Akureyri - 08.12.2011, Blaðsíða 10

10 8. DESEMbEr 2011
bÓkmenntir
sin fÓn ía máL ar ans
Lár us H. List, list mál ari, á sér skemmti leg an fer il. Hann er fædd ur í Reykja vík, en býr nú á
Ak ur eyri og hef ur gert til fjölda ára. Hér
í bæ hef ur hann unn ið að ýmsu.
Í sex ár vann hann við Lista safn ið á
Ak ur eyri og naut þá leið sagn ar og til­
sagn ar þá ver andi safns stjóra, Har ald ar
Inga Har alds son ar. Á með an Lár us vann
við Lista safn ið komst hann í kynni við
fjölda lista stefna, sem og lista manna sem
þar sýndu og ekki síð ur þá list unn end ur
sem safn ið sóttu.
Ann ars reynslu tíma – og þá í ann arri
grein list anna, tón list inni – naut Lár us H.
List þeg ar hann vann sem „rót ari“ á veg­
um Sin fón íu hljóm sveit ar Norð ur lands,
en það starf hafði hann með hönd um í
mörg ár. Þetta starf fól í sér að koma upp
nótn asta tíf um og raða stól um, en það
sem mestu skipti fyr ir Lár us var það að
hann hafði einn ig með hönd um að dreifa
nótna heft um á sta tíf in, en þar hafði hann
kost á því að líta yf ir verk in eins og þau
litu út í prent uðu formi. Lista manns­
aug að, sem þjálf ast hafði við vinn una
á Lista safn inu, sá í svip hend ingu hið
mynd ræna á síð un um; tóna klas ana, sem
komu fyr ir aft ur og aft ur í ýmsu, en þó
sam ræmdu formi, þar sem var úr vinnsla
tón skálds ins úr stefj um þeim sem tón­
verk in voru byggð á. Við bætt ist síð an
eitt at riði enn, sem ekki skipti minnstu
máli, held ur hef ur vænt an lega ver ið það
veiga mesta, en það var hlust un in, ekki
ein ung is á tón leik un um ein um, held­
ur við æf ing ar þeg ar hljóm sveit in vann
verk in und ir hand leiðslu stjórn anda síns
og dró smám sam an fram í flutn ingi sín­
um leiði lín ur, stef og höf uð at riði í hverju
verki fyr ir sig.
Tón heim ur inn með blæ brigð um sín­
um, lit um hljóð færa og hljóð færa flokka,
úr vinnslu stefja, hnigi og falli, höfð aði
til mynd list ar manns ins og hann fékk
þá hug mynd, að reyna sig við það að
„mála“ með tón um. Til þess að geta tek ist
á við þetta nýja hugð ar efni afl aði Lár us
sér tón list ar for rits í tölvu sína og tók að
gera til raun ir. Ár ang ur inn hef ur orð ið
fjöldi tón verka þar sem hin hefð bundnu
hljóð færi eru not uð – reynd ar í tölvu gerð
sinni – og allt sett upp á nót ur að formi
því sem hljóm sveit hæf ir.
Eitt þess ar verka hef ur bor ist und­
ir rit uð um í hend ur. Það nefn ir Lár us
„The Pa int er’s Symp hony“ og er yf ir
klukku stund að lengd. Verk ið skipt ist
ekki í kafla að klass ísk um hætti en er þó
nokk uð kafla skipt. Fram an af bygg ir það
á stefi sem er að mestu fólg ið í takti eða
hrynj andi og er unn ið nokk uð skipu lega
aft ur eft ir fyrsta hluta verks ins. Síð an
verð ur verk ið nokk uð óskipu legt og eig­
in lega ná lega sund ur laust að bygg ingu.
For vitni legt er það þó og eng an veg inn
óá heyri legt, en verð ur er á líð ur að nokk­
urs kon ar fyll ing ar tón list, sem vera má í
bak grunni, trufl ar ekki og gríp ur ekki.
Lár us H. List er ekki mennt að ur tón­
list ar mað ur, því brýt ur hann ekki skóla­
lærð ar regl ur tón sköp un ar ein fald lega
vegna þess að hann kann þær ekki. Það
rýr ir ekki verk hans á þessu sviði. Það
er unn ið af sköp un ar­ og tján ing ar þrá
sem eng in ástæða er að lít ils virða eða
hall mæla. Miklu nær er að hvetja Lár us
til þess að halda áfram að „mála“ með
tón um í tölvu sinni engu síð ur en með
ol íu lit um á lér eft og njóta þess sem úr
verð ur með vax andi færni og þroska.
