Læknablaðið - 15.12.2004, Blaðsíða 54

UMRÆÐA & FRETTIR / BARNA- OG UNGLINGAGEÐLÆKNINGAR
Eru barna- og unglíngageðlækningar að deyja út?
- Viðhorf stjórnvalda til barna þarf að breytast segja þær Guðrún Bryndís Guðmundsdóttir,
Dagbjörg Sigurðardóttir og Helga Hannesdóttir
Barna- og unglingageð-
lœknamir Dagbjörg
Sigurðardóttir, Helga
Hannesdóttir og Guðrún
Bryndís Guðmundsdóttir.
Þröstur
Haraldsson
Stundum er lífið þverstæðukennt. Það fannst mér
þegar ég stóð í anddyri Barna- og unglingageðdeild-
ar Landspítalans (BUGL) og skoðaði veggspjald um
tónleika sem haldnir voru fyrir skömmu til þess að
afla fjár til starfsemi deildarinnar. Þeir voru liður í
mikilli herferð sem staðið hefur í allt haust. Ég var
hins vegar á leið til fundar við þrjá barna- og ung-
lingageðlækna sem héldu því fram að sérgrein þeirra
væri að deyja út.
Viðmælendur Læknablaðsins voru þær Guðrún
Bryndís Guðmundsdóttir, Dagbjörg Sigurðardóttir og
Helga Hannesdóttir en þær starfa allar við barna- og
unglingageðlækningar á Landspítala. Þær eru ómyrk-
ar í máli um stöðu sérgreinarinnar sem þær segja að sé
allsendis ófullnægjandi. Barist hefur verið án árangurs
fyrir því að BUGL hljóti sjálfstæði innan Landspítala
en deildin heyrir nú undir geðsvið spítalans og lýtur
yfirstjórn fullorðinsgeðlækna í einu og öllu.
Þær segja blaðamanni frá því að þegar deildin var
stofnuð um 1970 hafi verið samin greinargerð um
starfsemina þar sem lagt var til að BUGL yrði rekin
sem sjálfstæð deild fyrstu fimm árin en svo sameinuð
Barnaspítala Hringsins. Eftir á að hyggja hefði þetta
þýtt að allar barnalækningar á Landspítala hefðu
verið undir einu þaki eins og tíðkast hefur í mörgum
löndum, til að mynda Svíþjóð þar sem allar lækning-
ar 18 ára og yngri heyra undir sama svið. Hér varð
þróunin hins vegar sú að aldrei varð af sameiningu
við barnaspítalann heldur var BUGL færð undir geð-
svið spítalans þegar honum var skipt upp í svið í lok
níunda áratugarins.
Einn í framhaldsnámi
Þar við situr og þær Guðrún, Dagbjörg og Helga segja
að þetta hamli verulega allri geðlæknaþjónustu við
börn vegna þess að deildin er hornreka á spítalanum.
Það sama á við um læknadeild Háskóla íslands en þar
eru barna- og unglingageðlækningar alger afgangs-
stærð. Enginn fastur kennari er í greininni og sú litla
kennsla sem fram fer er í höndum stundakennara.
„Þetta er mikið áhyggjuefni, enda er ísland eina
landið sem aðild á að Evrópusamtökum barna- og
unglingageðdeilda, að frátalinni Albaníu, þar sem
enginn prófessor er starfandi í greininni," segja þær.
„Þetta er með ólíkindum fyrir velferðarríki þar sem
rannsóknir í greininni hafa verið stundaðar á þriðja
áratug. Það er verið að hefta framgang og þróun
greinarinnar, gagnstætt því sem hefur verið að gerast
í öllum öðrum Evrópuríkjum."
Fyrir vikið er áhugi læknanema og unglækna á að
leggja barna- og geðlækningar fyrir sig hverfandi. Nú
eru starfandi 11 barna- og unglingageðlæknar, auk
þriggja sem komnir eru á eftirlaun. Hins vegar er
aðeins einn læknir í framhaldsnámi í greininni. „Það
er talið eðlilegt ástand að fjöldi lækna í sérnámi sé á
að giska helmingur starfandi lækna í viðkomandi sér-
grein. Ef þeir eru mikið færri er endurnýjun í grein-
inni í verulegri hættu,“ segja þær.
Kennsla læknanema í barna- og geðlækningum er
ekki mikil í læknadeild og henni er einungis sinnt í
stundakennslu. Það er heimild fyrir aðjúnktstöðu en
hún hefur ekki verið auglýst.
874 Læknablaðið 2004/90