Þjóðlíf - 01.12.1988, Blaðsíða 67

VIÐSKIPTI
„Það er ekki hægt að bíða eftir að erfið-
leikunum Ijúki af sjálfu sér..“
— Á tveim undanförnum árum var mikið
tap á rekstri Marels og samdráttur því nauð-
synlegur. Við urðum fyrir verulegum áföll-
um, eins og t.d í Noregi, en þar fór um-
boðsaðili okkar á hausinn. Þetta kemur til
viðbótar því sem ég áður nefndi. Það þurfti
því að grípa til róttækra aðgerða til að koma
rekstrinum á réttan kjöl.
I ársbyrjun í fyrra keyptu Sambandið og
Samvinnusjóðurinn umtalsvert magn nýrra
hlutabréfa í Marel og um sumarið sama ár
kom Þróunarfélagið inn í reksturinn með
umtalsverðum kaupum á nýju hlutafé. Þetta
aukna fjármagn hefur að mestu farið í treysta
rekstrargrundvöll Marels og mæta tapi ár-
anna 1986-1987.
— Um síðustu mánaðamót seldi SÍS eign-
arhlut sinn til Hagvirkis hf. Samhliða því
voru gerðar ýmsar ráðstafanir sem ættu að
treysta fjárhagsstöðu og rekstrargrundvöll
Marels til rnuna á næstunni.
— Eignaskiptingin í dag er sú að Þróunar-
félagið á 39%, Hagvirki 30%, Samvinnu-
sjóðurinn 27% og nokkur fiskvinnslufyrir-
tæki eiga samanlagt4% af hlutafé Marels hf.
Hver er jn'n skýring á því að Hagvirki, sem
hingað til hefur fyrst og fremst gert sig gild-
andi sem verktakafyrirtæki, sýnir Marel
áhuga?
— Sjálfur hefur Jóhann Bergþórsson, for-
stjóri Hagvirkis, skýrt frá því, að Hagvirki sé
í aukurn mæli að fara inn á nýjar brautir í
starfseminni. Trúlega eru þeir að koma eggj-
um sínum fyrir í fleiri en einni körfu. Þeir eru
t.d. orðnir stórir hlufhafar í Almennum
tryggingum, eiga hlut í Arnarflugi, eiga
vélsmiðjuna Klett og eiga Hvaleyrina. Það
að þeir hafa sýnt Marel þennan áhuga tel ég
bera vott um að þeir hafi trú á þessum iðn-
aði. Þeir gera sér sjálfsagt grein fyrir því, að
það er heilmikil framtíð í því á Islandi, að
framleiða tæki og búnað fyrir sjávarútveginn
og fiskvinnsluna.
Sameining fyrirtækja á
teikniborðinu
Menn tala mikið um nauðsyn þess að ís-
lensk framleiðslufyrirtæki á sviði rafeinda-
iðnaðar auki samvinnu sín á milli. Telurðu
möguleika á slíku í náinni framtíð?
— Vissulega hefur mikið verið rætt um
þetta, en fram til þessa hafa rnenn ekki treyst
sér inn á þessar brautir. Öll hafa íslensku
rafiðnaðarfyrirtækin komist að raun um hve
erfið markaðssetningin er. Mörg þeirra eiga í
innbyrðis samkeppni á erlendum mörkuðum
og þar sem fjárhagsgrundvöllur þeirra er
ekki mjög sterkur, þá neyðast þau til aukinn-
ar samvinnu, ef þau ætla sér á annað borð að
lifa áfram. Með sameiningu fyrirtækja eins
og Pólstækni og Marels mætti lækka þróun-
arkostnaðinn, kostnað við markaðssetningu
og efla markaðshlutdeild og auka hagræð-
ingu. Með mun öflugra fyrirtæki væri hægt
að ráðast í stærri og áhugaverðari verkefni
en hingað til.
— Það stendur hinsvegar ýmislegt í vegi
fyrir því að þessar hugmyndir geti orðið að
veruleika og þær hindranir þurfa menn ein-
hvern veginn að yfirstíga. I fyrsta lagi hafa
mörg þessara fyrirtækja átt í mjög hatrammri
samkeppni sín á milli. í öðru lagi óttast menn
að aukin samvinna, eða sameining, þessara
fyrirtækja feli í sér að öll starfsemin flytjist til
höfuðborgarsvæðisins. Að þessu leyti tel ég
menn vanmeta stöðuna. þvf þvert á móti gæti
þetta eflt atvinnustarfsemi landsbyggðarinn-
ar. Það er nefnilega ekkert því til fyrirstöðu
að einhverjir hlutar framleiðslunnar fari
fram úti á landi. Þriðja hindrunin í þessu
sambandi er svo þessi meinloka, sem ein-
kennir okkur íslendinga, að vilja vera öðrum
óháðir og drottna í eigin ríki.
— Eins og staðan er í dag, þá tel ég æski-
legast að rafiðnaðarfyrirtækin sameinist
annarsvegar og vélsmiðjufyrirtækin, hins-
vegar. Þessi tvö sameinuðu fyrirtæki gætu
síðan haft ákveðna samvinnu í markaðsmál-
um, án þess þó að um beinan samruna yrði
að ræða. Verði þetta hinsvegar ekki niðust-
aða umræðunnar, þá gæti vel komið til
greina, frá minum bæjardyrum séð, að fyrir-
tæki sameinuðust þvert á þessar tvær starfs-
greinar. En hvað verður í þessum efnum
mun tíminn einn skera úr um.
Má skilja þessi orð þín á þann veg að eitt-
hvað liggi á borðinu í þessum efnum?
— Það má eiginlega segja það að þessi
mál eru í skoðun þessa dagana. Ég vil ekki
útiloka neitt á þessu stigi málsins, sagði Geir
A. Gunnlaugsson að lokum.
—óg/ka
67