Skessuhorn - 01.10.2014, Blaðsíða 34

34 MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 2014
Netsamband í Flatey á Breiðafirði
þykir lélegt og óstöðugt. Ef margir
nota netsambandið á sama tíma, þá
leggst það alveg af og eyjan verð-
ur sambandslaus. Að sögn Björns
Samúelssonar, húseigenda í Flatey,
er netsambandið svo slæmt að far-
ið sé að reyna verulega á langlund-
argeð þeirra sem mikið dvelja í eyj-
unni. „Það vantar meiri flutnings-
getu í netsambandið. Það eru allir
með snjallsíma eða spjaldtölvur nú
til dags og á ákveðnum tímapunkti
dagsins þá lognast netsambandið út
af. Verst er ástandið eftir kvöldmat,
þegar fólk er búið að vaska upp og
allir fara á Facebook. Þá leggst netið
hreinlega á hliðina framundir mið-
nætti,“ útskýrir Björn. Hann segir
að verst sé ástandið yfir hásumarið,
þegar margir eru í eyjunni.
Aðsókn ferðamanna í Flatey er
mikil, bæði í húsin og á tjaldsvæð-
ið sem þar er. Að sögn Björns er
alltaf að bætast við þann fjölda sem
sækir út í eyjuna yfir sumartímann.
„En það eru ekki bara gestir í eyj-
unni sem fara á netið. Ferjan Bald-
ur nýtir einnig netsambandið í eyj-
unni. Skipið siglir framhjá, þannig
að bæði skipið sjálft og farþegarn-
ir sem eru um borð taka netsam-
band frá eyjunni ef svo má segja,“
bætir hann við. Björn segir ákveðna
hættu stafa af sambandsleysinu enda
kemur það einnig niður á farsíma-
sambandi í eyjunni. „Eyjan verður
á köflum alveg sambandslaus. Það
er ákveðið öryggismál, sérstaklega
þegar margir eru staddir þar. Þetta
hefur líka áhrif á veðurstöðina sem
er í eyjunni. Hún missir allt sam-
band þegar netið dettur út. Það er
ekki gott enda eru margir sem nýta
hana. Hún er ætluð fyrir okkur í
eyjunni en Sæferðir nýta hana líka
ásamt smábátum sem sækja á miðin
hérna rétt hjá.“ grþ/ Ljósm. fh.
Samkeppni er mikilvæg til þess að
draga fram það besta í hverjum
og einum. Í mjólkuriðnaði hefur
ríkt lítil samkeppni við innflutning
vegna takmarkana á innflutningi og
ofurtolla í þeim tilfellum þegar flutt
er inn. Mjólk er hins vegar í sam-
keppni við aðrar neysluvörur.
Umræðan um samkeppni þarf
að vera á báðum endum, bæði í
smásölu og í innkaupum á afurð-
um. Þegar kemur að innkaupum
á mjólkurafurðum er nánast engin
samkeppni í dag. Bændur hafa ekki
val, þeir selja sína framleiðslu til
einokunarhrings sem kaupir sam-
kvæmt ákveðinni verðskrá. Það er
mikilvægt hagsmunamál til lengri
tíma fyrir bændur að fá fleiri kaup-
endur að mjólk, það sé raunverulegt
val hvers lögbýlis hverjum það selur
sínar afurðir.
Samkeppni ýtir undir vöruþró-
un. Nýjasta dæmið er að það er ekki
fyrr en lítill aðili hefur framleiðslu
á glútenfrírri mjólk að stóri einok-
unarhringurinn sá ástæðu til þess
að gera það líka. Þrátt fyrir að eftir-
spurn eftir þeirri vöru hafi verið til
staðar í áratugi var henni ekki svar-
að fyrr en mjólkurbúið Arna hóf
framleiðslu nú nýverið.
