Þjóðlíf - 01.12.1988, Blaðsíða 15

INNLENT
sótt vara
fiskmarkaðina. En stór hluti stenst ekki
gæðakröfur og þolir ekki aukna geymslu, og
fer því til vinnslu í frost eða eitthvað annað.
Þar með er sá fiskur að'renna stoðum undir
samkeppnisaðila íslenskra frystihúsa og ann-
arra fiskverkenda hér heima.
Telur þú þá að markaðsstaða Islendinga sé
svo sterk, að þeir geti stjórnað þessu og lagt
undir sig alla fískvinnslu; eingöngu flutt út
glænvjan lúxusfísk á háu verði en ekkert til
vinnslu erlendis?
— Já ég tel að við séum það sterkir að við
getum þetta. En ef ég hef rangt fyrir mér,
þ.e. að við myndum minnka hlutdeild okkar
í ferskfiski, þá.er hugmyndin heldur ekki svo
skaðleg, vegna þess að þá gætum við annað-
hvort aukið vinnsluna hér innanlands eða
dregið úr veiðunum þar til fiskvinnslan hefði
undan. Ekki svo slæmt að mínu mati.
— Við þurfum ekki að óttast að aðrir aðil-
ar hasli sér völl á okkar mörkuðum. Þó það
sé ntikil ofveiði allstaðar þá er fiskurinn okk-
ar einfaldlega bestur.
Sérðu þá fyrir þér sífellt stærri hlut ágóða
þjóðarinnar af ferskfiski?
— Já ég sé stórkostlega framtíð fyrir mér
og aukna framlegð ferskfiskvinnslunnar til
þjóðarbúsins í ferskfiskvinnslu. Við eigum
gífurlega möguleika til sparnaðar í vinnslu
með einföldun vinnslunnar. Markaðirnir
fyrir gæðafisk eru nánast ótakmarkaðir.
Með minna magni má ná fram meiri verð-
mætum. Það verður gert með því að efla
fiskmarkaðina eins og áður sagði og aðskilja
betur veiðar og vinnslu. Við færum fisksöl-
una hingað heim.
— Ferskfiskútflutningur Islendinga á
mikla framtíð fyrir sér. Það sem drepur hann
niður nú er þessi skipulagslausi gámaútflutn-
ingur og landanir íslenskra skipa erlendis.
Það eru með öðrum orðum íslendingar sem
skemma fyrir íslendingunt.
— í Evrópubandalaginu er 18% tollur á
fiskflökum frá okkur en óveruiegu gjöld á
heilum fiski úr skipum og gámum. Þar með
stjórna Evrópumenn því hvaða fiskur kemur
til þeirra og þannig koma þeir í veg fyrir að
við komumst á markaðina eins og annars
væri kostur. Ef þeir hefðu hins vegar sömu
möguleika og við til að kaupa fiskinn hér
heima myndu þeir einfaldlega kalla til sín
það magn sem þeir þyrftu og allir stæðu bet-
ur eftir, ekki bara við heldur líka þeir. Menn
mega ekki gleyma að í stórum borgum eins
og Grimsby og Hull, Cuxhaven og Brem-
enhaven sjáum við heillri atvinnugrein fyrir
hráefni. Þeir eiga því ntikið undir okkur
Logi Þormóðsson. Ég sé ekki hag-
kvæmnina í því að gefa útlendingum fisk
eins og gert hefur verið að undanförnu.
Mynd Marisa Arason.
komið og við höfum urn mikið að semja
þegar þar að kemur. Það er t.d. hugsanlegt
að semja við Evrópubandalagið um að við
flyttum út ákveðið magn af óunnum fiski til
vinnslu á slík svæði en fengjum í staðinn
afnám 18% tollsins.
— Ég hef ekki mótaða afstöðu til þess
hvort við eigum að fara í Evrópubandalagið
eða ekki. Það er ekki víst að við þurfum það.
Við eigum að taka hagkvæmari kostinn
þegar það kemur. Það eru hins vegar ekki
neitt trúaratriði að vera ekki í Evrópubanda-
laginu.
— Við eigum eftir að læra mikið inn á
ferskfiskmarkaðina og það kemur til með að
taka okkur nokkur ár. Við kunnurn hins veg-
ar vel á að búa fisk undir geymslu í frost, salt
eða herslu. Stóru sölusamtökin hafa að mínu
mati ekki tekið nægjanlegan þátt íþeirri þró-
un sem þegar hefur gert vart við sig, t.d. í
útflutningi á ferskfiski í flugi. Það er að mínu
mati orðið tímabært að þau taki þátt í þessari
þróun.
Af hverju hafa þau ekki gert það?
— Af því að það er andstætt þeirri grund-
vallarvinnu sem þau byggja á. Einn fyrir alla
og allir fyrir einn, eitt vörumerki á markaðn-
um. í ferskfiskútflutningnum eru það hins
vegar gæðin sem eru númer eitt tvö og þrjú.
Þar er ekkert rúm fyrir mistök eða skussa.
Logi Þormóðsson,
fiskverkandi á
Suðurnesjum, telur
tíma til kominn að
hœtta að nota
fiskiskipin sem
flutningaskip. Vill
að allur fiskur
veiddur við
Islandsstrendur
verði seldur á
frjálsum
fiskmörkuðum.
Erlendir aðilar verði
að kaupa fiskinn hér
á landi.
Annað hvort er framleiðslan hæf eða ekki og
varan er merkt framleiðandanum. Fram-
leiðandinn þarf að vera í mun nánara sam-
bandi við markaðinn en stóru sölusamtökin
leyfa sínum framleiðendum. Veikleiki stóru
samtakana er að mínu mati sá að einstaka
framleiðendur fé ekki að njóta sín í kerfinu,
því vörumerki sölusamtakana eru látin
skyggja á vörumerki einstaklinganna. Sam-
tökin er góðra gjalda fyrir sitt starf, en þau
hafa sínar takmarkanir. Einstaklingsfram-
takið er drepið í dróma. Sölusamtökin eru
orðnar fastheldnar og nokkuð lokaðar stofn-
anir sem þyrftu á opnun að halda.
Torvelda stóru sölusamtökin nýjungar í
fiskvinnslunni, t.d. fersfískútflutning þinn til
Bandaríkjanna?
— Nei, en þeir hafa heldur ekkert verið til
hjálpar í þeim efnum. Þeir eru í rauninni
ekkert fyrir í þessum ferskfiskútflutningi
lengur. Þeir ættu kannski að íhuga þessi mál
betur, það þyrfti ákveðna hugarfarsbreyt-
ingu.
— Það skiptir miklu að eðlileg verkaskipt-
ing takist hjá okkur í sjávarútveginum. Þeir
sem eru í vinnslunni eiga að sinna því verk-
efni, þeir sem kunna að gera út eiga að vera í
15