Skessuhorn - 15.10.2014, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 2014
Tímamót urðu í starfsemi GMR
stálendurvinnslunnar á Grundar-
tanga í síðustu viku þegar skipað var
út 5000 tonnum að hrástáli. Þetta var
fyrsti útflutningsfarmurinn frá verk-
smiðjunni og var hann seldur til Eg-
yptalands. Að sögn Sigurðar Ágústs-
sonar framkvæmdastjóra fyrirtækis-
ins er hrástálið aukaafurð hjá verk-
smiðjunni. Aðallega er framleitt hjá
GMR úr endurunnu stáli sem fell-
ur frá álverunum í landinu, fullunn-
ið stál til nota fyrir verksmiðjurnar.
Framleiðsla hófst hjá GMR seinni
hluta síðasta árs. Stjórnendur verk-
smiðunnar telja að nú sé hún komin
á góðan rekspöl og tæknilegir byrj-
unarörðugleikar að baki. Unnið er á
tveimur vöktum og eru starfsmenn
um 40. Verksmiðjan hefur starfsleyfi
fyrir 30.000 tonna ársframleiðslu en
framleiðslugetan er mun meiri.
Arthúr Garðar Guðmundsson
vann að uppbyggingu GMR og vinn-
ur að daglegum rekstri hjá fyrirtæk-
inu. Hann segir í samtali við Skessu-
horn að áætlanir geri ráð fyrir að á
árinu 2016 verði vaktir allan sólar-
hringinn í verksmiðjunni. Starfs-
menn verði þar með orðnir 60 tals-
ins og þá framleitt upp í 30 þúsund
tonnin. „Við ætlum ekki að flýta okk-
ur um of en setjum stefnuna á að auka
framleiðsluna á næstu árum,“ seg-
ir Arthúr Garðar. Hann segir að auk
stálsins sem fellur til hjá álverunum
þremur í landinu sé GMR að kaupa
brotajárn og stál víða að á landinu.
þá
Einn af skiptinemunum við Há-
skólann á Bifröst á haustönn er
Mitchel Snel frá The Hague Uni-
versity í Hollandi. Það væri ekki
í frásögur færandi nema fyrir þá
staðreynd að Mitchel er blindur
og er jafnframt fyrsti blindi nem-
andinn til að stunda nám við Há-
skólann á Bifröst. Hann ferðaðist
frá Hollandi einn síns liðs og er því
mjög sjálfstæður. Hann lætur fötl-
un sína ekki stöðva sig og er stað-
ráðinn í að láta sjónina ekki aftra
sér á nokkurn hátt. Mitchel notar
tæknina mikið til að aðstoða sig í
náminu og er t.a.m. með talgervil
sem aðstoðar hann við yfirferð á
námsefninu.
Aðspurður út í hans ákvörð-
un um að koma til Íslands í skipt-
inám hafði hann þetta að segja:
„Ég hef ferðast víða um Evrópu en
fyrir mig er Ísland einstakur stað-
ur til að heimsækja. Ég hef mikinn
áhuga á jöklum og eldfjöllum og
svo er Ísland mjög framarlega hvað
varðar tækni, það skipti mig mjög
miklu máli þegar ég tók ákvörðun
um áfangastað. Ég hef fengið mjög
góðar viðtökur og fólk er viljugt til
að hjálpa ef þörf er á.“ Mitchel seg-
ist hafa valið Bifröst vegna stærð-
ar skólans sem hentar sér mjög vel.
„Hér get ég gengið stuttar vega-
lengdir í allt sem ég þarf. Ég er
vanur því að búa í stórborg og í
skólanum mínum eru 28.000 nem-
endur, svo breytingin er töluverð“.
