Þjóðlíf - 01.04.1988, Blaðsíða 56

ERLENT
O Símaþjónusta Gulu bókarinnar 62 42 42 Sí
Minningin um Chiang Kai-shek er í hávegum höfð. Frá skrúðgöngu á þjóðhátíðardegi
Taiwan.
Taiwan
Öldungarnir falla
Lee Teng-Hui varð forseti Taiwan í janúar eftir lát Chiang Ching-
kuo, fyrrverandi forseta og sonar ChiangKai-sheks, foringja Þjóðern-
issinna. Hinn nýi forseti er fyrsti innfæddi Taiwanbúinn sem kemst til
æðstu metorða innan stjórnar Kuomindangsflokksins og stendur
frammi fyrir örlagaríkum breytingum í Taiwan.
Lee Teng-Hui hagnýtti sér stuðning hinna
öldruðu meðlima sem sitja í innsta valda-
kjarna Kuomindang sem hefur tögl og hagld-
ir í stjórnkerfi Taiwan. Peir kusu hann til
forystu í flokknum en í staðinn mæta þeir
áformum forsetans ,sem vill losna við þá úr
áhrifastöðum. í febrúar samþykkti mið-
nefnd flokksins áskorun til öldunganna, sem
hörfuðu með stjórn Chiang Kai-shek til eyj-
unnar eftir byltinguna í Kína 1949, að segja af
sér öllum trúnaðarstörfum fyrir flokkinn.
Hver er ástæðan fyrir þessu? Jú, sam-
kvæmt yfirlýsingu Wu Pohsiung, innanríkis-
ráðherra og fylgismanns hins nýja forseta, er
ætlunin að skapa nýja tíma í stjórnmálum
Taiwan og koma á stjórnarskrárbundnu lýð-
ræði.
Stjórnmálaskýrendur eru efins um alvör-
una hér að baki en mikilvægar breytingar
hafa alltént átt sér stað í alþjóðamálum sem
gera tilkall Kuomindangs til þess að vera hin
eina lögmæta ríkisstjórn Kína, hálf ankanna-
lega. í dag er svo komið að aðeins 22 ríki í
heiminum styðja enn kröfu Kuomindan-
gsstjórnarinnar til Kína. Lang flest ríki við-
urkenna Kínverska alþýðulýðveldið. Enn er
þetta þó viðkvæmt mál á Taiwan.
Önnur staðreynd blasir líka við. Nú eru
aðeins 15- 20% af hinum 19.6 miljónum
Taiwanbúa úr hópi þeirra sem flýðu til Taiw-
an eftir ósigurinn 1949 eða beinir afkomend-
ur þeirra. Hin nýja kynslóð Taiwanbúa lítur
söguna öðrum augum og vill byggja sjálfstætt
ríki með lýðræðisfyrirkomulagi á eyjunni.
Kínverjar vara þó við öllum sjálfstæðisþreif-
ingum Taiwanbúa og hóta hernaðarafskipt-
um því samkvæmt hugmyndum kommúnist-
anna í Peking er Taiwan enn hluti af Kína.
Það gæti orðið þrautin þyngri fyrir hina
nýju ráðamenn forsetans að ætla að breiða í
einu vetfangi yfir völd gömlu þjóðernissinna
Chiang Kai-sheks. Á 300 sæta löggjafarþingi
Kuomindangs eru aðeins 73 meðlimir sem
hafa verið kjörnir til starfa á Taiwan. 227
þingmenn eru öldungar sem fengu sín þing-
sæti til lífstíðar á meðan Kuomindangstjórn-
in háði enn baráttu sína á meginlandinu á
fimmta áratugnum. Á Þjóðarsamkundunni
er kýs forseta og varaforseta, eru aðeins 106
fulltrúar af alls 920 meðlimum sem hafa
fengið þar inni eftir að Kuomindangstjórnin
hörfaði frá Kína fyrir nær 40 árum.
56