Þjóðlíf - 01.05.1989, Page 30

ERLENT
„Ég er pólitískur fangi“
styrki frá EB. Verið er að byggja hraðbraut-
ir, hafnir og flugvelli. Allt þetta er nauðsyn-
legt til þess að við stöndum okkur eftir 1992.“
Teystum á Evrópubandalagið
Forsetinn er bjartsýnismaður, svo mikið
er víst. Hann segist meira að segja draga í efa
að Portúgal sé eins fátækt og opinberar tölur
gefa til kynna. „Það vita allir sem vilja vita að
hér í Portúgal er „neðanjarðarhagkerfi" rétt
eins og á Italíu. Fyrirtæki sem hvergi eru
skráð, atvinnuleysingjar sem ekki gefa upp
tekjur sínar.“
Eitt þeirra atriða sem nú er mikið rætt um
á vettvangi Evrópubandalagsins er sam-
ræmd félagsmálalöggjöf. Talsmenn þess að
setja lágmarksskilyrði um félagslega sam-
hjálp benda gjarnan á að í Portúgal og
Grikklandi, svo dæmi séu tekin, greiði fyrir-
tæki mun minna fé til velferðarmála og geti
það valdið óheillavænlegri þróun, ef þetta
yrði til að laða þangað fyrirtæki frá félags-
lega þróaðri löndum. Soares er inntur eftir
því hvort til dæmis Danmörk og Portúgal séu
á sama báti og nefnt sem dæmi að lítt sé gert
til að uppræta vinnu barna. „Auðvitað er
það rétt að Portúgal er langt á eftir þeim
löndum sem lengst eru komin í velferðarmál-
um. Því miður eru dæmi til þess að börn vinni
erfiðisvinnu en við reynum að vinna gegn
þessu. Vinna barna innan við 14 ára aldur er
bönnuð skv. lögum en það er gömul hefð
fyrir því að börn fari að vinna átta ára gömul.
Vinnueftirlitið nær litlum árangri vegna þess
að foreldrar barnanna og fyrirtækin vilja
ekki að þetta komist upp.“
Soares viðurkennir að því fylgi nokkur
áhætta fyrir portúgölsk fyrirtæki ef hug-
myndir Frakka og fleiri ríkja innan EB um
lágmarks „velferð“ nái fram að ganga því
vissulega fylgi þessu kostnaðarauki. „Eg er
bjartsýnn í þessu sem öðru og minni á að
svartsýnisraddir sem mæltu gegn inngöngu í
EB hafa þagnað. Þegar ég barðist fyrir inn-
göngu okkar óttuðust menn virðisaukaskatt
og fleira og fleira. Nú talar enginn um það
lengur.“
Þótt Soares sé bjartsýnn dregur hann þó
ekki dul á það að lyfta verði grettistaki á
næstu árum ef Portúgal eigi ekki að fara
halloka eftir 1993: „Ef við náum ekki að búa
landsmönnum svipuð skilyrði og í helstu ríkj-
um EB fyrir 1993 er voðinn vís. Þá má fast-
lega búast við að það sæki í sama farið og
fyrir byltingu: fólk streymi til þeirra landa í
norðri þar sem hærri laun eru borguð. Og á
hinn bóginn myndu Norður-Evrópubúar
flykkjast til okkar til að njóta góðs veðurs og
lágs verðlags. Við erum hins vegar ekki einir
á báti því sama gildir um Spán, Grikkland og
Suður-Ítalíu. Við hljótum að treysta á sam-
stöðu innan EB til að koma í veg fyrir að
þetta gerist."
Árni Snævarr/Lissabon
Sagði Otelo de Carvalho sem
kallaður hefur verið síðasti bylt-
ingarmaðurinn, þegar tíðinda-
maður Þjóðlífs heimsótti hann í
fangelsið í Tomár.
— Fastlega er búist við að hetju
blómabyltingarinnar verði veitt
sakaruppgjöf á nœstunni.
Það verður ekki sagt að herfangelsið í sntá-
bænum Tomár 130 kílómetra norður af
Lissabon skjóti manni skelk í bringu. Þegar
tíðindamann Þjóðlífs bar að garði virtust
auðkleifir rúmlega niannhæðarháu múrarn-
ir býsna vinalegir. Hvítmáluð byggingin
minnti einna helst á ögn strangan heimavist-
arskóla, í vorsól og 25 stiga hita í marsmán-
uði. Auðsótt reyndist að fá leyfi til að ræða
við frægasta fanga Portúgals, Otelo de Car-
valho, sem nú afplánar 17 ára fangclsisdóm
fyrir aðild að hryðjuverkum.
Otelo er enginn venjulegur fangi, enda
hreint ekkert venjulegur maður. Helsti hugs-
uður hóps herforingja sem hratt af stað
blómabyltingunni árið 1974 hefur að sönnu
verið sviptur frelsi sínu í umdeildum réttar-
höldum, en í fangelsinu nýtur hann flestra
þeirra þæginda sem háttsettur foringi í hern-
um getur vænst. Þegar Þjóðlíf hringdi til
herfangelsisins til að óska eftir viðtali var
Otelo sóttur sjálfur í símann. Merkilegt nokk
var fanginn í vandræðum með að finna lausa
stund fyrir viðtalið sökum anna en engu að
síður fannst tími snemma að morgni.
Þegar hliðum fangelsisins var lokið upp
vakti það strax athygli Þjóðlífs að verðirnir
voru flestir óvopnaðir. Leitað var á blaða-
manni, myndavél hans og segulband tekin í
vörslu en tugir ungra hermanna héldu áfram
að sleikja sólskinið í fangelsisgarðinum eins
og ekkert væri.
Otelo tók á móti tíðindamanni Þjóðlífs
klæddur einkennisbúningi. Hermaður er
hermaður hvar sem hann er niður kominn og
fanginn upplýsti að á virkum dögum væri
hann formlega séð á vakt og því í einkennis-
búningi. Otelo geislaði af sjálfsöryggi og
ræddi við Þjóðlíf á lýtalausri frönsku eins og
svo margir Portúgalir. Eftir kurteislegar
kveðjur var haft orð á því að hann virtist ekki
illa haldinn.
„Nei mér líður prýðilega hér, þótt ég sætti
mig ekki við frelsissviptinguna," sagði Otelo
og bætti við, „og það spillir ekki að ég er þess
fullviss að ég verð látinn laus á næstunni.“
Otelo hefur að flestra áliti getað reitt sig á
um nokkurt skeið að verða náðaður — fari
hann fram á það.
„Eg hef ekki áhuga á því að verða náðað-
ur, síst af öllu vegna þess að þá sætu félagar
mínir, sem einnig voru saklausir dæmdir,
áfram í fangelsi. Eg sætti mig hins vegar við
sakaruppgjöf þótt ég berjist ekki fyrir henni.
Krafa okkar pólitísku fanganna er að réttar-
höldin yfir okkur verði lýst órnerk."
Kristín Thorberg og Victor Sá Machado. Portúgal á uppleið á flestum sviðum.
(Mynd: Morgunblaðið)
30