Að sögn Karls Eiríkssonar al-
þjóðafulltrúa á Bifröst var Mitc-
hel tilnefndur með góðum fyrir-
vara þannig að hægt var að undir-
búa komu hans. „Mitchel er fram-
úrskarandi nemandi sem hefur náð
að aðlagast samfélaginu hér á Bif-
röst mjög vel“.
mm/bþþ
Síðastliðið miðvikudagskvöld var
Sigvaldi Lárus Guðmundsson með
sýnikennslu í reiðhöllinni á Mið-
fossum í Andakíl. Kennslan var
vel sótt og sýndi Sigvaldi áhorf-
endum hvernig hann þjálfar upp
hesta í byrjun vetrar. Fór hann yfir
mikilvægi þess að yfirfara heilsufar
hestsins áður en þjálfun hefst, svo
sem tennur, fætur og holdafar. Tal-
aði hann einnig um mikilvægi þess
að vinna með hross í hendi áður en
farið væri á bak, gefa sér tíma til að
hita og mýkja hestinn upp, stilla
svo kröfum í hóf fyrstu vikuna og
byggja hestinn upp í rólegheitum.
Miðvikudagskvöldið 22. október
er svo stefnt á að hafa sýnikennslu
í járningum með sjálfum Íslands-
meistaranum, Gunnar Halldórs-
syni, en það mun verða kynnt nán-
ar þegar nær dregur. iss
Hæstiréttur hefur kveðið upp dóm
í máli þar sem Snæfellsbær stefndi
KEA á Akureyri vegna ágreinings
um veð í hlutabréfum í kjölfar sölu
á hlut bæjarins í útgerðarfyrirtæk-
inu Snæfelli árið 1998. Í dómn-
um er fallist á að Snæfellsbær eigi
veðrétt í 60 milljón króna fjárhæð
sem KEA hefur lagt inn á sérstakan
reikning vegna málsins.
Forsaga þessa máls er sú að Snæ-
fellsbær átti hlut í útgerðarfélaginu
Snæfelli sem var undir stjórn KEA
á Akureyri. Það gerðist eftir sam-
einingar árið 1997 þar sem útgerð-
in Snæfellingur rann inn í Snæfell
ásamt fleiri fyrirtækjum. Snæfell-
ingur hafði meðal annars gert út
togarann Má SH og réði yfir um
2.200 þorskígilda aflaheimildum í
bolfiski, síld og rækju. Árið 1998
keypti KEA síðan hlutabréf Snæ-
fellsbæjar í Snæfelli fyrir 180 millj-
ónir og greiddi fyrir með þremur
skuldabréfum, hverju að fjárhæð 60
milljónir króna. Fyrir þessum bréf-
um tók Snæfellsbær handveð í hin-
um seldu hlutabréfum í Snæfelli.
Snæfellsbær seldi skömmu síð-
ar þessi skuldabréf hvert um sig til
þriggja fjármálafyrirtækja; Lands-
banka Íslands, Sparisjóðs vélstjóra
og Sparisjóðs Hafnarfjarðar. Um
leið tók Snæfellsbær á sig sjálf-
skuldarábyrgð á bréfunum en hélt
skv. samningi aðila veði í umrædd-
um hlutabréfum til tryggingar því
ef sjálfskuldaábyrgðin félli á Snæ-
fellsbæ.
Miklar breytingar
Næstu tíu árin urðu verulegar
hræringar í útgerðarmálum KEA.
Fyrirtækið Snæfell hafði verið sam-
einað við útgerðarfélagið BGB árið
2000. Ný hlutabréf voru gefin út
fyrir hið sameinaða fyrirtæki en hin
eldri í Snæfelli gerð ógild. Vegna
mistaka var ekkert samráð haft við
Snæfellsbæ um þessa meðferð bréf-
anna. Snæfellsbær var ekki látinn
vita af því að eldri hlutabréf í Snæ-
felli væru ekki lengur gild. Bær-
inn fékk því ekki nýju hlutabréfin
sem voru gefin út í staðinn. KEA
stofnaði síðan eignarhaldsfélagið
Kaldbak utan um allar eignir sín-
ar, þ.á.m. sjávarútvegsreksturinn.
Kaldbakur tók þannig við öllum
eignum og skuldum KEA í sjávar-
útvegi. Síðar sameinaðist Kaldbak-
ur við Burðarás sem seinna samein-
aðist Straumi í fyrirtækið Straum-
Burðarás. Fjármálaeftirlitið tók yfir
rekstur Straums-Burðaráss í mars
2009 og féll þá framangreind sjálf-
skuldarábyrgð vegna skuldabréf-
anna á Snæfellsbæ. Þegar Snæfells-
bær ætlaði að grípa til hinna veð-
settu bréfa til að verjast því tjóni
sem af því hlaust þá kom í ljós að
þau voru ekki lengur í gildi.
