Þjóðlíf - 01.05.1989, Blaðsíða 69

UPPELDI
Bima Sigurjónsdóttir kennari í Snælandsskóla telur að ekki verði langt að bíða þess
aö skólaárið lengist á íslandi.
Einsetinn
skóli
takmarkið
Birna Sigurjónsdóttir kennari í
viðtali við Þjóðlíf wn starf kenn-
ara, óskir þeirra um bœtta vinnu-
aðstöðu, foreldrasamstarf og
vinnutímann.
— Uppeldishlutverk kennara í dag er miklu
umfangsmeira en var hér áður fyrr, þegar
aðeins annað forcldrið vann úti og börnin
fóru beint heim þar sem einhver fullorðinn
beið þeirra. í dag er það þannig að kennar-
inn er oft eina fullorðna manneskjan sem
barnið hefur veruleg samskipti við allan dag-
inn, sagði Birna Sigurjónsdóttir kennari við
Snælandsskóla í Kópavogi, þegar Þjóðlíf
ræddi við hana um starf kennara í framhaldi
af grein eftir Arthúr Morthens sem bar yfir-
skriftina „Grunnskóli í kreppu“ og birtist í
marshefti Þjóðlífs.
í þeirri grein kom fram, og er vitnað til
rannsóknar sem Þórófur Þórlindsson vann,
að þriðjungi kennara líður illa í starfi og að
aðeins 13% þeirra getur hugsað sér að börn
þeirra gerist kennarar. Þá kom einnig fram í
könnuninni að 73,6% kennara finna fyrir
streitu í starfi, þar af 35% nær alltaf eða oft.
— Ég held að meginástæður þess að sum-
um kennurum líður illa í starfi séu þær að
þeir eru einangraðir með sín vandamál. Eins
og skólastarfinu er nú háttað í flestum skól-
um hér á landi er lítið um samstarf á milli
kennara. Eigi kennari til dæmis við aga-
vandamál að glíma þarf hann að geta leitað
til sinna samstarfsmanna án þess að missa
andlitið. Það þarf að bæta samvinnu kennara
og stuðla að opinnni umræðu innan hvers
skóla, sagði Birna. Hún lagði áherslu á að
með breyttum áherslum í kennararstarfinu
þar sem kennarar bæru nú meiri ábyrgð á
velferð nemenda sinna en áður, væri gott
samstarf milli kennara innbyrðis nauðsyn.
I fyrrnefndri grein Þjóðlífs kemur fram að
stór hluti kennara telur sig ekki geta gert
námsefninu góð skil í kennslu. Birna sagði
aðalástæður þess vera að bekkjardeildir
væru of stórar. Hún sagði að æskilegur nem-
endafjöldi í hverjum bekk væri um 20. í dag
er ekki óalgengt að fjöldinn sé á bilinu 28 —
30 og ekki útlit fyrir annað en að þeim eigi
eftir að fjölga, vegna niðurskurðar á launalið
ríkisins um 4% sem ákveðinn var við sam-
þykkt síðustu fjárlaga.
Skortur á námsefni
— Önnur ástæða þess að kennurum finnst
þeim ganga illa að koma námsefninu til skila
er að námsgögn eru af mjög skornum
skammti. Lauslega áætlað sýnist mér að
tvöfalda þyrfti fjárframlög til Námsgagna-
stofnunar til þess að bæta úr brýnustu þörf-
inni. Annað sem ég tel mikilvægt til þess að
meiri árangur náist í skólastarfinu er að
lengja þann tíma sem skólarnir starfa. Eins
og ástandið er í dag er stöðugur tímaskortur.
Ég hef þá trú að fyrr en síðar verði skólaárið
lengt hér á landi, þannig það verði svipað og
hjá nágrannaþjóðunum, sagði Birna. En
brýnast af öllu telur hún að nú þegar verði
hafist handa við að koma á einsetnum skóla
hér á landi.
— Með því að taka upp einsetinn skóla
verður hægt að bjóða kennurum og nemend-
um upp á samfelldan skóladag og þá opnast
einnig möguleiki á því að lengja skóladag-
inn. í dag er sá tími sem börnin eru í skólan-
um of stuttur, sagði Birna.
Samkvæmt nýlegri áætlun sem mennta-
málaráðuneytið hefur látið gera og miðast
við að koma á einsetnum skóla á næstu fimm
árum, mun það kosta um hálfan milljarð á ári
í aukinn launakostnað og verja þyrfti 500
milljónum króna árlega í uppbyggingu nýs
skólahúsnæðis.
— Ég held að það sé ekki bara spurning
um peninga hvort hér verður tekinn upp ein-
setinn skóli, heldur hugarfar. Þetta er mikið
hagsmunamál, ekki síst foreldra sem nú
þurfa stöðugt að hafa áhyggjur af hvað börn-
in þeirra aðhafast á milli þess sem þau eru í
skólanum. Ekki síst er þetta mikilvægt fyrir
börnin sjálf sem því miður þurfa í auknum
mæli að sjá um sig sjálf vegna vinnu foreldr-
anna, sagði Birna. Hún sagði nauðsynlegt að
foreldrar og kennarar ynnu saman að því að
koma þessu hagsmunamáli í gegn. Birna
leggur mikla áherslu á að gott samstarf ríki á
milli foreldra og skóla.
— Einn mikilvægasti þáttur skólastarfsins
í dag er foreldrasamstarf. Foreldrasamstarf
hér á landi á sér ekki langa sögu en það eykst
með hverju árinu og er það vel. Það er nauð-
synlegt að foreldrar viti hvað er að gerast í
skólanum og að þeir séu virkir í því félags-
starfi sem þar fer fram, sagði Birna. Hún
viðurkenndi að margir kennarar ættu erfitt
með að laga sig að breyttum samskiptum við
foreldra. En hún sagði að stöðugt færi meiri
tími af vinnu kennara í foreldrasamstarf.
Aðspurð kvað Birna að vinnutími kennara
væri rúmar 45 stundir á viku, þar af væri 30
stunda viðvera í skólanum. 15 stundir ættu
síðan kennarar að nota til að yfirfara verk-
efni, undirbúa kennsluna og margt fleira.
— Það er ljóst að margir kennarar kunna
vel við þennan vinnutíma sem er óafmarkað-
ur og sveigjanlegur. Ekki síst kemur hann sér
vel fyrir konur sem stunda kennslu sagði
Birna Sigurjónsdóttir kennari og bætti við að
lokum að mjög margir kennarar ynnu frá-
bært starf þrátt fyrir léleg kjör og oft slæma
vinnuaðstöðu.
-sg
69