Skessuhorn - 01.10.2014, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 2014
Talvert hefur verið í umræðunni
síðustu mánuði, í tengslum við um-
ræðuna um velferð dýra, að básafjós
heyri að líkindum sögunni til hér á
landi. Bændur hafa margir hverjir
tengt þessa umræðu því að von er
á endurskoðaðri reglugerð um að-
búnað dýra frá árinu 2002. Jafnvel
var búist við að ný og endurskoð-
uð reglugerð myndi öðlast gildi um
næstu áramót. Drög að reglugerð-
inni hafa verið til umsagnar nú síð-
sumars og eiga eftir að fara til frek-
ari umfjöllunar. Skessuhorn sóttist
eftir leyfi til að kynna sér drögin, en
það svar fékkst frá aðstoðarmanni
landbúnaðarráðherra að drög-
in væru skilgreind sem vinnuskjal
og yrðu ekki að sinni gerð opin-
ber. Samkvæmt heimildum Skessu-
horns er í drögunum að reglugerð-
inni, eins og þau líta út í dag, engar
stórvægilegar breytingar frá gild-
andi reglugerð frá 2002. Samkvæmt
sömu heimildum verður veitt und-
anþága fyrir básafjósum á Íslandi til
ársins 2033, eða í tæplega tuttugu
ár. Þau fjós sem byggð verða fram
að þeim tíma skulu hins vegar vera
lausagöngufjós. Eins skulu breyt-
ingar sem gerðar verða á fjósum
þannig útfærðar að um lausagöngu
gripa verði að ræða.
Umræða um velferð nautgripa
í fjósum á Íslandi fór á flug í vor
þegar Sigurborg Daðadóttir yfir-
dýralæknir tjáði sig um þau mál
í tengslum við væntanlega reglu-
gerð. Í þeim fréttum var það gert
að aðalefni að kýr væru bundnar á
bása á Íslandi og vafi léki á því að
athafnafrelsi þeirra væri nægjan-
legt. Margir bændur virðast hafa
túlkað þá umræðu sem þá átti sér
stað á þá vegu að nú væru dag-
ar básafjósa í landinu nánast tald-
ir. Skessuhorn veit dæmi þess að
bóndi á Vesturlandi lætur kýr sín-
ar ekki fá fang um þessar mundir og
ætlar að farga þeim eða selja þeg-
ar nytin úr þeim verður búin. Um-
ræddur bóndi telur það ekki hag-
kvæmt fyrir sig að byggja nýtt fjós.
Í þessu sambandi má einnig geta
þess að héraðsdýralæknar í land-
inu, sem eru starfsmenn Matvæla-
stofnunar, hafa að undanförnu fylgt
af festu eftir ákvæðum í reglugerð-
inni frá 2002, um aðbúnað gripa í
básafjósum, svo sem að básafjöldi
sé nægjanlegur og að stærð og út-
færslur við bása og jötur sé í sam-
ræmi við gildandi reglugerð. Vit-
að er um nýleg fjós sem ekki stand-
ast þau ákvæði reglugerðarinnar,
fjós sem byggð voru skömmu fyr-
ir aldamót.
Endurskoðun reglugerðar um
velferð búpenings í landinu hef-
ur verið unnin í tengslum við lög
númer 55/2013 um velferð dýra
sem tóku gildi 4. febrúar á þessu
ár. Í 29. grein þeirra kveður á um
að ráðherra setji í reglugerð nánari
kröfur er lúta að aðbúnaði einstakra
dýrategunda. Áætlað var að reglu-
gerð um aðbúnað nautgripa myndi
taka gildi um næstu áramót en þar
sem drögin eru enn til umfjöllunar
verður að teljast hæpið að sú tíma-
setning standist.
