Læknablaðið - 15.11.2002, Blaðsíða 39

FRÆÐIGREINAR / NÝRNAFRUMUKRABESAMEIN
og beinum (6). Sjálfkrafa hvarfi heilameinvarpa hef-
ur áður verið lýst í þremur tilfellum en fyrirbærinu
hefur ekki verið lýst áður fyrir meinvörp í fleiðru, að
minnsta kosti ekki þar sem vefjagreining liggur fyrir
(9). Athyglisvert er að meinvörp eru aðeins staðfest
með vefjagreiningu í 21 af 96 tilfellum sem lýst hefur
verið (4, 6, 8, 10). í fyrra sjúkratilfellinu eru heila-
meinvörpin eingöngu greind klínískt sem verður að
teljast veikleiki. Aðrar mismunagreiningar, eins og
blóðþurrð, sarklíki (sarcoidosis) og sveppasýkingar,
verða þó að teljast ólfklegar, enda klínísk einkenni og
tölvusneiðmyndir dæmigerð fyrir heilameinvörp.
Flestir sjúklingar með sjálfkrafa hvarf meinvarpa
hafa eingöngu gengist undir nýrnabrottnám og ekki
fengið aðra meðferð gegn krabbameininu. Fyrirbær-
inu hefur þó verið lýst eftir geisla- og blóðreksmeð-
ferð (embolisation) (6,10,11).
Ekki er Ijóst hvaða þættir skýra sjálfkrafa hvarf
meinvarpa. Flest virðist þó benda til þess að ónæmis-
kerfið gegni lykilhlutverki. Til dæmis hefur verið lýst
sérhæfðum ónæmisvökum á yfirborði nýrnafrumu-
krabbameinsfruma sem gætu verið kveikjan að
frumubundnu ónæmi (cell mediated cytotoxicity)
gegn æxlinu (10,12,13).
Ofangreind sjúkratilfelli undirstrika hversu óút-
reiknanlegt nýrnafrumukrabbamein er. Báðir sjúk-
lingarnir eru á lífi í dag, 11 og 17 árum frá greiningu
meinvarpa, og engin merki um ný meinvörp við end-
urtekið eftirlit. Ljóst er að sjálfkrafa hvarf meinvarpa
er sjaldgæft fyrirbæri (< 0,5%) og tengsl við nýrna-
brottnám eru óljós. Því verður að telja vafasamt að
nota það sem rökstuðning fyrir nýrnabrottnámi hjá
sjúklingum með meinvörp, að minnsta kosti þar sem
lækning er markmiðið. Þetta á sérstaklega við um
sjúklinga með fjölmeinvörp. Fyrir sjúklinga með stök
meinvörp hefur hins vegar verið sýnt fram á 25-35%
fimm ára lífshorfur þar sem bæði nýrað og meinvarp
eru fjarlægð með skurðaðgerð (14,15). Nýrnabrott-
nám kemur einnig til greina hjá sjúklingum með
meinvörp í líknandi tilgangi, til dæmis vegna kvið-
verkja og blæðinga frá æxlinu.
Vonandi munu rannsóknir á næstu árum leiða í
ljós hvað veldur sjálfkrafa hvarfi meinvarpa. Slíkar
upplýsingar gætu haft afar mikla þýðingu í baráttunni
við útbreitt nýrnafrumukrabbamein og hvernig ráða
má niðurlögum þess.
Heimildir
1. Guðbjartsson T, Einarsson GV, Magnússon J. Nýrnafrumu-
krabbamein á íslandi 1971-1990: Nýgengi og sjúkdómsein-
kenni. Klínísk rannsókn á 408 tilfellum. Læknablaðið 1994; 80:
13-21.
2. Azuma T, Nishimatsu H, Nakagawa T, Tomita K, Takeuchi T,
Homma Y, et al. Metastatic renal cell carcinoma mimicking
pleural mesothelioma. Scand J Urol Nephrol 1999; 33:140-1.
3. Fischer MD, Goodman PC. Pleural effusion and renal cell
carcinoma: an angiographic-pathologic correlation. Chest 1979;
75: 647-8.
4. Bos SD, Mensink HJ. Spontanous caval tumor thrombus
necrosis and regression of pulmonary lesions in renal cell
cancer. Scand J Urol Nephrol 1996; 30:489-92.
5. Everson TC, Cole WH. Spontaneous regression of cancer.
Philadelphia: W.B. Saunders Co, 1966; 11-87.
6. Lokich J. Spontaneous regression of metastatic renal cancer.
Case report and literature review. Am J Clin Oncol 1997; 20:
416-8.
7. Bumpus HC. The apparent disapperance of pulmonary meta-
stases in a case of hypernephroma following nephrectomy. J
Urol 1928; 20:185.
8. Snow RM, Schellhammer PF. Spontaneous regression of
metastatic renal cell carcinoma. Urology 1982; 20:177-80.
9. Guðbjartsson T, Gíslason Þ. Spontaneous regression of brain
metastases secondary to renal cell carcinoma. Scand J Urol
Nephrol 1994; 29:215-7.
10. Kavoussi LR, Levine SR, Kadmon D, Fair WR. Regression of
metastatic renal cell carcinoma: a case report and literature
review. J Urol 1986; 135:1005-7.
11. Fairlamb DJ. Spontaneous regression of metastases of renal
cancer: A report of two cases including the first recorded
regression following irradiation of a dominant metastasis and
review of the world literature. Cancer 1981; 47:2102-6.
12. Abubakr YA, Chou TH. Redman BG. Spontaneous remission
of renal cell carcinoma: a case report and immunologial
correlates. J Urol 1994; 152:156-7.
13. Ueda R, Shiku H, Pfreundschuh M, Takahashi T, Li LT, Whit-
more WF, et al. Cell surface antigens of human renal cancer
defined by autologous typing. J Exp Med 1979:150: 564-79.
14. Maldazys JD, deKemion JB. Prognostic factors in metastatic
renal carcinoma. J Urol 1986:136: 376-9.
15. Neves RJ. Zincke H, Taylor WF. Metastatic renal cell cancer
and radical nephrectomy: identification of prognostic factors
and patient survival. J Urol 1988; 139:1173-6.
Læknablaðið 2002/88 831