Skessuhorn - 15.10.2014, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 2014
Um þessar mundir fara hrútasýn-
ingar fram í sveitum landsins. Þar
leiða bændur fram lambhrúta og
veturgamla og sýna hróðugir af-
rakstur ræktunarstarfsins. Nú svo er
ágætt að hitta mann og annan, bera
saman bækur sínar og jafnvel eiga
viðskipti með efnilega lambhrúta.
Í næsta Skessuhorni er áformað
að birta samantekt úrslita úr þeim
hrútasýningum sem búnar eru í
landshlutanum. Bændur og þeim
sem að sýningarhaldinu standa er
bent á að senda ritstjórn myndir og
úrslit. Á meðfylgjandi mynd er Jón
Eyjólfsson bóndi á Kópareykjum í
Reykholtsdal. Hann sýndi hrúta á
sýningu á Hesti um liðna helgi og
unnu þeir til verðlauna í tveimur af
fjórum flokkum. Nánari úrslit frá
Hesti verða í næsta blaði.
mm
Íslenskunám og fjölmenningarsam-
félagið var viðfangsefni tveggja fróð-
legra ráðstefna sem haldnar voru á
Ísafirði, miðvikudaginn 8. október og
í Breiðholti 10. október á vegum til-
raunaverkefnanna Menntun núna í
Norðvesturkjördæmi og í Breiðholti
og í samvinnu við Fjölmenningar-
setur. Þátttakan fór fram úr vænt-
ingum en 120 manns sóttu ráðstefn-
urnar samanlagt. Illugi Gunnarsson
menntamálaráðherra setti ráðstefn-
una í Breiðholti. Hanna Birna Krist-
jánsdóttir innanríkisráðherra fjallaði
þar um styttan afgreiðslutíma hælis-
umsókna og aukna þjónustu við hæl-
isleitendur með samningi við Rauða
krossinn. Mirela Protopaba verk-
efnastjóri í Menntun núna ræddi um
mikilvægi mótttökuáætlunar. Nichole
Leigh Mosty leikskólastjóri á Öspinni
fjallaði um foreldrasamstarf og mál-
örvun barna. Sigurjón Norberg Kær-
nested sagði frá framkvæmdaáætl-
un Innflytjendaráðs og Juan Cami-
lio fjallaði kallaði eftir aukinni viður-
kenningu á menntun og starfsreynslu
innflytjenda. Eygló Harðardóttir fé-
lags- og húsnæðismálaráðherra lok-
aði ráðstefnunni og ræddi m.a. stefnu
sveitarfélaga í málefnum innflytjenda.
Óskar Dýrmundur Ólafsson, hverfis-
stjóri Breiðholts, stýrði ráðstefnunni
sem var öllum opin. Í fyrirspurn-
um og pallborði í Gerðubergi kom
fram að mikilvægt væri að skilgreina
ferli og stuðning við íslenskukennslu
sem hefur dregist saman síðustu ár og
fram kom að í nýlegri rannsókn með-
al innflytjenda hafi komið fram að
aðeins um 20% þeirra telja sig vera
í starfi þar sem menntun þeirra og
reynsla nýtist.
Á ráðstefnunni á Ísafirði var áhersl-
an á íslenskunám og ólíkar kennsluað-
ferðir sem þróaðar hafa verið á und-
anförnum árum ásamt því að kynna
áhrifaríkar aðferðir til að auka þátt-
töku innflytjenda í samfélaginu en
þar gegnir tungumálið einmitt lykil-
hlutverki. Ráðstefnuna sóttu tæplega
50. Aðstandendur ráðstefnunnar hittu
félagsmálaráðherra á Ísafirði, ræddu
um ráðstefnurnar og stefnu stjórn-
valda í málefnum innflytjenda.