Málið fer fyrir dóm
KEA játaði á sig mistök og ábyrgð
vegna ógildingar bréfanna og lagði
fram umrædda bankainnstæðu sem
koma skyldi í stað hinna ógildu
hlutabréfa. KEA taldi hins veg-
ar að eldri bréfin í Snæfelli hefðu
einungis átt að standa til trygging-
ar skuldbindingum KEA gagnvart
Snæfellsbæ en ekki Kaldbaks. Auk
þess hélt KEA því fram að þar sem
að KEA hefði ekki samþykkt Kald-
bak sem nýjan skuldara þá væri
ábyrgð KEA sem veðþola fallin
niður. Taldi KEA þannig að Snæ-
fellsbær ætti enga kröfu í umrædd
hlutabréf og þar með þá innstæðu
sem KEA lagði fram. Þessu mót-
mælti Snæfellsbær og taldi að um-
rædd hlutabréf hefðu átt að standa
til tryggingar öllu tjóni sem vegna
umræddrar sjálfskuldarábyrgð-
ar. Hlutabréfin hefðu enda átt að
tryggja fullar efndir skuldabréf-
anna hvort sem KEA væri greið-
andi eða einhver annar. Auk þessa
hefði KEA samþykkt það að Kald-
bakur tæki yfir sem skuldari. Í kjöl-
far þessa ágreinings hófust mála-
ferli milli KEA og Snæfellsbæjar.
Héraðsdómur Norðurlands eystra
kvað upp dóm í málinu 28. nóvem-
ber 2013. Í honum var fallist á sjón-
armið Snæfellsbæjar og viðurkennt
að Snæfellsbær eigi veðrétt í þess-
um 60 milljónum króna á reikn-
ing KEA. Að auki var KEA dæmt
til að greiða Snæfellsbæ 1,5 millj-
ónir króna í málskostnað fyrir hér-
aðsdómi.
Hæstiréttur staðfestir
KEA áfrýjaði héraðsdómnum til
Hæstaréttar sem kvað upp sinn
dóm 2. október síðastliðinn. Þar
er dómur Héraðsdóms Norður-
lands eystra staðfestur en KEA
dæmt til að greiða 1,5 milljónir í
heildarkostnað vegna málaferlanna
bæði fyrir Héraðsdómi og Hæsta-
rétti. Niðurstaða þessa dóms þýðir
þannig að Snæfellsbær getur geng-
ið að þessum 60 milljónum vegna
þess tjóns sem sjálfskuldarábyrgð-
in hafði og kann að hafa fyrir Snæ-
fellsbæ. Enn er þó ekki endanlega
ljóst hvert tjónið verður. Þegar
málaferlin fóru af stað þá gat tjón
Snæfellsbæjar vegna skuldabréf-
anna sem seld voru á sínum tíma
getað orðið allt að 70 til 80 millj-
ónir. Sú fjárhæð fer lækkandi eftir
því sem stærri hluti skuldabréfanna
fyrnist og lækkar væntanlega niður í
u.þ.b. 20 til 25 milljónir króna þeg-
ar upp verður staðið. Nánar má lesa
um tildrög þessa máls og dómsorð
beggja dómstiga á vef Hæstaréttar.
mþh
Hér er verið að bæta aðstöðu við höfnina í Rifi. Ljósm. úr safni Skessuhorns: af.
Snæfellsbær vinnur mál fyrir Hæstarétti
Mitchel Snel og Karl Eiríksson alþjóðafulltrúi.
Fyrsti blindi háskólaneminn á Bifröst
Kenndi atriði sem tamninga-
menn þurfa að hafa hugföst
Flutningaskipið Wilson Skav flytur stálið til Egyptalands.
Fyrsta útskipun á stáli frá
GMR á Grundartanga
Útskipunin á stálinu skipulögð á hafnarsvæðinu á Grundartanga. Arthúr Garðar
Guðmundsson sem sér um daglegan rekstur GMR er annar frá hægri á mynd.
Sigurður Örn Ágústsson framkvæmda-
stjóri GMR.