Áður hafa verið gerðar tilraunir
til að vinna mjólk þrátt fyrir óhag-
stætt rekstrarumhverfið, þar sem
ráðandi aðili á markaði hefur svar-
að allri samkeppni af fullri hörku og
beitt öllum ráðum í bókinni til að
drepa semkeppnina í fæðingu í stað
þess að fagna henni. Þeirra á með-
al er Kaupfélag Skagfirðinga sem
sá viðskiptatækifæri í því að kaupa
Mjólku og halda rekstri henn-
ar áfram, reyndar með því að fá til
þess meðgjöf frá MS í formi endur-
greiðslu á verðmismun sem Mjólka
var látin greiða. Með kaupunum
hefur KS staðfest að það er vel hægt
að reka litla einingu í greininni ef
allir sitja við sama borðið og fá hrá-
efni á réttu verði.
Úrskurður Samkeppnisstofn-
unar hefur enn og aftur vakið at-
hygli á þeirri staðreynd að stjórn-
endur Mjólkursamsölunnar treysta
sér ekki til að vera í samkeppni við
óskylda aðila og eru tilbúnir að
ganga mjög langt inn á grátt svæði í
lagatúlkun til að fella þá sem ætla að
veita þeim alvöru samkeppni. Það
er auðvelda leiðin í samskiptum að
beita stærðinni fyrir sig og bregða
fæti fyrir minni aðila með bola-
brögðum í stað þess að mæta þeim í
hillum verslana með betri vöru eða
betra verði.
Núverandi fyrirkomulag í mjólk-
uriðnaði hefur alið af sér kerfi sem
eru værukært og latt og kýs lög-
fræðiklæki og bolabrögð í stað vöru-
þróunar og markaðssetningar. Þessi
vinnubrögð koma á endanum niður
á mjókurframleiðendum og koma
óorði á þá og þeirra framleiðslu.
Nú alltof lengi hefur umræða
staðið um „landbúnaðarkerfið gegn
neytendum“. Sú umræða hefur far-
ið um víðan völl og látið eins og
hagsmunir fari ekki saman. Sem er
alrangt, hagsmunir framleiðenda
afburða íslenskra matvæla fara al-
gerlega saman við hagsmuni neyt-
enda. Það er því dapurlegt að fylgj-
ast með forráðamönnum Mjólkur-
samsölunnar ætla nú að fara í það
að deila við dómarann frekar en að
sætta sig við að það kerfi sem kom-
ið var á fót 2004 þjónar einungis
hagsmunum þess einokunarkerfis.
Hagsmunir landbúnaðarins og
neytenda eru aðrir. Þeir eru að til
verði raunveruleg samkeppni í inn-
kaupum mjólkurafurða, ólíkar hug-
myndir þrífist um afleiddar vörur
sem leiðir af sér vöruþróun. Það er
einfalt mál að finna slíkt dæmi, sem
einmitt kom í kjölfar annars dóms
Samkeppnisstofnunar og snerist
um íslenska matvælaframleiðslu.
Mjólkuriðnaðurinn á að fylgja
fordæmi garðyrkjubænda frá 2009
og brjóta af sér hlekki þess kerf-
is sem leitt hefur af sér einokun og
doða. Möguleikarnir eru endalaus-
ir ef viljinn og kjarkurinn er fyr-
ir hendi!
Magnús Þór Jónsson og
G.Valdimar Valdimarsson.
Höf. eru stjórnarmenn
í Bjartri Framtíð.
Árlegi framhaldsskólaviðburður-
inn Westside verður á Akranesi á
morgun, fimmtudag. Þar munu
nemendur úr Fjölbrautaskóla
Vesturlands á Akranesi, Mennta-
skóla Borgarfjarðar og Fjölbrauta-
skóla Snæfellsness etja kappi í ýms-
um keppnisgreinum. Herlegheitin
hefjast klukkan 17 í íþróttahúsinu
við Vesturgötu þar sem keppt verð-
ur í ýmsum íþróttum. Þaðan fara
svo nemendurnir í sameiginlegan
kvöldmat um sjöleytið í sal FVA
áður en Gettu Betur -keppni milli
skólanna hefst klukkan 20. West-
side 2014 verður svo slitið með balli
á Gamla Kaupfélaginu þar sem Dj-
Red heldur uppi fjörinu frá klukkan
22 til eitt um nóttina. jsb
Eitt af haustverkum okkar á elstu
deildinni í leikskólanum Kletta-
borg í Borgarnesi er að fara í rétt-
arferð í Grímstaðarétt. Þar get-
um við fylgst með bændum draga
fé sitt í dilka og komumst í nána
snertingu við sauðkindina. Mikil-
vægt í dag þar sem mörg börn hafa
minni tengsl við sveitina en áður og
sést það greinilega þegar þau kalla
blessaða sauðkindina stundum geit.