þá
„Við undrumst og höfum mikl-
ar áhyggjur af því að stjórn Land-
búnaðarskóla Íslands, stjórnend-
ur og í raun menntamálayfirvöld
taka ekki til varna með hagsmuni
Landbúnaðarháskólans og starfs-
manna í huga,“ segir Björn Bjarki
Þorsteinsson forseti sveitarstjórn-
ar Borgarbyggðar aðspurður um þá
staðreynd að nú sé búið að segja tíu
starfsmönnum LbhÍ upp störfum
og framundan sé enn meiri niður-
skurður á framlögum til stofnunar-
innar. „Menntamálaráðherra virðist
enn vera í þeim gír að ætla að svelta
skólann og atvinnumálaráðherra,
sem jafnframt er ráðherra landbún-
aðarmála, lætur ekki sitt eftir liggja
og sker fjárveitingar verulega nið-
ur til rannsókna sem skólinn hef-
ur fengið sem sértekjur. Þessir tveir
ráðherrar eru að skerða framlög til
skólans verulega. Þetta er byggða-
stefna sem ég og við í Borgarbyggð
skiljum ekki upp né niður í og er
algerlega úr takti við stefnumið
sitjandi ríkisstjórnar,“ segir Björn
Bjarki.
Forseti sveitarstjórnar segir það
æskilegt að ferli því sem háskólaráð
LbhÍ ætlaði að setja í gang varð-
andi ráðningu á nýjum rektor, yrði
hraðað þannig að skólinn eignað-
ist kröftugan talsmann gagnvart
fjárveitingar- og ríkisvaldinu öllu.
„Við í Borgarbyggð og þau félaga-
og hagsmunasamtök sem stutt hafa
áframhaldandi sjálfstæði Landbún-
aðarháskóla Íslands eru enn boð-
in og búin til að berjast fyrir sjálf-
stæði skólans en til þess að það sé
gagn af því þarf skólinn öfluga for-
ystu og starfsmenn skólans eiga svo
sannarlega skilið að fá öflugan aðila
í brúna sem heldur utan um starfs-
mannahópinn. Starfsmenn eiga alla
mína samúð að þurfa að vinna við
þær aðstæður sem stjórn, stjórn-
endur og stjórnvöld skapa þeim
í núverandi stöðu,“ segir Björn
Bjarki Þorsteinsson.
mm
Stjórnendur Landbúnaðarháskóla
Íslands hafa sent uppsagnarbréf til
þeirra tíu starfsmanna skólans sem
sagt verður upp til að mæta hag-
ræðingarkröfu ríkisins. Voru bréf-
in að berast starfsmönnum í síðustu
viku. Björn Þorsteinsson rektor
skólans segir í samtali við Skessu-
horn að starfsmannafundur verði
haldinn á þremur starfsstöðvum
LbhÍ, í gegnum fjarfundakerfi, fyr-
ir hádegi í dag, miðvikudaginn 1.
október þegar uppsagnirnar taka
gildi. Rektor segir að þar verði
greint frá þeim breytingum sem
gerðar verða varðandi framkvæmd
verkefna vegna uppsagnanna. Fram
að þeim tíma verði ekki gefnar upp-
lýsingar til fjölmiðla hvaða verkefn-
um þeir sinntu sem fengu uppsagn-
arbréfin. Engar persónurekjanlegar
upplýsingar verði gefnar varðandi
uppsagnirnar.
Aðspurður um stuðning við þá
sem fá uppsagnirnar sagði Björn
að farið hafi verið að þekktum for-
dæmum hjá stofnunum og fyrir-
tækjum sem vilji hjálpa þeim sem
verða fyrir því áfalli að missa vinn-
una. Uppsögninni til starfsmann-
anna tíu fylgi boð um tvo tíma hjá
sálfræðingi.
Eins og fram hefur komið í
Skessuhorni meta stjórnendur LbhÍ
hagræðingarkröfu frá stjórnvöld-
um vegna næsta árs um 61 milljón
króna. Niðurskurður á ríkisfram-
lagi milli ára er tæpar átta milljón-
ir frá mennta- og menningarmála-
ráðuneyti og framlag frá atvinnu-
og nýsköpunarráðuneyti lækkar um
18 milljónir. Að auki er gert ráð fyr-
ir að LbhÍ verði gert að greiða 35
milljónir á næsta ári vegna skuldar
við ríkisjóð en í ár hefur verið gerð
krafa um tíu milljóna króna greiðslu
inn á skuldina við ríkissjóð.
