Þjóðlíf - 01.02.1989, Blaðsíða 61

UMHVERFI
Skipið Stena Arctica er 30 þúsund tonna flutningaskip og hefur áður verið notað í
leiðöngrum bæði við Norður- og Suðurskautið.
Skoðar
fugla á
Suður-
skauts-
landinu
Guðmundur Guðmundsson
líffrœðingur, sem leggur stund á
doktorsnám í Svíþjóð tekinn tali.
Hann mun sœkja Suðurskautið
heim í stœrsta rannsóknarleið-
angri Svía, þar sem annar íslend-
ingur, Ólafur Ingólfsson, verður
einnig með í för.
Tveir íslendingar munu sækja Suðurs-
kautslandið heim í vetur. Áður hefur Þjóðlíf
(6.tbI.1988) sagt frá Suðurskautslandinu og
átt viðtal við Ólaf Ingólfsson og nýlega spurð-
ist að annar íslendingur yrði í rannsóknar-
leiðangri Svía til Suðurskautslandsins í vet-
ur. Sá heitir Guðmundur A. Guðmundsson
og er líffræðingur að mennt. Enn heyrir það
frekar til tíðinda en hitt að íslendingar vistist
þarna suður frá svo ég hélt til fundar við
Guðmund til að fá nánari fréttir.
Hann býr á Kámnarsvágen hér í bæ en þar
og í grennd er stærsta nýlenda íslendinga í
Lundi. Með Guðmundi búa kona hans, Sól-
veig Grétarsdóttir, og tvíburar þeirra, Jó-
hanna Fríða og Grétar Örn. Sólveig leggur
stund á doktorsnám í sameindaerfðafræði og
vinnur við rannsóknir á margendurteknu
DNA í hvölum. Þetta er verkefni sem Úlfur
Árnason landi vor hefur staðið fyrir hér, en
hann er dósent við erfðafræðistofnun há-
skólans í Lundi.
Minnkandi fjöldi sjófugla
Hvað hafið þið verið lengi hérna í Lundi?
— I tvö ár. Við komum í ágúst 1986. Ég
lauk prófi í líffræði heima 1983 og þá um
haustið fórum við til Englands og vorum í
eitt ár. Ég tók þar masterspróf í vistfræði frá
háskólanum í Durham á norður Englandi.
Svo komu nú tvíburarnir, svo við tókum
okkur tveggja ára hlé frá námi og ég vann þá
á Líffræðistofnun háskólans hjá Arnþóri
Garðarssyni prófessor í dýrafræði. Þar vann
ég fyrst og fremst við sjófuglaverkefni hans.
Sat við víðsjá og taldi sjófugla í björgum af
loftmyndum. Þannig hefur verið reynt að fá
fram heildartölu sjófugla á íslandi og gengið
nokkuð vel. Það sem vantar núna eru fyrst
og fremst upplýsingar um lunda og fýl.
Hvaða hnýsni er þetta? Afhverju viljið þið
endilega vita hvað fuglarnir eru niargir?
— Einhvers staðar verður nú að byrja.
Raunar eru til eldri fjöldatölur. Þorsteinn
Einarsson fyrrum íþróttafulltrúi og áhuga-
maður um fuglaskoðun var brautryðjandi á
þessu sviði á Islandi og hefur metið fjölda
svartfugla í björgum víða um land. Hann
taldi hversu margir fuglar eru á sillumetra og
mat síðan fjölda slíkra sillumetra í björgun-
um og margfaldaði. Og merkilegt nokk
komst Þorsteinn að svipaðri niðurstöðu og
við höfum verið að fá, allavega í stærðar-
gráðu. Verkefni Arnórs er fyrst og fremst að
reyna að fá einhvern grunn fyrir framtíðina.
Víða í N-Atlantshafi virðast stofnar margra
sjófuglategunda hafa minnkað undanfarin
ár. Raunar hefur á nokkrum stöðum orðið
algert hrun, svo sem við Norður-Noreg þar
sem svartfuglinn er hreinlega horfinn frá
stórum svæðum. Á íslandi hefur ekki orðið
vart neinna breytinga en með þessu er kom-
inn fyrsti grunnur til að unnt sé að meta af
einhverju viti stöðu mála. Það má hugsa sér
að endurtaka á einhverra ára fresti slíkar
61