Íslenskuþorpið er dæmi um nýstár-
leg leið í tungumálanámi sem Guð-
laug Stella Brynjólfsdóttir kynnti á
ráðstefnunni á Ísafirði. Íslenskuþorp-
ið myndar brú úr kennslustofunni
yfir í þátttöku í samfélaginu þann-
ig að nemendur sinna daglegum er-
indum sínum eins og að fara á bóka-
safn, í bakarí, í sundlaugar og þjálfa ís-
lenskuna um leið. Markmiðið er m.a.
að flýta fyrir frekara námi og þátttöku
á íslensku í samfélaginu. Dr. Guð-
rún Theodórsdóttir er hugmynda-
smiðurinn að íslenskuþorpinu og var
doktorsrannsókn hennar nýtt til að
hanna marvisst og sérsniðið námsum-
hverfi innan raunverulegra fyrirtækja
og stofnana úti í samfélaginu. Unn-
ið er að leiðbeiningum um hvernig
setja megi tungumálaþorp á fót ann-
ars staðar. Frekari þorpsvæðing er fyr-
irhuguð í framtíðinni ef fjármagn fæst
til verkefnisins.
Á Flateyri var gerð tilraun með ís-
lenskukennsla í gegnum leiklist árið
2011 í tengslum við uppsetningu á
leikritinu sköllótta söngkonan eft-
ir Eugene Ionesco. Leiklistin býr yfir
leiðum til að efla tjáningarfærni fólks
og rjúfa félagslega einangrun sem
margir innflytjendur búa við. Leik-
rit hvetur til samvinnu þar sem allir
kraftar fá að njóta sín og árangurinn
er sýnilegur.
Kristín R. Vilhjálmsdóttir, verk-
efnastjóri fjölmenningar hjá Borgar-
bóksafni Reykjavíkur, kynnti hin ýmsu
fjölmenningarlegu ævintýri Borg-
arbókasafns. Heilahristingur er eitt
verkefna Borgarbókasafns Reykjavík-
ur sem snýr að heimanámsaðstoð sem
fram fer á Kringlusafni og Gerðu-
bergssafni í samvinnu við sjálfboða-
liða Reykjavíkurdeildar Rauða kross-
ins. Menningarmót í leik-, grunn-
og framhaldsskólum undir yfirskrift-
inni Fljúgandi teppi er þverfagleg
kennsluaðferð sem er hugsuð til að
varpa ljósi á mismunandi menning-
arheima nemenda. Ýmis önnur verk-
efni safnsins voru kynnt eins og Sögu-
hringur kvenna kom að hönnun nýrra
umbúða fyrir Kaffitár.
Markmið fjölmenningarlegra verk-
efna Borgarbókasafnsins eru að stuðla
að gagnkvæmri félagslegri aðlögun,
skilningi og virðingu, skapa vettvang
fyrir menningar – og tungumálamiðl-
un, auka færni innflytjenda í íslensku,
efla tengsl milli allra Reykvíkinga,
skapa vettvang fyrir miðlun þekkingar
um alla hópa samfélagsins, að bóka-
safnsheimsókn verði mikilvægur þátt-
ur í daglegu lífi innflytjenda, rjúfa ein-
angrun og efla samhygð með náung-
anum.
Helga Björt Möller, verkefnastjóri
hjá Dalvíkurbyggð, kynnti söguskjóð-
una sem byggir á hollenskri aðferða-
fræði. Söguskjóðan er foreldratengt
verkefni á leikskólum með áherslu á
þátttöku erlenda foreldra og málörvun
barna. Markmiðin með söguskjóðun-
um er einkum að efla samstarf og sam-
skipti við foreldra, styðja við að for-
eldrar með ólíkan bakgrunn kynnist
og upplifi eitthvað sameiginlegt, styðja
við íslenskukunnáttu erlendu foreldr-
anna, stuðla að víðsýni og vinna gegn
fordómum. Aðdragandi verkefnisins
er sá að hjá Dalvíkurbyggð er fjölgun
barna af erlendum uppruna í skólum
sveitarfélagsins á síðustu árum. Sögu-
skjóðan hefur stuðlað að aukinni þátt-
töku foreldra af erlendum uppruna í
leikskólastarfinu .
