Þjóðlíf - 01.04.1988, Blaðsíða 43

MENNING
Galdur
Af písl
og pínu
Þegar þetta er skrifað er fyrsta atkvæða-
greiðslan um bjórinn nýafstaðin, það er
verið að berja saman kjarasamninga og okk-
ar ágætu haukar í atvinnulífinu hafa offjár-
fest fyrir góðan part af þjóðartekjunum. Það
er því Ijómandi tækifæri til að rifja upp sögu
manns sem 250 árum fyrir Krists burð lenti í
vondum málum rétt eins og íslenska lýðveld-
ið fyrr og síðar. Hann hét Heilagur Antoníus
og freistingar þær er hann lenti í og hetjuleg
barátta hans gegn þeim hafa skipað honum á
spjöld sögunnar.
„Freistingar Heilags An-
toníusar" eftir hollenska
málarann Hieronymous
Bosch.
Hans heilagleiki
Antoníus var óvenju trúaður sem barn og var
aldrei sendur í skóla. Eftir að foreldrar hans
dóu, er hann var á tvítugsaldri bjó hann einn
og sinnti engu nema strangri sjálfsafneitun
og meinlætum. Hann lifði á brauði, salti og
vatni þegar hann var ekki að fasta sem var
aldrei skemur en 3 til 4 dagar í senn án
svefns.
Nú er það svo að þeir sem hafa góða og
þóknanlega stefnu hljóta sjaldan umbun erf-
iðis síns. Hvers vegna er á huldu. í öllu falli
illskiljanlegt þeim sem verða fyrir því. Ein-
mitt þannig var farið heilögum Antoníusi.
Gegn djöflaher
Satan veittist að Antoníusi á lúalegan hátt,
rétt eins og veist er að heilsu íslensku þjóðar-
innar með bjórfrumvarpi.
Þar sem hann var búinn að taka sér ból-
festu í grafhýsi stutt frá heimaborg sinni í
Egyptalandi var hann plagaður af skelfileg-
um árum og andskotum. Annar heilagur
maður Ananíus að nafni skrifaði æfisögu
Antoníusar og í henni er þetta um sýnirnar:
„Það er auðvelt fyrir Óvininn að skapa
ofskynjanir sem eru svo raunverulegar að
þær eru dæmdar sem raunverulegir hlutir, og
vofur af þessari gerð sköpuðu jarðskjálfta
sem reif í sundur öll fjögur horn hússins og
streymdu inn í það úr öllum áttum. Ein var í
ljónslíki, önnur í úlfsham og önnur sýndist
vera froðufellandi hlébarði. Allar hinar voru
hin viðurstyggilegustu skriðdýr, sporðdrek-
ar og eðlur.“
Allur þessi óvinafagnaður æddi að heilög-
um Antoníusi með orgum og skelfilegum
óhljóðum öðrum í þeim tilgangi að svelgja
hann í sig. En heilagur Antoníus stóðst þær
hjarðir allar saman því að Satan hefur í raun
og veru ekki mátt til að eyðileggja neinn
þann mann sem lifir „Himnaríkis lífi á jörðu
niðri.“
Far vel líf
Þrjátíu og eins árs að aldri dró söguhetja
okkar sig að öllu út úr mannlegu samfélagi.
Hann lokaði sig af í gömlu virki og fæðu var
hent til hans yfir virkisvegginn. Þannig lifði
hann í tuttugu ár og eins og heilagur Ananíus
segir „kom aldrei vatn á líkama hans og
aldrei dýfði hann fæti í þann vökva nema
Djöflar í ýmsu líki, jafn-
vel kvenna, freistuöu
hins heilaga manns, frá
réttlætinu. (Sami málari
— smáatriði úr mál-
verki).
ítrasta neyð ræki hann til þess.“ Svo fagur
var vitnisburðurinn um viljafestu hans.
Heilagur Antoníus eyddi síðustu árum ævi
sinnar í að kenna og skipuleggja hóp manna
sem hafði safnast saman í kringum virkið og
þrábeðið hann um andlega leiðsögn og þann-
ig er hann talinn faðir munklífis í kristni.
Nútíma efasemdarmenn hafa fundið þá
skýringu á ofsjónum Antoníusar að þær hafi
stafað, annaðhvort eða bæði, af hungri, van-
næringu og svefnleysi eða vegna þess að
brauðið sem hann át hafi verið mengað
svepp sem inniheldur LSD og ætti þá mörg-
um gömlum hippanum að fara að renna
blóðið til skyldunnar. En þessa sögu sel ég
ekki dýrar en ég keypti.
Haraldur Ingi Haraldssun
43