Þjóðlíf - 01.02.1988, Blaðsíða 61

VIÐSKIPTI
Útflutningur fullunninnar iðnaðarvöru er sáralítill.
(Mynd Björn Haraldsson)
Þjóðsagan um íslenska iðnaðinn...
Goðsögnin um útflutninginn og nýjan atvinnuveg.
Er fiskveiðiþjóðin að breytast í iðnaðarþjóð ?
Hvað liggur að baki talnanna? Stundum er sagt að útflutningur á
iðnaðarvörum nemi um 20% af útflutningsverðmæti þjóðarinnar.
Þegar betur er að gáð kemur í ljós að um 66% þess útflutnings( sem
eru 13% af heildarútflutningi) byggist á útflutningi á kísilgúr, kísil-
járni og áli, sem eru hráefni. Þá er hlutur ullar og skinnavöru um
1.8% af heildarútflutningi, og er yfirleitt um hálfunna iðnaðarvöru
að ræða. Raunverulegt útflutningsverðmæti fullunnins iðnvarnings
er innan við 2%! Þar af tengist 75% fiskiðnaðinum beint. Eftir standa
einungis 0.5% af heildarútflutningsverðmæti íslendinga.
Upp úr 1960 fór verulega að bera á um-
ræðu um að breiða þyrfti úr efnahagslífi
þjóðarinnar, gera það fjölbreyttara og róa
þannig á fleiri mið en bara fiskimiðin.
„Auka verður fjölbreytnina í útflutnings-
atvinnuvegum íslensku þjóðarinnar". Þessi
setning, eða önnur sem inniheldur sömu
hugsun, hefur verið fastur liður í flestum
ábúðarmeiri tækifærisræðum íslenskra
stjórnmálamanna síðustu tvo til þrjá áratugi.
Þessi setning gerir grein fyrir ákveðnu tak-
marki sem ráðamenn þjóðarinnar hafa haft
fyrir íslands hönd allt frá stofnun lýðveldis-
ins. Það er að segja takmarkinu að gera ís-
land óháð duttlungum fiskmarkaðanna og
gera það að landi sem geti stært sig af ein-
hverju öðru en að geta veitt heimsins besta
fisk og verkað hann í heimsins bestu „fimm
libbsa pakkningar".
Lagmetið flokkast hér undir iðnaðarvöru. í
vissum skilningi væri það rétt, að telja lag-
metið til úfluttnings sjávarafurða, þar sem
þarna er ekki á ferðinni annað en fiskur í
dós. Iðnaðarútflutningurinn minnkar þannig
um rúm 9 %, sem samsvarar tæpum 2 % af
heildarútflutningi.
Kísilgúr, kísiljárn og ál er eins og allir vita
„hreinræktaður" hráefnisútflutningur. Út-
61