Nýleg rannsókn á vegum Fjöl-
menningarsetursins sýnir að aðeins
12% innflytjenda telja sig tala góða ís-
lensku. 88% meta kunnáttu sína lak-
ari. Aðeins 25% innflytjenda telja sig
hafa starf við hæfi. 75% segjast ekki
vera í starfi sem hæfir menntun og
reynslu. Flestir svara því til að ónæg
íslenskukunnátta ástæðan fyrir því að
þau eru ekki í starfi sem hæfir þeirra
menntun og reynslu. 76% svarenda
telja skort á íslenskukunnáttu vera
ástæður langtímaatvinnuleysi. Skort
á enskukunnáttu nefna 18%, 26%
nefna fordóma og 21% nefna erlent
nafn. Þessar tölur sýna berlega hversu
mikilvægt er að veita innflytjendum
lykilinn að tungumálinu með öllum
tiltækum ráðum.
Geirlaug Jóhannsdóttir, verkefnis-
stjóri tilraunaverkefnis um menntun
í Norðvesturkjördæmi.
Verandi nýkom-
in úr kjördæmaviku
er þetta það sem
kemur upp í hug-
ann eftir fundi með sveitarstjórn-
armönnum og heimamönnum í
Norðvesturkjördæmi. Kjördæmið
er að mörgu leyti ólíkt innbyrðis
hvað atvinnu og samgöngur snert-
ir en skilaboð og áherslur til okk-
ar þingmanna voru gegnumgang-
andi þessi: „Leyfið því að standa og
þróast áfram sem vel hefur tekist
til og byggið áfram á þeim grunni
þótt fyrri ríkisstjórn hafi komið því
á legg og takið á með okkur íbú-
unum í uppbyggingu innviða sam-
félagsins.“
Menntun
Norðvesturkjördæmi hefur ver-
ið skilgreint með lágt menntunar-
stig og átak er í gangi í því að lyfta
því upp með auknu samstarfi við
símenntunarmiðstöðvar og fram-
haldsskóla á svæðinu um aukna
menntun á vinnumarkaði. Dreif-
nám hefur víða byggst upp sem
skipt hefur sköpum fyrir nemend-
ur og eflingu byggða. Sá mikli nið-
urskurður sem beinist að fjarnámi,
starfs- og verknámi og það að úti-
loka nemendur eldri en 25 ára frá
framhaldsskólunum gengur þvert
gegn því markmiði og einnig þeirri
yfirlýstu stefnu að framhaldsskól-
arnir séu fyrir alla. Einn gamal-
reyndur sveitarstjórnarmaður hafði
það á orði að ef ekki yrði snúið af
þessari niðurrifsbraut þá yrði það
héraðsbrestur fyrir svæðið. Það eru
orð að sönnu og sú fjárhags þum-
alskrúfa se m Landbúnaðarháskól-
inn á Hvanneyri hefur verið settur
í er annar brestur í héraði sem við
þingmenn kjördæmisins verðum
að vinda ofan af ásamt hollvinum
skólans og tryggja skólanum ásætt-
anlegan rekstrargrundvöll. Ann-
að væri eyðilegging á því metn-
aðarfulla skólastarfi sem þar hefur
byggst upp í gegnum árin.
Samgöngur
Mikill niðurskurður er til sam-
göngumála og þeir litlu fjármunir
sem ætlaðir voru til nýframkvæmda
fara í viðhald vega. Í kjördæminu er
hlutfall héraðs- og tengivega mjög
hátt og lélegir vegir standa íbúaþró-
un og uppbyggingu atvinnulífs víða
fyrir þrifum hvort sem við horfum
til ferðaþjónustu eða uppbyggingu
fiskeldis. Stórframkvæmdir eins og
Vestfjarðarvegur 60 og Dýrafjarð-
argöngin eru í uppnámi þar sem
ekki hefur verið tryggt fé til fram-
kvæmdanna. Brýnar framkvæmdir
eins og endurbætur á Skagastrand-
arvegi og Þverárfjalli bíða úrlausn-
ar en þar er umferðin orðin mikil
og umferðaröryggi í hættu.