Hauk ur Ág ústson
Þetta er sönn ást ar-
játn ing norð ur
Seg ir Sindri Freys son skáld og rit höf und ur um nýj ustu bók sína
Sindri, hver er sag an á bak við til urð þess ar ar bók ar?„Fað ir minn, Freyr Jó hann es­
son, er fædd ur í Haga í Að al dal, jörð
sem hef ur ver ið í eigu ætt ar inn ar all­
lengi. Sein ustu tíu ár in hef ég far ið
mik ið þang að til að skrifa, reyni að
vera þar sam tals um tvo mán uði á ári
og hef nokk uð reglu legt fyr ir komu­
lag á vinnu minni þar. Ég fer m.a. í
nokk urs kon ar rann sókn ar leið angra
um svæð ið. Skoða magn aða nátt úr­
una sem þarna er fjöl skrúð ug, í senn
hrika leg og fín leg. Hraun, gervi gíg ar,
laut ir, læk ir, tjarn ir, hólm ar og auð vit­
að Laxá sem renn ur þarna kröft ug hjá
með all an sinn lax og sil ung. Ótrú legt
fugla líf, kræk lótt birki tré og lyng þak ið
land. Eitt og eitt ljóð kvikn aði á þessu
flandri mínu um svæð ið. Þeg ar þeim
fjölg aði rann upp fyr ir mér að jörð in,
brot úr sögu fjöl skyld unn ar og auð vit­
að Að al dal ur inn væri efni í heila bók,
bók sem væri í senn speg il mynd lífs­
ins og nátt úr unn ar þarna og lífs ins og
nátt úr unn ar hvar vetna. Þetta er sönn
ást ar játn ing norð ur.“
Mark ar hún að ein hverju leyti þátta skil
í þinni skálda sögu?
„Mér finnst allt af hver bók sem ég
sendi frá mér marka ákveð in þátta skil.
Veit ekki hvort að Í klóm dala læð unn ar
marki stærri skil en önn ur, nema að því
leyti að ég hef aldr ei skrif að áð ur um
stað og fólk sem er mér eins ná kom ið
og í þess ari bók. Þetta er fólk ið mitt,
saga þess, stað ur inn okk ar. Ég held
að þessi ná lægð sé greini leg í text an­
um, hlýj an gagn vart um fjöll un ar efn­
inu. Fyrri bæk ur mín ar hafa oft ver ið
myrk ar og kald hæðn ar en í þetta skipti
setti ég mér það mark mið að skrifa bók
sem vekti vel líð an les enda, að hug hrif in
sem spryttu af text an um væru ljúf og
ánægju leg. Ég vil að fólk lesi bók ina og
finni ilm inn af birk inu, heyri í önd un­
um á tjörn inni og sjái sól staf ina stikla á
milli hraun bolla. Bók sem fer mjúk um
hönd um um sál ina.“
Þú hef ur óhrædd ur, að því er virð ist,
hjól að í ým is þjóð mál og oft bent á hið
kóm íska. Eru rit höf und ar hér á landi að
jafn aði of lít ið virk ir í hlut verki grein­
and ans?
„Það er ákaf lega ein stak lings bund­
ið. Þó að menn hafi gjarn an sterk ar
skoð an ir hafa þeir mis mikla þörf fyr ir
að tjá sig op in ber lega um kvilla sam­
fé lags ins. Sum ir telja það geta bitn að á
við tök um verka sinna, ýft fjaðr irn ar á
ein hverj um skraut hænsn um eða leitt til
að þeir séu sett ir á þröng an bás. Ég leyfi
mér stund um að pota í þau kýli sem ég
sé og hæð ast að valda hroka, heimsku
og græðgi – en ég lít frek ar á það sem
skemmti lega af þrey ingu en að al starf.
Gagn rýn in hugs un verð ur þó allt af að
blómstra, án henn ar er um við hjörð.“
Ertu hætt ur að skrifa skáld sög ur? Lend­
irðu stund um í slag við sjálf an þig um
hið ep íska/lý ríska?