Í framhaldi af þessari ferð vinnum
við hin ýmsu verkefni sem tengjast
sauðkindinni. Við vinnum eftir svo-
kallaðri könnunaraðferð þar sem
við skoðum og sökkvum okkur ofan
í viðfangsefnið á sem fjölbreyttast-
an hátt. Við undirbúum okkur með
því að finna til bækur t.d. fræðibæk-
ur, myndabækur og sögubækur sem
tengjast kindum og sveitinni. Bæk-
urnar eru aðgengilegar fyrir börn-
in svo þau geti gengið í þær að vild,
skoðað, velt upp og fengið svör við
spurningum um kindina. Við les-
um fyrir börnin og bætum þannig
við orðaforða þeirra. Spáum í öll-
um nýjum orðum og reynum að til-
einka okkur þau í tali með því að
tala um ær, gimbur, hrúta, geml-
inga o.fl í stað þessa að tala ein-
göngu um kindur.
Við leikum okkur líka með orð-
in t.d. með því að klappa takt í orð-
unum, finna fyrsta staf í orðinu eða
Pennagrein
Samkeppni í mjólkuriðnaði
Lélegt netsamband í Flatey
Keppendur frá MB í Dodgeball á Westside 2012.
Westside haldið á Akranesi að þessu sinni
Þemað um kindina í Klettaborg
fyrsta hljóðið, teljum hversu margir
stafir eru í hverju orði, röðum stöf-
um í orðunum í rétta röð eftir fyr-
irmynd og jafnvel æfa börnin sig
í að skrifa orðin. Upp koma ýms-
ar skemmtilegar vangaveltur eins
og það eru fjórir stafir í kind, jafn-
margir og fæturnir þeirra.
Við finnum líka lög sem tengjast
kindinni og sveitinni og syngjum
þau sem oftast. Skoðum og kryfjum
textana og leggjum áherslu á rím.
En að æfa sig í að ríma, klappa takt,
finna fyrsta hljóð í orði, er mikil-
vægur undirbúningur undir lestr-
arnám.
Einnig tökum við til efni sem
börnin geta nýtt til myndsköpunar.
Við höfum nóg af pappír, skriffær-
um, skærum, málningu, ull, lopa,
allskyns verðlausu efni og fleira
þess háttar til staðar. Þetta eru efni
sem börnin geta gengið í og einn-
ig nýtum við okkur þetta í vinnu-
stundum þar sem unnið er í fá-
mennum hópum. En stór þáttur
af námi leikskólabarna er einmitt
að læra að vinna í hóp, skiptast á,
finna bestu lausnina saman en einn-
ig að þora að taka af skarið og vinna
sjálfstætt. Allt eru þetta þættir sem
eru mikilvægir fyrir áframhaldandi
skólagöngu og lífið sjálft.
Í gegnum þessa vinnu okkar með
sauðkindina fer semsagt fram helj-
ar mikið nám sem allt fer fram í
gegnum leik með gleði og áhuga
barnanna að leiðarljósi.
Endapunkturinn á sauðkindar-
verkefninu okkar er oft í kringum
Sauðamessuna sem er einmitt núna
um helgina. Í tilefni af henni erum
við með sýningu á hluta af verk-
um okkar í Hyrnutorgi. Hvetjum
við ykkur endilega að kíkja á hana
um leið og við óskum ykkur góðrar
skemmtunar á Sauðamessu.
Jarmandi stuðkveðjur frá Kletta-
borg,
Gunnur Björk Rögnvaldsdóttir
deildarstjóri á Sjónarhóli