ríður Dögg Arnardóttir kynfræð-
ingur, en hún nam kynfræði (sex-
ology) í Curtin- háskóla í Vest-
ur-Ástralíu. Íslensk ungmenni
eru yngri en jafnaldrar þeirra í ná-
grannalöndunum þegar þau hefja
kynmök, eiga fleiri rekkjunauta,
smitast oftar af kynsjúkdómum,
horfa meira á klám og tíðni ung-
lingaþungana er hærri hjá þeim.
„Þessi handbók leggur foreldr-
um og þeim sem starfa náið með
börnum og unglingum til verkfæri
til þess að kjafta um kynlíf á op-
inskáan hátt. Með húmor og hrein-
skilni að leiðarljósi er auðveldara
að ræða málefni sem mörgum þykja
óþægileg og sumir álíta jafnvel vera
tabú. Orð eins og píka, klám, stað-
alímyndir, sjálfsfróun, sleipiefni
og kynhneigð verða fyrir bragðið
hversdagsleg og auðveld viðureign-
ar. Börn og unglingar hafa þörf fyr-
ir opnar samræður um kynferðis-
leg málefni. Það styrkir kynverund
þeirra og býr þau undir að stunda
kynlíf á sínum eigin forsendum
þegar þau eru tilbúin til þess,“ seg-
ir í tilkynningu vegna útgáfu bókar-
innar. mm
„Við viljum gjarnan vera góður granni“
Elkem Ísland á Grundartanga hef-
ur verið einn allra mikilvægasti at-
vinnuveitandinn á Vesturlandi allt
frá því að verksmiðjan var gangsett
26. júní 1979, eða fyrir 35 árum.
Verksmiðjan var vísirinn að þeirri
stóriðju- og iðnaðaruppbyggingu
sem síðar varð á Grundartanga, því
iðnaðarþorpi sem þar er risið og
virðist enn ætla að vaxa mikið. Ekki
síst ef vitnað er til þess að útlit er fyr-
ir að með haustinu byrji að rísa þar
verksmiðja til framleiðslu sólarkís-
ils og þar með tilkomu a.m.k. fjögur
hundruð starfa til viðbótar á Grund-
artanga. Hjá Elkem Ísland starfa við
daglegan rekstur um 200 manns að
verktökum meðtöldum, en fastir
starfsmenn við verksmiðjuna eru um
160. Á liðnu sumri urðu forstjóra-
skipti hjá Elkem Ísland. Einar Þor-
steinsson, sem verið hafði forstjóri
fyrirtækisins um árabil, hvarf þá til
starfa fyrir samsteypuna úti í heimi
og við forstjórastarfinu tók Gestur
Pétursson. Gestur hóf störf hjá El-
kem Ísland í árslok 2010. Var þá ráð-
inn framkvæmdastjóri fyrir öryggis-,
heilbrigðis- og umhverfismál. Hann
starfaði að þessum mikilvægum þátt-
um við hlið Einars forstjóra en var
síðan vorið 2012 formlega gerður að
staðgengli hans. Blaðamaður Skessu-
horns fór í heimsókn á Grundar-
tanga í vikunni sem leið til að ræða
við nýjan forstjóra Elkem Ísland.
Hefur starfað mikið
að stóriðjunni
Gestur er iðnaðar- og rekstrar-
verkfræðingur að mennt og stund-
aði bæði BS- og meistaranám sitt í
Oklahoma í Bandaríkjunum. Áður
en hann kom til starfa hjá Elkem Ís-
land vann hann um tíma við járn-
grýtisnámur hjá Kirkenes nyrst í
Noregi. Hann hefur starfað mik-
ið við stóriðjuna á Íslandi, í um það
bil fjögur ár við uppbyggingu Fjarð-
aráls á Reyðarfirði og þar áður í
svipaðan tíma hjá Ísal. Einnig hef-
ur Gestur unnið sem ráðgjafi hjá
Norðuráli, þannig að hann telur
sig þekkja mjög vel til stóriðjunnar
hér á landi. Gestur býr í Kópavogi
ásamt eiginkonu sinni og eiga þau
þrjú börn. „Já, ég bý í bænum þar
sem þeir innfæddu eru miklu mun
færri en hinir aðfluttu. Rætur mín-
ar liggja þó í Innri-Njarðvík þar sem
ég ólst upp. Einnig var ég að nokkru
leyti norður í Skagafirði þar sem
ég á ættingja og venslafólk og var
í sveit sem strákur. Þar er móður-
fólkið. Þegar ég réði mig til starfa á
Grundartanga velti ég því fyrir mér
hvort það myndi ganga að vinna þar
og búa í Kópavogi. Síðan kom í ljós
að þetta var bara ágætt. Ég er rúm-
lega 40 mínútur í vinnuna og aðeins
lengur til baka þegar umferðin er
heldur þyngri. Leiðina hingað upp
á Grundartanga nota ég til að gíra
mig inn á vinnuna og á heimleið-
inni næ ég að sama skapi að kúpla
mig algjörlega út úr henni. Akstur-
inn hentar mér því ágætlega og ég
sé ekki að við séum neitt að flytja á
svæðið í bili.“
Mikill útivistarmaður
Blaðamanni lék forvitni á því að
vita meira um Gest og eins og
oft var viðmælandinn spurður um
áhugamálin. Gestur segist vera
mikill útivistarmaður og njóta sín í
öllu sem útiverunni viðkemur. „Ég
geng til dæmis mikið á fjöll og er
eiginlega búinn að ganga á öll fjöll
hérna í nágrenninu nema á aust-
urhluta Skarðsheiðarinnar. Það er
svo gríðarlega nærandi, ekkert síð-
ur fyrir sálina en líkamann, að vera
í snertingu við náttúruna og upp-
lifa þá miklu og misjöfnu stemn-
ingu sem hún býður upp á,“ seg-
ir Gestur.