„Ljóð ið og pró sinn vega salt í mín um
huga án sér stakr ar tog streitu. Ég lauk
fyrr í haust við skáld sögu sem ger ist í
nú tím an um, öf ugt við tvær sein ustu
skáld sög ur mín ar, og er ákaf lega ólík
fyrri verk um, grimm ari og hrað ari. Ég
stefndi að út gáfu á henni fyr ir jól en var
með seinni skip un um að klára hana
og brann út á tíma. Það er ógrynni af
skáld verk um að koma út fyr ir þessi
jól, m.a. vegna þess að bóka mess an í
Frank furt hleypti mörg um rit höf und­
um kapp í kinn, og því voru for lög in
stíf ari á tíma mörk um en oft áð ur. Það
er ekk ert grín þeg ar hand rita bunk arn ir
streyma all ir inn á sama tíma. Ég kippi
mér hins veg ar ekki upp við það, nýja
bók in kem ur út gallv ösk á næsta ári
og mun án nokk urs vafa stækka les­
enda hóp inn og vekja um ræðu. Efni
henn ar er mjög aktú el í sam tím an­
um, hún kem ur við kvik una á þeim
veru leika sem nú tíma mað ur inn hef ur
smíð að sér.“
Út er kom in ljóða bók in Í klóm dala læð unn ar eft ir Sindra Freys son. Höf und­
ur átti leið um Norð ur land ný ver ið til að kynna bók sína, en Norð ur land ið
er ein mitt upp spretta yrk ing anna.
BÓKAFORLAGIÐ BIFRÖST
bokaforlagidbifrost@simnet.is - Sími 511 2400
B Æ K U R Á B E T R A V E R Ð I
EÐLI OG AT FERLI DÝRA
Þessi bók veit ir inn sýn í líf dýra af öllu tagi,
hvern ig þau afla sér fæðu, veiða og halda
velli. Fræð ist nán ar um mis mun andi vaxt ar­
lag sem ger ir þeim kleift að lifa við örð ug ar
og hættu leg ar að stæð ur. Þetta er stór fróð leg
ogskemmti leg bók um það hvern ig dýr hafa
lag að at ferli sitt að að stæð um til þess að
geta lif að og dafn að í um hverfi sínu.
Fjöldi glæsi legra mynda prýða bók ina.
GALDRA BÓK BARN ANNA
Sjón hverfi ng ar og töfra brögð, að geta
lát ið hluti hverfa og birt ast á ný og hafa
vald á yfi r nátt úru leg um öfl um, allt þetta
hef ur heill að mann kyn ið frá ör ófi alda.
Hér má lesa um það hvern ig á að þjálfa
í sig að verða dug andi galdra mað ur og
koma vin um sín um og kunn ingj um
á óvart á hinn furðu leg asta hátt.
Best af öllu er að það sem til þarf
má finna á hverju heim ili.
TIL RAUNA BÓK BARN ANNA
Það er spenn andi að rann saka og gera
til raun ir. Þessi bók opn ar börn un um leið
að heimi til rauna vís inda. Þau kom ast
að því, hve skemmti legt það get ur ver ið
að upp götva hvern ig hlut irn ir ger ast og
hvað ger ist ekki. Hér er lýst fjölda stór­
skemmti legra og ein faldra til rauna sem
hver og einn get ur gert og nýtt sér það
sem er inn an seil ing ar á heim il inu.
Þessi bók er fyr ir þá sem lang ar að læra
um það helsta í knatt spyrnu.
Til að verða góð ur leik mað ur er mik il­
vægt að vita hvern ig leik ur inn geng ur
fyr ir sig og hvaða tækni at riði þarf að
æfa. Text inn og ekki síð ur mynd irn ar
út skýra flest sem varð ar íþrótt ina.
Ritstjórn og umsjón:
Janus Guðlaugsson
BÓKAFORLAGIÐ BIFRÖST
BARNABÆKUR
SEM GLEÐJA
OG FRÆÐA
Bert hef ur lof að sjálf um sér því að verða aldr ei tölv un örd.
Aldr ei í lífi nu! seg ir hann. Auk þess er heim il is tölv an svo göm ul
að hún er ekki not hæf á net inu. En á af mæl inu sínu fær hann al veg
óvænt sína eig in far tölvu! Og skyndi lega á hann líka TVÆR kær ust ur ­
hina un aðs legu Am öndu og svo aðra á net inu. En int er net ið er
eig in lega bara til í loft inu og er ósýni legt. Þess vegna er
Lo verGiii irl 123 held ur ekki til í al vör unni.
Bert þarf sem sagt ekki að hafa slæma sam visku
út af þessu, eða hvað?
Leiðbeinandi verð:
krónur 3.980
Leiðbeinandi verð:
krónur 2.980
Leiðbeinandi verð:
krónur 2.980
Leiðbeinandi verð:
krónur 3.480
Leiðbeinandi verð:
krónur 3.480
GÓÐ BÓKER VÍTAMÍN FYRIR HEILANN
hauk ur ág ústs son skrif ar um tÓn List