Niðurskurður til innanlandsflugs
og hafnaframkvæmda kemur hér
til viðbótar og orðaði einn sveit-
arstjórnarmaður það svo snyrti-
lega að framlag í hafnabótasjóð
væri brandari. Innanlandsflugið er
ekkert annað en almenningssam-
göngur og niðurskurður til flug-
valla og ríkisstyrktra leiða veldur
ótta um mikla þjónustuskerðingu
til þeirra staða sem þurfa að reiða
sig á öruggar flugsamgöngur.
Sameining heilbrigðis-
stofnana og sýslu-
mannsembætta
Mikillar óánægju gætti vegna lítils
samráðs við sveitarstjórnarmenn
um sameiningu þessara stofnana
og að ekki væri tekið tillit til mál-
efnalegrar gagnrýni og tillagna
heimamanna um þessa málaflokka
sem skipta svo miklu máli fyrir bú-
setu og þjónustustig. Dregið var til
baka það loforð að löglærður aðili
yrði til staðar í þeim útibúum þar
sem sýslumaður sæti ekki.
Ekkert hefur heldur frést af ráð-
gefandi stjórn sem átti að setja á
fót vegna sameiningar heilbrigðis-
stofnana né heldur var haft samráð
við heimamenn svo ekkert liggur
fyrir um hvernig skipta á fjármagni
á milli stofnana eða hvernig þjón-
ustustigið verður á hverjum stað.
Fjarskipti og orkumál
Algjör samhljómur var á milli sveit-
arstjórnarmanna um að góð fjar-
skipti og raforkuöryggi væri undir-
staða þess að viðhalda og efla bú-
setu. Þar er verk að vinna og óá-
sættanlegt að bilun í gömlum bún-
aði valdi algjöru sambandsleysi í
langan tíma eins og gerðist á Vest-
fjörðum nýlega. Loforð stjórnvalda
um að bæta þar úr er létt í vasa ef
ekki fylgir nægt fjármagn til fram-
kvæmda. Tryggja verður að allir
landsmenn sitji við sama borð hvað
varðar öryggi í fjarskiptum og af-
hendingaröryggi rafmagns og jöfn-
un orkuverðs. Norðvesturkjördæmi
á þar langt í land og þær tillögur
um jöfnun á dreifingu rafmagns
sem boðaðar eru sleppa stóriðjunni
og stórfyrirtækjum alfarið við að
greiða til jöfnunar orkuverðs. Nið-
urgreiðslur til húshitunar eru allt-
of lágar og við bætist hærri virðis-
aukaskattur á rafmagn og heitt vatn
sem er ekki á bætandi og kaldar
kveðju til svokallaðra kaldra svæða
með hátt orkuverð.
Ríkið þarf að taka á
með landsmönnum.
Niðurskurður á Sóknaráætlun
landshlutanna og á Framkvæmda-
sjóði ferðamannastaða er ekki til
þess fallinn að létta róður þeirra
staða sem hafa verið að byggja upp
eftir hrun og treyst á ríkisvaldið að
standa við sinn hlut. Hækkun virð-
isaukaskatts á matvöru bitnar líka
enn frekar á íbúum þeirra svæða
þar sem flutningskostnaður er mik-
ill og matvara dýrari en þar sem að-
gengi er að lágvöruverslunum.
Það er því ekki að undra að mað-
ur spyrji sig: „Hvaða mótvægisað-
gerðir duga til að opna augu ríkis-
stjórnarinnar fyrir því að nú þurfi
að snúa vörn í sókn með lands-
mönnum í öflugri uppbyggingu
innviða samfélagsins?“ Árangur
erfiðra aðgerða í kjölfar hrunsins
má ekki glatast. Hann á að skila sér
í bættum hag allra landsmanna en
ekki bara sumra.
Lilja Rafney Magnúsdóttir, alþing-
ismaður Norðvesturkjördæmis.
Pennagrein
Mótvægisaðgerðir við ríkisstjórnina!
Íslenskunám og fjölmenning á Íslandi
Frummælendur á ráðstefnunni á Ísafirði ásamt ráðherra og verkefnisstjóra.
Hrúta-
sýningar