Hann segir að þetta áhuga-
mál sitt fari ágætlega saman við
það sem hann hefur m.a. starfað
mikið að síðustu árin á Grundar-
anga, þ.e.a.s. umhverfis-, örygg-
is- og heilbrigðismálin. „Í raun er
mikið frumkvöðlastarf sem starfs-
fólk verksmiðjunnar hefur unnið
að í gegnum tíðina. Það kom mér
á óvart hversu gott samstarf fyr-
irtækjanna á Grundartanga er um
umhverfisvöktunina. Hún er líka
miklu umfangsmeiri en ég gerði
mér upphaflega grein fyrir. Sér-
staklega reynir á gott samstarf milli
stærstu fyrirtækjanna; Elkem og
Norðuráls, og mér finnst það mjög
til fyrirmyndar. Þetta fyrirkomulag
umhverfisvöktunar hér á Grundar-
tanga hefur orðið til þess að það er
orðið fyrirmynd að skipulagi nýrra
iðnaðarsvæða í landinu hjá Um-
hverfisstofnun.“
Mikill árangur í minnk-
un reyklosunar
Gestur segir að Elkem Ísland eins
og fleiri fyrirtæki á Grundartanga
leggi áherslu á að vera góður ná-
granni. Í umhverfisvöktuninni eru
vaktaðir rúmlega 80 umhverfisþætt-
ir á og í grennd iðnaðarsvæðisins.
Blaðamaður vekur máls á því í spjall-
inu við Gest að það sem Elkem hafi
mest verið gagnrýnt fyrir varðandi
umhverfismálin sé þegar svoköll-
uð neyðarreyklosun á sér stað ann-
að slagið. Þegar það gerist verði fólk
vart við mikinn reyk og gufur sem
stíga upp frá verksmiðjunni. Gestur
segir að mikill árangur hafi náðst í
því að minnka þessa neyðarreyklos-
un síðustu þrjú árin. Starfsleyfi geri
ráð fyrir því að verksmiðjan megi
losa út 1% af þeim tíma sem verk-
smiðjan sé starfandi. „Við höfum
verið langt innan við þessi mörk og
síðustu árin hefur þetta sem betur
fer minnkað stórlega. Á síðasta ári
var útlosunin komin niður í 0,07%
af rekstrartíma og meðaltalið í ár er
um 0,04%. Þetta er ánægjulegur ár-
angur sem er okkar frábæra starfs-
fólki að þakka. En við erum samt
ekki hættir og stefnum áfram að því
að bæta okkur enn frekar hvað um-
hverfismálin varðar. Í okkar huga
eru umhverfismálin ekkert síður
mikilvægur þáttur en framleiðsla
góðrar vöru og eðlileg framlegð frá
rekstrinum.“
Samkeppnishæfi verk-
smiðjunnar hefur aukist
Það er líklega ekki á allra vitorði að
verksmiðja Elkem Ísland á Grund-
artanga er önnur af tveimur stærstu
kísilmálmverksmiðjum í heiminum.
Gestur segir einingarnar ekki stór-
ar í kísilmálmframleiðslunni. Engu
að síður hafi staðan á járnvörumark-
aðnum verið þannig að offramboð
hafi myndast og afurðaverð ver-
ið lágt í nokkur ár. „Verksmiðjan
hérna þarf að vera samkeppnisfær
og samhent og gott stafsfólk hefur
staðið með okkur. Starfsumhverf-
ið að undanförnu hefur verið mik-
ill prófsteinn og okkur hefur í sam-
einingu tekist að auka samkeppnis-
hæfni verksmiðjunnar.“ Spurður um
framleiðsluna segir Gestur að lengi
vel hafi staðlaður kísilmálmur verið
aðalframleiðslan en seinni árin þró-
uð dýrari og flóknari framleiðsla á
sérvöru, sem hafi aukið framlegð hjá
fyrirtækinu.
Sérvaran að verða stærri
hluti framleiðslunnar
Gestur segir að áætlanir geri ráð fyr-
ir að næsta ár, 2015, verði sérvöru-
framleiðslan orðin meira en 50% af
framleiðslu Elkem Ísland. Sú áætl-
un byggir á því að þá verði hægt að
reka alla þrjá ofna verksmiðjunnar
megnið af árinu. Vegna orkuskerð-
inga hjá Landsvirkjun, sem sköpuð-
ust af náttúrulegum orsökum, fyrr á
þessu ári þurfti að slökkva á tveim-
ur af þremur ofnum verksmiðjunn-
ar í sex vikur með tilheyrandi óhag-
ræði fyrir reksturinn. Gestur seg-
ir að því hafi verið mætt eins og
öðrum þrengingum sem Elkem Ís-
land hefur gengið í gegnum síð-
ustu árin. Hann segist engu að síður
vera bjartsýnn á að framundan séu
bjartir tímar í rekstri Elkem Ísland á
Grundartanga, en eins og áður seg-
ir er um þessar mundir 35 ár frá því
að framleiðsla kísilmálms hófst á Ís-
landi.
þá
Spjallað við Gest Pétursson nýjan forstjóra Elkem Ísland
Gestur Pétursson forstjóri Elkem Ísland í hlíðunum við Mörk í Hvalfjarðarsveit með verksmiðjusvæðið á Grundartanga í
baksýn.
Unnið að framleiðslu kísilmálms hjá
Elkem Ísland á Grundartanga.
Frá stjórnstöð kísilmálmsverksmiðjunnar.