þá
Hjá kornbændum á Vesturlandi
stefnir í annað hörmungarsumarið
í ræktun í röð. Skemmdir hafa orð-
ið á kornökrunum vegna votviðra-
tíðar og hvassviðris að undanförnu.
Það er eins og Svanur Guðmunds-
son bóndi í Dalsmynni segir; rign-
ing og kornrækt fara ekki vel sam-
an. Bændur hafa náð litlu af ökr-
unum í haust og þessa dagana ætti
sláttur og þresking á korni að vera
komin á fullt eða lokið. Blautir akr-
ar og óhagstætt tíðarfar undanfarið
og í kortunum næstu dagana eyk-
ur ekki bjartsýni kornbænda, enda
komst þeir ekki með tækin út á akr-
ana sökum bleytu. „Þetta lítur ekki
vel út en er samt ekki búið,“ sagði
Magnús Þór Eggertsson bóndi í Ás-
garði í Reykholtsdal. Magnús sagð-
ist hafa farið af stað með fyrra fall-
inu og náð talverðu af byggi í byrj-
un septembermánaðar. Þá hafði
hann náð byggi af tæplega helmingi
þeirra 36 hektara sem hann sáði
byggi í. Hann slær einnig og þresk-
ir fyrir kornbændur í nágrenninu og
alls eru það rúmlega hundrað hekt-
arar. Þeir akrar eru allir óslegnir og
bleyta og óhagstætt tíðarfar ger-
ir það að verkum að í bráð verður
ekki hægt að komast um þá. Magn-
ús í Ásgarði segir að það hefði litið
ágætlega út með kornrækt í byrjun
september en undanfarið hafi orðið
skemmdir á ökrunum í hvassviðr-
um, þar sem kornið hafi „ruslast af“
eins og hann kallaði það. Það væri
því ljóst að uppskeran yrði undir
meðalagi.
Á öðrum svæðum er búið að
þreskja ennþá minna af korni þetta
haustið. Í Dalsmynni og nálægum
bæjum í Eyja- og Miklaholtshreppi
þar sem kornrækt er stunduð hafði
fyrir síðustu helgi aðeins náðst af
10-15 hekturum af þeim 80 sem
sáð var í. Þar varð tjón í júlímán-
uði vegna rigningartíðar og vatns
sem safnaðist í hluta af ökrunum.
Vindurinn er síðan farinn að skerða
uppskeruna núna á haustdögum.
Svanur í Dalsmynni segir ljóst að
uppskeran verði döpur þetta haust-
ið, annað hörmungasumarið í röð í
kornræktinni á Vesturlandi.
Eftir reynsluna frá sumrinu í
fyrra tók Kristján Sigurðsson bóndi
í Lyngbrekku í Dölum þann kost að
sá ekki í vor, en Kristján var þó bú-
inn að byggja upp góða aðstöðu til
að verka kornið, m.a. góða korn-
hlöðu.
Þrátt fyrir að fá slæmt start í fyrra
juku svínabændur hjá Stjörnugrís á
Melum í Melasveit kornræktina
síðasta vor. Sáðu þá í 180 hektara.
Fyrir helgina hafði aðeins náðst af
fimm hekturum. Jón Þór Marinós-
son kornbóndi í Hvítanesi og starfs-
maður Melabúsins sagði menn þó
ekkert orðna svartsýna þar sem yrk-
ið sem sáð var ætti að þola vel vætu-
tíð og vinda.
þá/ Ljósm. úr safni Skessuhorns.
Björn Þorsteinsson rektor LbhÍ er hér staddur á Hvanneyri ásamt nokkrum
nemendum. Ljósm. úr safni.
Uppsagnarbréfin farin að
berast til starfsmanna LbhÍ
Bændur fá að líkindum undan­
þágu fyrir básafjósum til 2033
Björn Bjarki Þorsteinsson forseti
sveitarstjórnar í Borgarbyggð.
„Starfsmenn LbhÍ eiga skilið að
auglýst verði eftir öflugum rektor“
Kornþresking í Laxárholti á Mýrum.
Stefnir í annað hörmungarsumar
í kornrækt á Vesturlandi
Kornþresking í Belgsholti í Melasveit.